ابعاد جاودانگی حضرت فاطمه س

علل جاودانگی فاطمه س صبر است, استقامت است, آزادی خواهی مشروع است, آزادمنشی و حریت است استقلال در رأی و نظر است جرأت و شجاعت است اعتماد به نفس, سرعت عمل, صفوت ذهنی, خلوص, تقوا, ورع, عفت و است

حضرت زهرا(س) بانویی جاودانه در اسلام است كه یاد و نام و سیره و الگوی او تا ابد روشنی بخش حق طلبان خواهد بود. اما براستی راز جاودانگی و علل ماندگاری او در تاریخ چیست و چه عواملی باعث شدند كه دختر بافضیلت پیامبر(ص) نام خویش را در ردیف ماندگاران تاریخ بشریت به ثبت برساند؟ نویسنده مقاله زیر سعی كرده برخی از این علل و عوامل را به رشته تحریر درآورد امید است مورد استفاده خوانندگان محترم قرار گیرد.

●●●

.۱ ساده زیستی فاطمه(س)

الهام فاطمه(س) از مكتب اسلام است كه صفا و سادگی را ترویج می كند. او همانند پیامبر اكرم(ص) است كه می گوید: الفقر فخری. تا در یك بی نیازی مطلق باشد. این روش زندگی فقیرانه به خاطر ناداری نبود، بلكه به علت غنای درونی بود. زیرا آن روز كه او فاقد دارایی و مال بود به همان گونه زندگی می كرد كه به هنگام مالكیت فدك.

در خانه علی و فاطمه(س) از وسایل و اسباب اضافی، زیبا و گران قیمت خبری نیست و نیز از آنچه كه به كارشان نیاید وجود ندارد. در عین حال خانه ای است كه در آن احساس و ایمان است، عشق و صفاست، حریت و شرافت است. انجام وظیفه و مسئولیت است، روح عدالتخواهی است، تلاش برای احقاق حق است و كوشش برای احیای اسلام است. و این تنها بخشی از ابعاد جاودانگی آن حضرت به شمار می رود.

.۲ علو روح فاطمه(س)

فاطمه(س) را روحی بلند و در این زمینه حالتی انحصاری است. در علو روحش همین بس كه همگام با علی، هم سفر و هم پرواز با اوست. با علی می جوشد و طرف مشورت او قرار می گیرد.

روح او، بلندپرواز است. بدان حد كه جز به وصل به بی نهایت راضی نمی شود و غیر از رضای خدا را نمی جوید. می خواهد با ابدیت پیوند بخورد و چون قطره ای وصل به اقیانوس ابدیت شود.

علو روحش به گونه و به حدی است كه دل از زخارف و زیورهای دنیا بركنده است، آن چنان كه گویی او موجودی خاكی و وابسته به دنیا نیست. زرق و برق ها، زیورها، نمی توانند نظرش را به خود جلب كنند و یا گرایشی در دل فاطمه(ع) پدید آورند.

.۳ آزادگی فاطمه(س)

فاطمه(س) زنی است آزاده، آزاد از گناه، از آلودگی ها، از وابستگی های صرفاً مادی، از دلبستگی های شدید نسبت به دنیا، مادیات، تجمل، اشیاء لوكس، زرق و برق ها، آزاد از قید و بندهای خرافی و بی حساب، آزاد از شخص پرستی، شخصیت پرستی، مولا پرستی، او آزاد و آزاده است و این آزادگی در سایه تقوا، شهامت و فداكاری اوست، به علت ارتباط او با خداست كه غنی بالذات و در همه چیز مطلق است. روحش دربند خداست و از هر قید و بندی دیگر آزاد و رهاست.

.۴ شجاعت فاطمه(س)

او دلیر و بی واهمه می باشد جز از خدای نمی ترسد، جز برای خدا حسابی باز نمی كند. در روز بیعت و سقیفه، به خانه او حمله كردند تا علی را با خود به مسجد ببرند و از او بیعت ستانند. در عین اینكه فاطمه ضربت خورده دچار ناراحتی جسمی بود اما او یك تنه علی را می كشید و تنها با ضربت تازیانه ها توانستند علی را از او جدا كنند.

این شجاعت فاطمه، زاییده قوت قلب توام با تقوا بود كه برای او حركت و قدرت ایجاد می كرد. درسایه وابستگی به خدا بود كه او از هیچ چیز واهمه نداشت وبالاخره براثر ایمان و عبادت بود كه او آنچنان بی باك بود.

