نبرد در ساحل

در بیشتر تصاویری که از فوتبال ساحلی دیده ایم, یک نفر درست رودرروی رقیب بدون واهمه بدن خود را مانند آکروبات بازها کش داده و با تمام قدرت مشغول قیچی زدن دیده می شود

در بیشتر تصاویری که از فوتبال ساحلی دیده ایم، یک نفر درست رودرروی رقیب بدون واهمه بدن خود را مانند آکروبات بازها کش داده و با تمام قدرت مشغول قیچی زدن دیده می شود. در این قاب، ۲ نمای جاودانه این ورزش به چشم می خورد ؛ شجاعت و زیبایی. بازیکنان که برای ضربه زدن به توپ پرواز می کنند، می دانند هنگام فرود روی شن و ماسه خواهند افتاد، نه چمن سفت. آنها زیبایی را نیز از دریایی که نزدیک محل بازی آنها است، الهام می گیرند فوتبال ساحلی در قالب چنین تعاریفی مدتی است جای ویژه ای در قلب هواداران فوتبال یافته اما عاشقان و حتی هواداران عادی این سبک فوتبال تا چه اندازه با قوانین ورزش فوق آشنایی دارند؟

● دیرآشنا

فوتبال ساحلی تقریباً به تازگی صاحب تشکیلات ویژه ای شده اما قدمت بسیاری دارد و گفته می شود در روزگار طلایی سلطان پله رونق خاصی داشته است. به مرور زمان تدوین قوانین مختلف این ورزش را از حالت یک تفریح صرف خارج کرد. فوتبال ساحلی در زمینی به ابعاد ۳۵*۳۷ و۲۶*۲۸متر انجام می گیرد و بازیکنان می توانند از هر نقطه زمین گل بزنند. در واقع چیزی به نام آفساید وجود ندارد. همین موضوع، پرگل شدن رقابت ها را در پی داشته است؛ به طوری که درهر جدال به طور متوسط ۶ گل به ثمر می رسد و در هر ۳ ، ۴ دقیقه بازیکنی دروازه حریف را می گشاید؛ آنچه در فوتبال روی چمن شبیه یک رؤیا تلقی می شود.

● شروع از برزیل

ماجرا از ساحل «لمه» در ریودوژانیرو آغاز شد. برزیلی ها در این منطقه نوع دیگر هنرنمایی با توپ را به جهان عرضه کردند و کم کم فوتبال ساحلی به مردم دنیا معرفی شد. جذابیت این رشته پای فوتبالیست های بزرگی مانند اریک کانتونا، زیکو، میشل، خولیو سالیناس، روماریو و جونیور را به ساحل کشانده و پول های رنگارنگ ۱۷۰ کشور دنیا برای خرید حق پخش بازی ها را روانه خزانه برگزار کنندگان رقابت های مختلف کرده است. در یک کلام فوتبال ساحلی به عنوان یکی از سریع ترین ورزش های جهان با اقبال عمومی صاحبان سرمایه و سلاطین بخش تبلیغات مواجه شده است. بازی محبوب برزیلی ها از سالیان دور در تمام نقاط با ساختارهای متفاوتی انجام می گیرد اما سال۱۹۹۲ در لس آنجلس، یک اتفاق خاص، تحول جدیدی به وجود آورد. یک شرکت بزرگ آمریکایی تصمیم گرفت چتر حمایت مالی خود را بالای سر فوتبال ساحلی بگیرد.

ماجرا به همین جا ختم نشد. چند ماه بعد در اوج گرمای تابستان به لطف پیگیری های حامی مالی مورد اشاره، نخستین تورنمنت بزرگ این رقابت ها با حضور آمریکا، برزیل، آرژانتین و ایتالیا انجام شد. ۲ سال بعد دوربین های تلویزیونی به کنار ساحل آمدند تا صحنه های زیبای جام «کوپا کابانا» را به ثبت برسانند. ریودوژانیرو سال ۱۹۹۵ میزبان نخستین دوره جام جهانی فوتبال ساحلی نام گرفت. قهرمانی میزبان، تنها یکی از دستاوردهای مسئولان برگزاری رقابت ها تلقی می شد. اتفاق مهمتر، استقبال بی سابقه رسانه های گروهی بود که زمینه ساز برگزاری تور فوتبال ساحلی ۲۰۰۶ شد. اولین تور با برگزاری ۶۰ مسابقه در ۲ سال راه پرفراز و نشیبی را طی کرد. آمریکا، اروپا و آسیا شاهد رقابت های زیبایی بودند که داخل و خارج از ساحل دل هر بیننده ای را می ربود. اروپا طبق معمول برای اینکه از قافله عقب نماند، تصمیم گرفت به طور مستقل جام ملت های فوتبال ساحلی را برگزار کند.

