نفت اوپک ۵۷ دلار

همزمان با بحران مالی جهان سقوط قیمت نفت ادامه دارد

با ادامه بحران مالی که هم اکنون سراسر جهان را فرا گرفته، تقاضا برای نفت همچنان روبه کاهش است. تاثیر آنی این کاهش را می توان در افت شدید قیمت ها مشاهده کرد. روز گذشته بهای نفت خام در بازارهای جهانی به پایین ترین سطح ۱۷ ماه اخیر رسید. این در حالی است که از یک سو اوپک تصمیم گرفته ظرفیت تولید خود را از اول نوامبر (۱۱ آبان) روزانه ۵/۱ میلیون بشکه کاهش دهد و از سوی دیگر، کاهش بهای فرآورده های نفتی همچون بنزین و گازوئیل نیز به طور طبیعی موجب افزایش تقاضا و مصرف نفت خام می شود اما نگرانی از وضعیت نابسامان اقتصاد جهان و احتمال وقوع رکودی بزرگ به حدی است که تاثیر عوامل فوق را خنثی کرده است. پیش از این کارشناسان گفته بودند حتی کاهش دو میلیون بشکه ای تولید نفت اوپک نیز تاثیری بر روند نزولی قیمت ها نخواهد داشت.از دید کارشناسان، مهم ترین و تاثیرگذارترین عامل در شرایط کنونی، کاهش رشد اقتصادی جهان است. گستره و عمق بحران مالی هنوز به درستی روشن نیست اما بازار به احتمال وقوع رکود می اندیشد. در این میان، کاهش شدید درآمدهای موسسات و شرکت های اروپایی، کاهش فعالیت های اقتصادی این منطقه و افزایش بیکاری در سطح جهان، هراس از وقوع رکودی گسترده را تشدید کرده است. ادامه وضعیت کنونی که موجب کاهش سرمایه گذاری در بازارهای مالی و سهام اروپا و آمریکا شده، شاخص سهام در اروپا را به پایین ترین سطح پنج سال و نیم گذشته رسانده است.

● تولیدکنندگان اوپک، بازندگان بزرگ

در معاملات دیروز (دوشنبه) بازار نیویورک بهای هر بشکه نفت خام سبک آمریکا با دو دلار و ۳۱ سنت کاهش به ۶۱ دلار و ۸۴ سنت رسید.در معاملات بازار لندن نیز هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال یک دلار و ۶۶ سنت کاهش یافت و به بهای ۶۰ دلار و ۳۹ سنت دادوستد شد. بهای سبد نفتی اوپک (متشکل از ۱۳ نوع نفت خام اعضا) هم در آخرین روز معاملات (جمعه ۲۴ اکتبر- سوم آبان) با دو دلار و ۷۰ سنت کاهش به سطح ۵۷ دلار و ۵۷ سنت در هر بشکه رسید. بهای سبد نفتی اوپک از ۲۰ روز قبل (۱۶ مهر) تاکنون بیش از ۲۲ دلار کاهش یافته است. میانگین هفتگی بهای نفت اوپک در هفته منتهی به جمعه ۲۴ اکتبر (سوم آبان) به ۶۱ دلار و ۵۳ سنت رسید که نسبت به دو ماه قبل نزدیک به ۴۳ دلار کاهش نشان می دهد.

همچنین میانگین ماهانه بهای نفت اوپک در ماه اکتبر به ۷۲ دلار و ۳۶ سنت رسید که نسبت به رکورد ماه جولای نزدیک به ۵۹ دلار کاهش یافته است. گفتنی است، میانگین بهای نفت اوپک در سال منتهی به جمعه ۲۴ اکتبر معادل ۱۰۵ دلار و هفت سنت است که نسبت به میانگین ۶۹ دلاری قیمت این نفت در سال ۲۰۰۷ حدود ۳۶ دلار بیشتر است.

کاهش شدید بهای نفت خام یکی از بزرگ ترین نگرانی های صادرکنندگان این کالای استراتژیک در شرایط کنونی است. هرچند میزان نگرانی در هر کشور، بسته به برخی عوامل، شدت و ضعف دارد. مهم ترین تاثیر کاهش قیمت ها، کاهش درآمد کشورهای صادرکننده نفت است و بالاترین زیان و خسارت از آن کشورهایی است که وابستگی بیشتری به درآمدهای نفتی دارند. خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرد ایران، ونزوئلا و عراق بیشترین آسیب و عربستان کمترین زیان را از سطح کنونی قیمت ها متحمل خواهند شد.

● تداوم سقوط بازارهای سهام جهان

با آغاز معاملات هفتگی بازارهای سهام جهان، روز گذشته شاخص های اصلی سهام بین دو تا ۱۳ درصد کاهش یافتند. این در حالی است که سه روز قبل، سران ۴۳ کشور آسیایی و اروپایی در نشستی وعده دادند که برای کمک به بانک ها و موسسات مالی مبلغ چهار هزار میلیارد دلار در اختیار سیستم پولی جهان قرار خواهند داد. در معاملات دیروز بازارهای سهام اروپا، شاخص های فوتسی لندن، دکس فرانکفورت و کاک ۴۰ پاریس به ترتیب ۲۶/۱ ، ۸۱/۱ و ۸۶/۳ درصد کاهش یافتند. در بازارهای آسیا نیز شاخص های نیکی توکیو، هنگ سنگ در هنگ کنگ و شانگهای چین به ترتیب ۳۶/۶ ، ۷/۱۲ و ۳۲/۶ درصد سقوط کردند. تا لحظه تنظیم این خبر در معاملات بورس نیویورک، شاخص های داوجونز، اس اندپی ۵۰۰ و نزدک کار خود را با ۷۴/۰ ، ۵۲/۰ و

۹۴/۰ درصد افت آغاز کردند. تحلیلگران پیش بینی کردند روند نزولی شاخص ها ادامه خواهد یافت. در بازارهای سهام عربی نیز وضعیت مشابهی حاکم بود. روز یکشنبه بورس های دوبی و ابوظبی وارد بیست و سومین هفته پیاپی کاهش شاخص شدند. در این روز میزان خسارات وارد شده به بازارهای مالی امارات از مرز هفت میلیارد دلار گذشت و شاخص اصلی بورس دوبی ۷۴/۴ درصد و شاخص بورس ابوظبی نیز ۷۷/۳ درصد کاهش یافتند.

● توقف پروژه های مهم خاورمیانه

نشریه اقتصادی «مید» در گزارشی با اشاره به زیان های منطقه خاورمیانه از بحران مالی جهان اعلام کرد بسیاری از پروژه های مهم (به ویژه در بخش انرژی) این منطقه متوقف شده اند. علت این امر آن است که بانک ها و موسسات تامین کننده سرمایه موردنیاز پروژه های مذکور، توان مالی خود را از دست داده اند. در حال حاضر کشورهای خاورمیانه برای تکمیل پروژه های مهم خود سرمایه موردنیاز را در دست ندارند. این واقعه، سرنوشت پروژه های مذکور را در هاله ای از ابهام فرو برده است.