۵-صبر ومقاومت فاطمه(س)

او صبور است و بردبار، در برابر سیل بنیاد كن حوادث خود را نمی بازد، جا را خالی نمی كند. در برابر فشار و توسعه مفاسد اجتماعی خود را حفظ می كند و تسلیم نمی شود. او قهرمان صبر است. یعنی مقاومت و دراین راه آزموده خدایی است و نیكو از عهده امتحان بر آمده است.

او در برابر شداید زندگی،فقرها، ناكامی ها، ناداری ها مقاوم است و در برابر رنج های حاصله از بی توجهی امت شكیبا. سختی ها نمی توانند او را از پای درآورند و ضربه های خصم نمی توانند او را نامراد سازند.

۶ - ادب فاطمه (س)

او خیره الله و سیده النساء است. درهمه جنبه ها و ابعاد او نمونه است.

چه دختر با ادبی كه پدر را به حكم قرآن «رسول الله» صدا می كند و خدمتكار خانه را هم، بانوی من. درطول مدت حیات مشتركش با علی، لحظه ای او را نیازرد و حتی از او چیزی طلب نكرد. بدان نظر كه مبادا، علی را امكان فراهم كردن آن نباشد و شرمنده گردد. چه مادر با ادبی كه هرگز به پرخاش،نسبت به فرزندانش كلمه ای حتی خلاف عرف از زبان جاری نكرد و بالاخره چه شخصیت اجتماعی ارزنده ای كه حتی در برابر از دست رفتن حقش، ،جمله ای اهانت آمیز نگفت. زبان او نیز چون عملش معصوم است و كلام او بر دیگران حجت. هم قول او سند است و هم فعلش، به علاوه او اعضایش را درملك خدا می داند و در ملك خدا تصرف ناحق و ناروا ندارد.

۷-زهد و قناعت فاطمه (س)

فاطمه (س) زاهده است نه به معنی تارك دنیا،بلكه بدان معنی كه دنیا توانست در او تصرفی كند و او را اسیر و برده خود سازد. او می كوشید دنیا را در حد وسیله ای دوست بدارد ولی عاشق آن نشود.

درانصراف ازجهان مادی و توجه به آخرت زنی را به مثل او نمی شناسیم. او در زندگی قانع بود، نه در كسب و تصرف بلكه درمصرف و آنچه را كه به دست می آورد در راه خدا صرف می كرد. كدام مادر است كه از قوت فرزندانش حتی با توافق و رضای آنها حاضر باشد بكاهد تا در راه خدا صرف فقیران كند وكدام زن است كه درد گرسنگی را تحمل كند و دیگران را دریابد؟

و نیز شنیدید كه عروس بود و به خانه شوهر می رفت، دربین راه به گدایی برخورد، همان جا درمیان حائلی از زنان، پیراهن را از تن به درآورد و به فقیر داد و خود با جامه كهنه به حجله عروسی رفت وكدام زن است كه چنین كند؟

۸-روح وظیفه شناسی (س)

فاطمه (س) را روح وظیفه شناسی بسیار نیرومند بود. دانست كه زندگی با همه تب و تابش، با همه شرایط و امكان محدود و نامحدودش یك وظیفه است و سعادتمند كسی است كه وظیفه زندگی را نیكو بشناسد و آن را مورد رعایت و عمل قرار دهد.

در بینش اسلامی، كار ما، عبادت ما، خور و خوراك ما، ازدواج ما، جنگ و صلح، حتی تولا و تبرا نیز صورت وظیفه دارند.

مهم این است كه درهر لحظه ای از زندگی ببینیم، وظیفه چیست و چه باید كرد؟ این شناخت، و به دنبالش آن عمل به وظیفه،نیازمند هشیاری، آگاهی و بصیرت است.

فاطمه (س) وظیفه و رسالت خود را دراین عرصه جهانی نیكو فهمیده و دریافته بود.

بدین نظر همه كوشش و تلاش خود را در راه آن مصروف می داشت. او می توانست همچون راهبه ای درگوشه ای بنشیند و سرگرم عبادت خود باشد. اما خوب می دانست كه شأن یك انسان مكلف و مسئول فراتر از این حد است و آدمی علاوه بر نجات خود وظیفه معاضدت و همراهی با دیگران را هم دارا است.

.۹ فاطمه(س) و فرزندان

زهرای اطهر(ع) مجموعا دارای پنج فرزند شد. حسن، حسین، زینب، ام كلثوم و محسن علیهم السلام. فرزند پنجم ایشان كه محسن نام داشت كه در اثر ضربه به شهادت رسید.

اگرچه فرزندان آن حضرت از افرادی عادی نبودند و هركدام از بدو تولد و بلكه در شكم مادر صاحب مقامات و كمالات بودند درعین حال فاطمه(س) درمقام تعلیم و تربیت آنها بود و نهایت مراقبت را نسبت به آنها مبذول داشت.

