فوتبال ایران تسلیم حاشیه ها

نقش باشگاه ها در بهبود اوضاع ورزشگاه ها

آغاز دوباره لیگ برتر فوتبال همانی بود که انتظارش می‌رفت. پرسرو صدا، جنجال برانگیز و سرشار از حواشی عجیب و غریب. لجبازی کودکانه معمارزاده، گلر پرسپولیس برای عوض نکردن پیراهن همرنگ‌اش با سایر نفرات یا پرت کردن بازوبند کاپیتانی توسط شیث رضایی، شعار دادن علیه مرفاوی، اشتباهات تأثیرگذار داوری و جنجال‌های پیرامون آن و ... بخشی از واقعیت‌هایی هستند که در فوتبال ایران وجود دارند و این بار در شروع مجدد بازی‌ها پس از تعطیلاتی سه هفته‌ای نمایان شدند. اتفاقاتی که به چشم آمده‌اند تقریباً همه چیز را تحت تأثیر قرار داده‌اند، حتی متن بازی‌ها را. کمتر کسی در روزهایی که سپری می‌شود از کیفیت بازی‌ها صحبت می‌کند. همه از جنجال‌های داوری و حواشی دیدارها می‌گویند. رسانه‌های ورزشی هم در چنین اوضاعی بیشترین استفاده را می‌کنند و با مطرح کردن حواشی، سعی در جذب بیشتر مخاطبان خود دارند.

فوتبال ایران در عرصه باشگاهی خود درگیر حواشی زیادی است که خیلی از مسائل را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند. اگرچه این نوع مسائل برای طرفداران دوآتشه و احساساتی تیم‌ها جذاب است و تلویزیون هم با پرداختن به آن دنبال افزایش مخاطب است ولی به نوعی برای فوتبال ایران کاملاً مضر است. پرداختن بیش از حد به حواشی همه را از شرایط واقعی فوتبال کشور دور می‌کند تا کسی چندان به افت کیفی آن توجهی نکند. در واقع غفلت از سطح بازی‌ها زمانی صورت می‌گیرد که حواشی بر همه چیز غالب شود و عاقبت همان می‌شود که در عرصه بین‌المللی رخ ‌دهد؛ حذف زودهنگام تمام نمایندگان ایران در عرصه باشگاه‌های آسیا و ناکامی‌های پیاپی برای تیم ملی. عجب آنکه این جریانات درس عبرتی برای جامعه فوتبال ایران نیست و همچنان متن فوتبال در سایه قرار می‌گیرد و این اصلاً خوشایند نیست.

● فضای نامناسب

محمد خاکپور، مدافع سابق تیم ملی فوتبال با اشاره به شرایط حاکم بر فوتبال ایران می‌گوید: «آنقدر فوتبال به بیراهه رفته که ورزشکارانی مثل من نمی‌خواهند جزو این فوتبال باشند. من زمانی که پس از مدت‌ها به ایران برگشتم به مربیگری در کشورم علاقه‌مند بودم اما با دیدن وضع موجود، دیگر هیچ تمایلی برای کار در فوتبال ایران ندارم. فضای فوتبال کشور کاملاً مسموم است و این موضوع باعث افت فوتبال ایران شده است تا جایی که تیم ملی دیگر به بحرین و اردن هم می‌بازد.» این کارشناس در بخش دیگری از حرف‌هایش به وضعیت تیم‌های استقلال و پرسپولیس اشاره می‌کند و یادآور می‌شود: «در یک تیم سه اصل مهم برای هر فوتبالیست وجود دارد که عبارت است از فهمیدن، قبول کردن و احترام گذاشتن. مربیان هم براساس شخصیت بازیکنان، برای تیم خود تعیین نقش کرده و ترکیب را می‌چینند. آنها نقش بازیکنان را در پست‌های مختلف به آنها می‌فهمانند و این بازیکنان هستند که در ادامه کار نقش را درک کرده، پذیرفته و در اجرای صحیح به آن احترام می‌گذارند ولی متأسفانه در تیمی مثل پرسپولیس می‌بینیم که هیچ کدام از بازیکنان نقش واقعی‌شان را پیدا نکرده‌اند و این دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد از جمله درک نامناسب بازیکنان. اوضاع در استقلال هم چنین است چرا که تمرکز مناسب وجود ندارد و همه توجهات به مسائل حاشیه‌ای است. مهندس سعید مظفری‌زاده، داور بین‌المللی فوتبال ایران نیز در این باره هشدار می‌دهد که حواشی از متن فوتبال ایران سبقت گرفته است و این نمی‌تواند اتفاق خوبی باشد. این داور می‌گوید: «همه از داوری‌ها انتقاد می‌کنند. من نمی‌گویم کار داوران بدون اشتباه است. این اتفاق اجتناب‌ناپذیر است اما اینطور نیست که همه با بدترین لحن ممکن داوری‌ها را تحت انتقاد غیرمعمول قرار دهند. وضعیت طوری شده است که هر تیمی تحت هر شرایطی ببازد برای توجیه کار خود داوری‌ها را زیر سؤال می‌برد. متأسفانه این حواشی از اصل فوتبالمان پیشی گرفته و بسیار نگران کننده است.»

