داروهای تاخیر یائسگی؛ شمشیر دولبه

دوران یائسگی برای برخی به معنای شروع دوران پیری است، اما از نظر پزشک زنان زمان طلایی است که می‌تواند زمان مراقبت‌های خاصی در این مرحله از زندگی تلقی شود. دوره‌ای که زنان فارغ …

دوران یائسگی برای برخی به معنای شروع دوران پیری است، اما از نظر پزشک زنان زمان طلایی است که می‌تواند زمان مراقبت‌های خاصی در این مرحله از زندگی تلقی شود. دوره‌ای که زنان فارغ از مسائل زنان سنین پایین‌تر می‌تواند به ورزش و استفاده از مکمل‌ها و مراقبت خود بپردازند. اما یائسگی چیست؟ زمانی به یک نفر یائسه گفته می‌شود که ۱۲ ماه متوالی عادت ماهانه اتفاق نیفتد. بنابراین اگر خانمی به مدت مثلا سه ماه عادت ماهانه نشود، یائسه نیست و مهم‌ترین نکته این که ممکن است هنوز قابلیت باروری داشته باشد. موارد زیادی پیش می‌آید خانمی با این شرایط باردار می‌شود، چون پس از چند ماه عادت‌نشدن با تصور یائسه شدن از روش‌های جلوگیری استفاده نمی‌کند و خطرات فراوان حاملگی در این سن را باید تحمل کند. به هر حال برای تشخیص یائسگی می‌توان از روش‌های آزمایشگاهی استفاده کرد.

بیشتر زنان در حدود پنجاه و یک سالگی دچار یائسگی می‌شوند، اما این مسأله بیش از هر چیزی با ارث مرتبط است، اما وزن پایین و مصرف سیگار از مواردی است که باعث می‌شود زن زودتر یائسه شود.

هر زنی با یائسگی در معرض خطراتی قرار می‌گیرد، مثل پوکی استخوان، افزایش احتمال بیماری‌های قلبی ـ عروقی، افزایش چروک‌های پوست، درد حین نزدیکی و گرگرفتگی که علت تمام این اتفاقات کاهش میزان هورمون‌های تخمدانی است.

برای جلوگیری از یائسگی نمی‌توان کاری کرد و تجویز دارو جهت ایجاد عادت ماهانه به صورت مصنوعی هم کمک‌کننده نیست، اما همیشه می‌توان با مصرف برخی داروها و داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش از میزان این عوارض کاست.

یکی از داروهایی که به تمام زنان بخصوص زنان یائسه توصیه می‌شود، داروهای حاوی کلسیم و ویتامین D است که با مصرف این داروها روند پوکی استخوان کندتر می‌شود. همین طور ورزش منظم به صورت پیاده‌روی سریع روزانه هر بار به مدت ۳۰ دقیقه نیز می‌توان مانع روند پوکی استخوان شد. برای پیشگیری از سایر عوارض یائسگی می‌توان روزانه به میزان کم از هورمون‌های تخمدانی استفاده کرد و به صورت داروهای هورمونی به خانم یائسه داد، اما این داروها شمشیری دو لبه است که هر چند از پیری زودرس، دردهای هنگام نزدیکی، گرگرفتگی و پوکی استخوان جلوگیری می‌کند، اما احتمال بروز سرطان پستان را افزایش می‌دهد و در بیماران دیابتی موجب افزایش قند خون و در بیمارانی که دچار بیماری فشار خون هستند، موجب افزایش فشار و افزایش احتمال سکته مغزی می‌شود.

همین‌طور این داروها موجب افزایش چربی‌های خون می‌شود، بنابراین برای شروع و ادامه مصرف این داروها باید از سلامت زن داوطلب استفاده‌کننده از این داروها مطمئن شد و سالانه مراقبت‌های لازم انجام شود، یعنی کنترل فشار خون، انجام پاپ‌اسمیر، انجام ماموگرافی سالانه و کنترل قند ناشتا و چربی‌های خون و کبد با انجام آزمایش‌های مربوط لازم است.

به هر حال، یائسگی به معنی پیری یا شروع بیماری‌های متفاوت یا ناتوانی نیست، بلکه زمانی است که یک خانم باید بیشتر به فکر خودش باشد و از مراقبت‌های پزشکی استفاده کند.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان