میان وعده مناسب برای زنگ تفریح

با شروع فصل مدرسه و گذراندن بیش از نیمی از وقت دانش آموز در خارج از خانه, میل و رغبت بچه ها برای مصرف غذا ها و خوراکی های خانگی کم می شود و بیشتر آنها تحت تاثیر دوستان خود, غذاهایی را که از منزل آورده اند, کنارمی گذارند و اقدام به خرید انواع و اقسام تنقلات و هله هوله های بی ارزش بوفه می کنند

با شروع فصل مدرسه و گذراندن بیش از نیمی از وقت دانش‌آموز در خارج از خانه، میل و رغبت بچه‌ها برای مصرف غذا‌ها و خوراکی‌های خانگی کم می‌شود و بیشتر آنها تحت‌تاثیر دوستان خود، غذاهایی را که از منزل آورده‌اند، کنارمی گذارند و اقدام به خرید انواع و اقسام تنقلات و هله‌هوله‌های بی‌ارزش بوفه می‌کنند. در واقع بیشتر بچه‌ها ترجیح می‌دهند که اصلا از خانه غذایی نبرند و تغذیه خود را از طریق خوراکی‌های بوفه تامین کنند. اما چگونه می‌توانیم این عادت نادرست تغذیه‌ای را اصلاح کنیم؟

یک میان‌وعده مناسب و مغذی در برنامه روزانه دانش‌آموز می‌تواند در افزایش تمرکز، حافظه و یادگیری او دخیل باشد و با ایجاد انرژی و شادابی مضاعف باعث افزایش حضور او در مدرسه، کاهش موارد ترک تحصیل، کاهش افت تحصیلی و عدم تغییرات رفتاری شود.

از طرفی، نوع تغذیه می‌تواند تا حد زیادی از بروز بیماری‌های ناتوان‌کننده و هزینه بر چون دیابت، فشار خون، چربی خون و بیماری‌های قلبی و سرطان که ریشه‌های اولیه آن در همین سنین مدرسه شکل می‌گیرد، جلوگیری کند.

تحقیقات نشان داده است، ساندویچ سوسیس، کالباس، همبرگر و تنقلاتی چون چیپس، پفک و نوشابه‌های گازدار از پر‌فروش‌ترین خوراکی‌های بوفه مدارس هستند. خوراکی‌هایی که کمترین ارزش غذایی و بیشترین کالری را دارند. شاید به همین دلیل است که درصد زیادی از بچه‌ها در سنین مدرسه از اضافه‌وزن و چاقی رنج می‌برند. علت اصلی این امرهم افزایش ارائه تنقلات بی‌خاصیت از طریق بوفه‌ها و به دنبال آن، تغییر ذائقه دانش‌آموز به مصرف آنهاست.

● چه باید کرد؟

اگر دانش‌آموز در خانه به طور کامل صبحانه میل کرده، بهتر است برای تغذیه مدرسه او از انواع میوه تازه یا خشک استفاده کنید. میوه‌های خشک در مقایسه با میوه‌های تازه از املاح و ویتامین‌های کمتری برخوردارند ولی می‌توانند جایگزین‌های مناسبی برای تنقلات شور و شیرین بوفه‌ها باشند. اکثر این میوه‌ها از نظر کلسیم و فسفر غنی هستند و نصف لیوان از آنها به لحاظ ارزش غذایی تقریبا با یک لیوان میوه تازه خرد‌شده برابر است.

اگر دانش‌آموز صبحانه کاملی نخورده به عنوان میان وعده مدرسه، شیر استریلیزه کم‌چرب یا نیم‌چرب لیوانی به همراه چند عدد بیسکویت سبوسدار در اختیار او بگذارید. مصرف روزانه شیرهای طعم‌دار، نوشابه یا آب‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی به دلیل اسانس و شکر زیاد توصیه نمی‌شود.

