داغ ۵۰ ساله

نیم قرن از تراژدی مونیخ گذشت

۵۰ سال از بعدازظهر سیاه منچستر یونایتد می گذرد. بعدازظهر ۶ فوریه ۱۹۵۸ هواپیمای حامل تیم منچستر که از بلگرد به سوی انگلستان در حرکت بود پس از سوختگیری در مونیخ در این شهر دچار سانحه شد و بسیاری در این حادثه جان خود را از دست دادند.

خبر فاجعه مونیخ و مرگ بازیکنان «بچه های بازبی » همه را متاثر کرد. حتی کسانی که فوتبال دوست نداشتند سرنوشت منچستر برایشان مهم شده بود و بسیاری به خیل طرفداران این تیم مصیبت دیده پیوستند. بازیکنانی چون بابی چارلتون که از این سانحه جان سالم به در برده بودند جای خاصی در قلب مردم پیدا کردند و یونایتد نماد «تولد دوباره» از یک تراژدی شد.

تیم جوان سرمت بازبی که در سال های ۱۹۵۶ و ۱۹۵۷ قهرمان انگلیس شده بود در میان برف های مونیخ جان داد. هواپیمای الیزابت که برای سوختگیری در فرودگاه شهر مونیخ فرود آمد در هنگام بلند شدن خلبان به مشکل برخورد. اولین و دومین تلاش او ثمر بخش نبود اما در سومین تلاش هواپیما از زمین بلند شد. ولی در همانجا دچار سانحه شد.

۷ بازیکن جوان منچستر در دم جان باختند. غم انگیزترین مرگ این سانحه مربوط به «دانکن ادواردز» ۲۱ ساله بود. او که در آن زمان قلب یونایتد بود پس از ۲ هفته در اثر شدت جراحات در بیمارستانی در مونیخ جان خود را از دست داد. ادواردز هشتمین بازیکن منچستر بود که در این حادثه درگذشت. هواپیمای الیزابت حامل ۴۴ نفر بود که ۲۳ نفر از آنها جان خود را در فاجعه مونیخ از دست دادند.

راجر بیرن ۲۸ ساله کاپیتان منچستر، ادی کولمن ۲۱ ساله، تامی تایلور ۲۵ ساله، مارک جونز ۲۴ ساله، دیوید پک ۲۲ ساله، بیلی ولان ۲۲ ساله ملی پوش ولزی، جف بنت ۲۵ ساله و ادواردز ۲۱ ساله یونایتدی هایی بودند که برای همیشه در ذهن طرفداران این تیم خواهند ماند. ۳ مسؤول منچستر به همراه ۸ روزنامه نگار، دستیار خلبان، یک میهماندار و یک مسؤول آژانس هواپیمایی دیگر افرادی بودند که در این حادثه جان خود را از دست دادند. اکنون پنجاهمین سالگرد این تراژدی بزرگ است اما میراث «بازبی» با گذشت زمان همچنان پابرجاست. در ۱۵ سال گذشته منچستر مدرن تحت نظر سرالکس فرگوسن به تمامی افتخارات ممکن دست یافته است. اما سؤالی که هرگز از ذهن ها پاک نمی شود و نمی توان به آن پاسخ داد این است که آیا تیم سرمت بازبی هم می توانست به این موفقیت ها دست یابد و یا حتی بیشتر از آن؟

سربابی چارلتون مشهورترین بازمانده فاجعه مونیخ معتقد است اگر آن اتفاق رخ نمی داد هیچ تیمی نمی توانست به پای منچستر برسد.

چارلتون بر این باور است اگر آن فاجعه رخ نمی داد رئال مادرید هرگز نمی توانست به ۵ عنوان قهرمانی در جام باشگاه های اروپا دست پیدا کند یا منچستر به جای تاتنهام اولین تیم انگلیسی در قرن بیستم می شد که ۲ قهرمانی در لیگ و جام حذفی را با هم از آن خود می کرد. او حتی معتقد است در صورت زنده ماندن ادواردز، بیرن و تایلور انگلستان در جام جهانی ۱۹۵۸ به جای برزیل می توانست قهرمان جهان شود.

برای سال ها چارلتون نمی خواست یا قادر نبود در مورد این تراژدی صحبت کند. اما او در آستانه پنجاهمین سالگرد این فاجعه با یادآوری آن دوران می گوید: «حتی امروز هم با به یادآوردن آن روز حالم بد می شود. اما اکنون می خواهم در مورد آن حرف بزنم چرا که می خواهم به همه بگویم تیم ما در آن زمان چقدر خوب بود. من مطمئن بودم ما می توانستیم اولین تیم انگلیسی شویم که قهرمان جام باشگاه های اروپا می شود. همچنین ما شانس زیادی برای قهرمانی در جهان در آن سال داشتیم. دانکن ادواردز اگر زنده می ماند مطمئنا در جام ۱۹۶۶ برای ما می درخشید.»

