سه شنبه, ۲۸ فروردین, ۱۴۰۳ / 16 April, 2024
مجله ویستا

کوه‌گرفتگی


کوه‌گرفتگی

در سال‌های اخیر ورزش کوهنوردی در میان اقشار مختلف جامعه گسترش پیدا کرده و همه هفته افراد زیادی در سراسر ایران به کوه می‌روند. وجود وسایلی مثل تله‌کابین و هموار شدن جاده‌های …

در سال‌های اخیر ورزش کوهنوردی در میان اقشار مختلف جامعه گسترش پیدا کرده و همه هفته افراد زیادی در سراسر ایران به کوه می‌روند. وجود وسایلی مثل تله‌کابین و هموار شدن جاده‌های کوهستانی، رسیدن به ارتفاعات بلند را آسان‌تر کرده و احتمال بروز بیماری‌هایی که به عنوان بیماری ارتفاع شناخته می‌شوند را بیشتر از گذشته کرده است.در این مبحث به انواع این بیماری‌ها و روش صحیح درمان آنها اشاره می‌شود.

در کنار دریا فشار هوا ۷۶۰ میلی‌لیتر جیوه است. با زیاد شدن ارتفاع، هوا رقیق می‌شود و به همان نسبت میزان اکسیژن هوا کمتر می‌گردد. کاهش تدریجی اکسیژن بیشترین تاثیرات خود را بر سیستم تنفسی و قلبی ـ عروقی می‌گذارد. تنفس در ارتفاعات، تندتر و عمیق‌تر می‌شود و ضربان قلب با نیرو و تعداد بیشتری خواهد زد. هر دو این مکانیسم‌ها تا حدودی کمبود اکسیژن را جبران می‌کنند، اما درعوض دفع دی‌اکسیدکربن (۲oc) نیز افزایش یافته و اسیدیته خون کم می‌شود (خون‌قلیایی شده وph بالا می‌رود.)

کوه‌گرفتگی حاد

مجموعه علائم سردرد، ضعف مفرط، سرگیجه و تنگی‌نفس، نشانه‌های بیماری کوه‌گرفتگی حاد می‌باشند. سردرد علامت اصلی این بیماری است. باید دانست که به دلیل تابش نور خورشید، کم‌آبی، خستگی و گرسنگی، سردرد در ارتفاعات مشکل شایعی است. فردی که دچار سردرد است باید ابتدا استراحت کرده، نوشیدنی بنوشد و در صورت ادامه سردرد اگر یکی از علائم ذیل وجود داشت بیماری کوه‌گرفتگی حاد مطرح می‌شود:

۱)‌ تهوع یا استفراغ

۲)‌ ضعف یا خستگی مفرط

۳) سرگیجه یا سیاهی رفتن چشم

۴)‌ بی‌خوابی

عامل اصلی کوه گرفتگی افت فشار هوا و افت اکسیژن خون است.

درمان

فرد دچار کوه‌گرفتگی اگر به ارتفاع پایین برگردانده شود در عرض چند ساعت کاملا خوب می‌شود، اما برای درمان این بیماری، بازگشت اجباری نیست. استراحت و استفاده از دارو موجب بهبودی شده و فرد می‌تواند به صعود ادامه دهد. در‌صورت امکان، ۲۴ ساعت استراحت برای بهبودی کافی است و استفاده از داروها این روند را تسریع خواهد کرد.نکته مهم این‌که فرد دچار کوه‌گرفتگی حاد تنها در صورت بهبودی از این بیماری مجاز به ادامه صعود است و در غیر این صورت صعود به ارتفاع بالاتر او را در معرض ابتلا به بیماری کشنده اِدم مغزی حاد قرار خواهد داد.بهترین درمان این بیماری اکسیژن است اگرچه حمل کپسول اکسیژن اصلی‌ترین مانع استفاده از آن می‌باشد. در صورتی که حال بیمار بد باشد از استازولامید (دیاموکس) که نوعی مدر (افزاینده ادرار) است و دگزامتازون با تجویز پزشک می‌توان مصرف کرد.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی



همچنین مشاهده کنید