حضرت زهرا(س) امام حسنی را در دامن خود پرورش می دهد كه در موقع حساس با صبر و مظلومیت خود تمامی زحمات جد وپدر را حفظ می كند و با صلح وسكوت خود كمر بنی امیه و هرچه ستمگر را می شكند.

فاطمه(س) امام حسینی را در دامن خود پرورش می دهد كه باید یك روز به داد اسلام برسد، جان خود و عزیزان را فدای اسلام و قرآن نماید، سرسلسله مردم آزاده جهان شود و این جمله را با خون مقدس خوش بر صفحه تاریخ بنویسد كه باید بشر ازقید بندگی غیرخدا رهایی یابد و تا مرز شهادت برای حفظ شرف و عزت ایستادگی كند.فاطمه(س) زینبی را ساخته كه قهرمانی او زبانزد خاص وعام است. زینبی كه آیینه تمام نمای مادر بود. شجاعت، حلم و صبر، علم و تقوا و بالاخره ایستادن در برابر غاصبین حقوق آل محمد(ص) را همه و همه از مادر به ارث برده بود.

راز ماندگاری در اصول زندگانی حضرت فاطمه(س):

زندگانی فاطمه(س) بر مبانی و اصولی ماندگار وجاودان استوار است كه همه آنها نشأت گرفته از اسلام محمدی است. برای ما بسی دشوار است كه همه اصول و مبانی موردنظر را در این قسمت عرضه بداریم. فقط نمونه هایی از اصول زندگانی حضرت فاطمه(س) بیان می شود كه عبارتنداز:

۱- هدفداری در هركار وبرنامه و اقدام در زندگی.

۲- ایمان و باورداشت به آنچه كه از جانب خدا به عنوان دستورالعمل زندگی صادر شده است.

۳- تطابق عمل فاطمه(س) با تعالیم و دستورات اسلام.

۴- اطمینان و اعتماد به خدا كه بنده اش را در تنگناها به حال خود رها نمی كند.

۵- ترجیح رضای خالق بر مخلوق در همه امور.

۶- اقتدار به صالحان وپاكان و نیكان و در رأس آنها رسول گرامی اسلام.

۷- صبر و تحمل درمصائب و دشواری های ناشی از حركت به سوی اهداف.

۸- مقاومت وپایداری و ثبات در رأی تا سرحد وصول به هدف.

۹- مشاركت اجتماعی و دوری از انزواجویی و رهبانیت.

۱۰- رعایت منافع و مصالح عامه مسلمین.

۱۱- اتفاق و محكم كاری درامور به گونه ای كه از هرگونه خلل و فرجی دور باشد.

۱۲- اعتدال در امور. به گونه ای كه از دو مرز افراط وتفریط بركنار باشد.

۱۳- تقوا، زهد و ورع درهمه امور و فعالیتها.

۱۴- جرأت و شجاعت نشأت گرفته از ایمان و وابستگی به خدا.

۱۵- شكرگزاری در امور به خاطر امكاناتی كه خداوند در اختیارش قرار داده است.

●علل جاودانگی حضرت فاطمه(س)

به طور خلاصه علل و عوامل جاودانگی حضرت فاطمه(س) را می توان در موارد زیر جستجو كرد.

۱- آگاهی وسیع و پردامنه ای كه زمینه ساز بصیرت فاطمه(س) در تصمیم گیریهاست.

۲- ایمان راستینی كه در خون و رگهای او جاری ودر اعضای او پخش شده است.

۳- عملی كه از آگاهی و ایمان او نشأت گرفته و توأم با اخلاص، صدق وتلاش است.

۴- عقلی كه به وسیله آن خدای را عبادت می كند و رضای خدا را می جوید.

۵- عشق به معبود كه عطش دلش را جز به لقای رحمت حق سیراب نمی سازد.

۶- رقت قلب كه نشأت گرفته از عاطفه الهی است.

۷- مدیریت، تدبیر و كیاست.

دیگر علل جاودانگی فاطمه(س) صبر است، استقامت است، آزادی خواهی مشروع است، آزادمنشی و حریت است. استقلال در رأی و نظر است. جرأت و شجاعت است. اعتماد به نفس، سرعت عمل، صفوت ذهنی، خلوص، تقوا، ورع، عفت و... است. و این جنبه ها است كه فاطمه(س) را ممتاز و جاودانه نموده و از او شخصیت همیشگی برای كل تاریخ ساخته است.

محمدحسین مردانی نوكنده