● نگرانی‌ها

منصور پورحیدری سرمربی سابق تیم‌های استقلال و ملی فوتبال ایران در ارزیابی‌هایش از شرایط کنونی فوتبال ایران نگرانی‌هایش را پنهان نگه نمی‌دارد و هشدار می‌دهد که اگر وضع به همین منوال پیش برود سقوط فوتبال ایران شتاب بیشتری پیدا خواهد کرد. پورحیدری می‌گوید: «شرایط با گذشته خیلی فرق کرده است. همه از اصل فوتبال دور شده‌اند. از بازیکن‌سازی خبری نیست. پول‌ها بی‌حساب و کتاب خرج می‌شوند و عاقبت این است که تیم ملی تا حد یک تیم درجه دومی نزول پیدا می‌کند و در لیگ قهرمانان آسیا هم هیچ یک از نمایندگان ایران نتایج خوبی کسب نمی‌کنند ولی بدتر از همه اینکه هیچ‌کس دنبال علت افت این فوتبال نیست. همه غرق هیجانات کاذب فوتبال شده‌اند.

حاشیه‌ها آنقدر زیاد شده که دیگر جمع کردن آن خیلی سخت است. شما هر روز روزنامه‌های ورزشی را که ورق بزنید حجم وسیعی از مطالب به مسائل حاشیه‌ای پرداخته می‌شود. در بخش‌های دیگر هم همینطور است. به نظر من اگر فرهنگ فوتبال را تغییر ندهیم و با همین روند بخواهیم پیش برویم به هیچ جا نخواهیم رسید.» پورحیدری درخصوص تأثیرات منفی این حواشی بر فوتبال ملی ایران هشدار می‌دهد و می‌گوید: «باید برای برون‌رفت از این شرایط حوصله به خرج داد. همه باید کمک کنیم تا تیم‌ملی به جایگاه اصلی خود برگردد. من هم قبول دارم که بازی‌های اخیر و به خصوص باخت مقابل اردن در شأن تیم کشورمان نبوده است اما با جنجال‌سازی و انتقادهای غیرمنطقی نمی‌توان اوضاع را بهبود بخشید. چندین سال طول می‌کشد تا سطح کیفی تیم ملی ارتقا یابد. ضمن اینکه هیچ کدام از ما دوست نداریم در نتیجه‌گیری ناموفق باشیم. فوتبال ما در چندسال گذشته رشد چندانی نداشته و نمود آن را در لیگ قهرمانان آسیا دیدیم. بالاخره تیم ملی از همین بازیکنان باشگاهی و عده‌ای دیگر تشکیل می‌شود. اگر باشگاهها ضعیف باشند نتیجه‌اش در تیم ملی دیده می‌شود. فوتبال ما افت کرده و روی تیم ملی هم فشار زیادی حاکم است. ما باید قبل از هر چیزی به اوضاع باشگاهی خودمان سر و سامان بدهیم. یک مقدار به اصل فوتبال توجه بیشتری نشان دهیم. نه این که همه چیز در نتیجه‌گیری خلاصه شود تا اگر در یک بازی نتیجه نگرفتیم چند روز تمام جار و جنجال راه بیندازیم و از این طریق مسیر تفکرات را تغییر دهیم.

● یک شعار

یکی از نکات قابل توجه در خصوص نهمین دوره لیگ برتر فوتبال نامگذاری این دوره از بازیها تحت عنوان احترام به خود و دیگران است. سازمان لیگ برتر که تلاش می‌کند مسائل فرهنگی را در فوتبال افزایش دهد و از ناهنجاری‌ها بکاهد در ابتدای فصل از همه تیم‌ها و طرفدارانشان خواست به احترام این شعار (احترام به خود و دیگران) از جنجال‌ها دوری کنند.

کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال و در رأس آن مجتبی شریفی نیز دراین باره هشدارهای زیادی داده اما در عمل وضع بهبود پیدا نکرده است. حتی تقسیم کردن سکوها بین لیدرهای تماشاگران توسط سازمان لیگ برای مشخص شدن تماشاگرنماها نیز چندان مؤثر واقع نشده است. وقتی بازیکنان در درون زمین بسیاری از مسائل را رعایت نمی‌کنند و به خصوص نسبت به هر سوت داور اعتراض‌های آنچنانی انجام می‌دهند طرفدار جوان و احساساتی که روی سکوهای سیمانی و یخ زده ورزشگاه‌ها نشسته است تحت تأثیر آنها دست به حرکات و شعارهای ناشایست می‌زند.

به نظر می‌رسد باشگاه‌ها در این زمینه نقش مهمی را ایفا می‌کنند و اگر مسئولان باشگاه‌ها مشکلات اینچنینی را در تیم خود برطرف کنند به طور حتم طرفداران نیز به این رویکرد پاسخ مثبت می‌دهند تا در لیگی که شعار «احترام به خود و دیگران» را سرلوحه کار خود قرار داده است شاهد این همه بی‌احترامی نباشیم.