● تیمی بزرگ

قبل از این فاجعه «بچه های بازبی» هیجان انگیزترین بازیها را در انگلیس به نمایش می گذاشتند. آنها برای ۲ سال متوالی قهرمان انگلیس شده بودند. آنها در جام قهرمانی باشگاه های اروپا در سال ۱۹۵۶ هم تا مرحله نیمه نهایی پیش رفتند اما در نهایت به رئال مادرید باختند.

در فصل ۵۸ - ۱۹۵۷ «بازبی بیبز» به رقابت های اروپایی راه یافتند و مرحله یک چهارم نهایی را با پیروزی پشت سر گذاشتند. در ۱۴ ژانویه ۱۹۵۸ آنها مقابل ستاره سرخ بلگراد با نتیجه ۲ - یک به پیروزی رسیدند و در ۵ فوریه به تساوی ۳-۳ مقابل این تیم دست یافتند. این آخرین بازی تیم «بچه های بازبی» بود.

پس از آن فاجعه در حالی که سرمت بازبی در بیمارستان با مرگ دست و پنجه نرم می کرد، جیمی مورفی دستیارش هدایت یونایتد را بر عهده گرفت. منچستر با چهره ای کاملا متفاوت در ۱۹ فوریه در دور پنجم جام حذفی مقابل شفیلد ونزدی به میدان رفت. نجات یافتگان مونیخ چون «بیل فولکس» و «هری گرگ» هم در این دیدار به میدان رفتند اما داستان خوش ماجراجویی منچستر در جام حذفی آن سال در ویمبلی با شکست مقابل بولتون پایان یافت.

سرمت بازبی در سال ۱۹۹۴ در سن ۸۴ سالگی در گذشت. او پس از این فاجعه بارها به همسرش گفت دیگر کاری به فوتبال نخواهد داشت اما با تشویق های جین، سرمت به منچستر بازگشت. یونایتد دوباره به اوج بازگشت و بازبی یک تیم جدید ساخت که اولین تیم انگلیسی شد که قهرمانی در جام باشگاه های اروپا را به دست آورد. منچستر با پیروزی ۴ - یک مقابل بنفیکا در ویمبلی قهرمان اروپا شد. بازبی بعدها از آن شب به عنوان به یادماندنی ترین شب زندگی اش یاد کرد. او گفت: «زمانی که بابی چارلتون جام قهرمانی را بالای سر برد تمام خاطرات تلخم را از یاد بردم. من از اینکه در آن سال تیم را به رقابت های اروپایی برده بودم احساس گناه می کردم پس از آن قهرمانی آن درد کمی التیام یافت یا حداقل توجیه من اینگونه است.»

تا آن زمان هیچکس اشک های بازبی را ندیده بود اما در ۲۹ مه ۱۹۶۸ سرمت بازبی گریه کرد. آرزوهای او که همراه با «بچه های بازبی» در برف های مونیخ مرد سرانجام رنگ حقیقت به خود گرفت.

● خاطرات چارلتون

چارلتون در این ۵۰ سال بارها از خودش پرسیده: که چرا من باید زنده بمانم. پس از فاجعه نگاهی مبهوت به اطراف انداخت و دستی بر بدنش کشید و فهمید به جز خراشی ساده و سردردی معمولی هیچ اتفاقی برایش نیفتاده است. او در مورد روز آن فاجعه می گوید: «ما جواز حضور در مرحله بعد را پیدا کرده بودیم و بسیار خوشحال بودیم. سوار هواپیما که شدیم همه می خندیدیم. هواپیما در هنگام بلند شدن به مشکل برخورد کرد. هواپیما به حصارهای اطراف خورد و پس از آن به یک خانه برخورد کردیم و پس از آن هیچی نفهمیدم. امیدوارم در سالگرد این واقعه همه به عمق این فاجعه پی ببرند. دسته ای از جوانان پرشور، هیجان را به فوتبال این کشور بازگردانده بودند. قبل از فاجعه مونیخ ما مقابل آرسنال با نتیجه ۵-۴ به پیروزی رسیدیم. در پایان آن بازی طرفداران دو تیم «بچه های بازبی» را تشویق می کردند. آنها بهترین فوتبال را به نمایش می گذاشتند. اکنون زمانی که چهره های آنها را در ذهن می آورم یاد بزرگی آن بازیکنان جوان که خیلی زود ما را ترک کردند آزارم می دهد. ما عده ای جوان ناشناخته بودیم که برای ماجراجویی در اروپا حاضر به انجام هر کاری بودیم. ما هرگز حضور در رقابت های اروپایی را تجربه نکرده بودیم. همه چیز در آن رقابت ها به جز آن سانحه دلپذیر بود. من برای اولین بار در آنجا توانستم بازی آلفردو دی استفانو را از نزدیک ببینم و هنوز تمام جزییات آن را به خاطر می آورم. اگر آن واقعه رخ نمی داد ما می توانستیم بزرگتر از رئال شویم. پس از آن فاجعه همه می ترسیدند که منچستر محو شود اما ما ماندیم و برای بودن مبارزه کردیم.»

منبع : تایمز

مینا شرفی