اگر دانش‌آموز صبحانه خورده ولی اشتهای زیادی دارد از نان و پنیر و گردو، ساندویچ کوکو ‌سبزی یا کوکو سیب‌زمینی استفاده کنید. این غذاها میل به مصرف تنقلات را در فرزند شما کاهش می‌دهد.

اگر دانش‌آموز به خوردن صبحانه و میان‌وعده بی‌اشتهاست، از مغزهایی چون بادام، پسته، فندق یا بادام زمینی استفاده کنید. این مغزها به شرط آنکه کم نمک و تازه باشند، به دلیل ارزش تغذیه‌ای بالا و کم حجم و پر کالری بودن می‌توانند انرژی لازم را تامین کنند. البته دانش‌آموزانی که مشکل اضافه وزن دارند، باید مصرف این محصولات را به دلیل چربی و کالری بالا محدود سازند.

اگر دانش‌آموز در مدرسه عادت به خوردن بستنی دارد، از او بخواهید که فقط از بستنی‌های شیری پاستوریزه استفاده کند. بستنی‌های یخی و یخمک‌ها به دلیل آن‌که فاقد شیر بوده و تنها طعم میوه‌جات را دارند و سرشار از اسانس و رنگ‌های مصنوعی هستند، می‌توانند سبب ایجاد تغییرات عصبی و هورمونی، عقب‌افتادگی ذهنی و حساسیت‌های حاد بخصوص در کودکی و در سنین بلوغ شوند.

اگر دانش‌آموز علاقه زیادی به بیسکویت و ویفر دارد، از او بخواهید که فقط از بیسکویت‌های سبوسداری که فاقد کرم و شکلات هستند، استفاده کند. بیسکویت‌های سبوسدار از افزایش ناگهانی قند و چربی خون جلوگیری و مانع ایجاد یبوست می‌شوند.

اگر دانش‌آموز علاقه زیادی به مصرف کیک و کلوچه دارد، برای او کیک خانگی تهیه کنید. کیک و کلوچه‌های صنعتی به دلیل فقدان مواد فیبری و شکر زیاد، سریع قند خون را افزایش و بعد از مدت‌زمان کوتاهی باعث ایجاد گرسنگی مجدد، رخوت و سستی می‌شوند. مواد نگهدارنده و بهبود‌دهنده آنها نیز باعث مشکلات گوارشی چون سوزش معده شده و مصرف مداوم آنها زمینه ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد درنتیجه، جذب مواد پروتئینی مختل شده و سوء‌تغذیه و اختلال در رشد سلول‌های مغز کودک رخ می‌دهد.

اگر دانش‌آموز علاقه به مصرف چیپس و پفک دارد، بسیار ساده و دوستانه او را از مصرف این نوع تنقلات منع کنید. نمک این محصولات با تغییر ذائقه دانش‌آموز به شورخواری باعث آسیب به کلیه‌ها، تورم بافت‌ها و ابتلا به بیماری فشار‌خون می‌شود. آکریلامیدی که در حین تولید چیپس ایجاد می‌شود، با تضعیف سیستم ایمنی بدن موجب افزایش بیماری‌های عفونی، ناباروری و تغییر در رفتارهای جنسی شده و از همه بدتر آن‌که این محصولات با جذب آب، معده را پر و اشتها را کاهش می‌دهد و موجب سوء‌تغذیه، کم‌خونی، کوتاه‌قدی، ریزش مو و پوکی استخوان می‌شود.

● توصیه به والدین

بچه‌ها در سنین مدرسه به دلیل عدم شناخت بیماری‌ها و عوارض ناشی از آنها هیچ توجهی به نوع تغذیه خود ندارند. بنابراین والدین باید آنها را با عوارض بیماری‌های شایع یا بیماری‌هایی که ممکن است در آنها زمینه ارثی داشته باشد، آشنا کنند و مواد غذایی مناسبی را که از بروز یا پیشرفت این مشکلات جلوگیری می‌کنند، به آنها معرفی نمایند. والدین برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانند با پزشک خانواده یا یک متخصص تغذیه مشورت کنند.

فاخره بهبهانی