رشد روزافزون پس از مدتی لیگ ساحلی هم آغاز به کار کرد و بر این اساس ورزش آکروبات باز ها در همه سطوح حرفه ای شد. در این میان آمریکایی ها بیش از سایرین خوشحال به نظر می رسیدند چون بانی گسترش فوتبال ساحلی نام داشتند و به محض برگزاری هر رقابت، سود ویژه خود را می طلبیدند! ۴ سال پس از آغاز به کار تور سراسری فوتبال ساحلی تقریباً تمام کشورهای دنیا با آتش بازی کنار دریا آشنا شدند و به شیوه خود مشغول قیچی زدن روی ماسه ها شدند.

اروپا وضعیت ویژه ای داشت. ابتدا پرنس نشینان موناکو به ورزش مفرح خاص برزیلی ها روی خوش نشان دادند و سپس مردم ایالت جدایی طلب کاتالونیای اسپانیا که شاید ارتباط خاصی بین آرمانهای آنها و هیجان فوتبال ساحلی وجود داشت. اولین تورهای اروپایی در این ۲ منطقه انجام گرفت و با استقبال قابل توجهی همراه شد. چندی بعد موعد تشکیل فدراسیون و تعیین همه کاره فوتبال ساحلی فرا رسید. «اوکتاجون کوچ تاوارز» رقیبان نه چندان قدرتمند خود را شکست داد و بر صندلی ریاست تکیه زد. ایده مرد اهل آمریکای جنوبی خیلی زود مورد پذیرش عموم قرار گرفت و البته در نهایت به پیشرفت این ورزش جذاب اما مهجور انجامید. شرکت های بزرگ، اسپانسر تورنمنت های بین المللی شدند و فیفا سازمان جدید التأسیس را به عنوان عضوی از زیر مجموعه خود پذیرفت. سال ۲۰۰۰ ،اندکی پس از برتری اسپانیا مقابل پرتغال در زیباترین فینال تمام ادوار رقابت های جام جهانی فوتبال ساحلی، لیگ آمریکا با شرکت تیم هایی از ۲ تکه این قاره راه اندازی شد.

کم کم تیم های قاره دیگر مانند امارات، تایلند، مکزیک، یونان، ژاپن، استرالیا و البته انگلستان هم مجوز حضور جام ملت های آمریکای جنوبی را به دست آوردند. ۴ سال بعد فوتبال ساحلی طلایی ترین دوران را سپری کرد، چه در داخل و چه در خارج از زمین. جام جهانی ۲۰۰۴ با شرکت ۲۴ تیم شکوه ویژه ای داشت. سال بعد ۲۰ تیم حاضر در لیگ واحد اروپا در این رقابت ها شرکت کردند که نشان دهنده پیشتازی قاره سبز در ورزش های ساحلی بود. پای بزرگترین شرکت های دنیا به سواحل ریودوژانیرو، بارسلونا، مارسی و ... کشیده شد و در این بین بیشترین سود به رئیس فدراسیون فوتبال ساحلی تعلق گرفت. به طور مثال «مستر کارت» در سال ۲۰۰۴ حامی مالی رقابت های جام جهانی نام گرفت. تاکنون ۳ دوره رقابت های جهانی رشته فوق در پرتغال برگزار شده است. فرانسه اولین قهرمان جهان نام دارد و پس از این تیم ۲ بار به نام بزرگ برزیل بر می خوریم.

● چگونه بازی می کنند؟

هر تیم از ۵ بازیکن ( ۴ نفر به اضافه یک دروازه بان) تشکیل شده و تعویض ها نامحدود است. بازی ها در ۳ زمان ۱۲ دقیقه ای انجام می شود و تیم پیروز فقط در پایان ۳۶ دقیقه مشخص می شود. چنانچه طرفین به تساوی دست یابند، گل طلایی معرف برنده خواهد بود. در این رشته ضربات پنالتی هم وجود دارد و مانند فوتبال چمنی سرنوشت را رقم می زند. ۲ داور میدان به محض تشخیص خطا یک ضربه آزاد اعلام می کنند. از نکات جالب فوتبال ساحلی، جریمه ای به نام «کارت آبی» محسوب می شود. دریافت کننده این کارت مجبور خواهد بود ۲ دقیقه از بازی بیرون برود. بازی با کفش های عادی قابل پذیرش نیست و فقط دروازه بان ها مجاز هستند توپ را با دست لمس کنند. شن مرغوب از ضروریات انجام یک بازی فوتبال ساحلی تلقی می شود و خط دروازه حتماً باید کوچک تر از سایر خطوط زمین باشد. فاصله منطقه پنالتی تا دروازه ۹ متر است و طول زمین ۳۷* ۳۵ متر و عرض آن ۲۶*۲۸ متر است.

● جام جهانی ۲۰۰۷

چند روز پیش سومین دوره جام جهانی فوتبال ساحلی در ساحل «کوپا کابانا»ی ریودوژانیرو برگزار شد. قهرمانی میزبان در حالی رقم خورد که فیفا برای نخستین بار این رقابت ها را در تقویم سالانه خود به ثبت رساند. هواداران فوتبال بین روزهای دوم تا یازدهم نوامبر شاهد قیچی های داغ روی ماسه های روان بودند و می توان گفت کاملاً از آنچه دیدند، لذت بردند.