پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
۵ سال صبر برای تولید نفت
یکی از استراتژیهای ایران در سالهای اخیر افزایش ظرفیت تولید است به گونهای که بعضا بحث تولید تا سطح ۸ میلیون بشکه در روز هم مطرح شده است که حکایت از نگاه افزایش تولید نفت خام کشور است.
اگرچه عملکرد برنامه سوم توسعه و تولید تا پایان برنامه چهارم نشاندهنده آن است که استراتژیهای ترسیم شده با اهداف تعیین شده چندان همخوانی و همسویی ندارد اما در هر صورت متضمن این سیاست است که ایران در سالهای بعد تولید نفت خام خود را به منظور حفظ سهمیه خود در بازار نفت (یا اوپک) افزایش خواهد داد. این رویکرد باعث شده است که ایران با صرف هزینههای گوناگون اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی تلاش کند که پروژههایی را در این راستا آغاز کند و حتی برخی از آنها به نتیجه رسیده است.
دراین میان اگرچه بر اساس نوع و نحوه قراردادهای تدوین شده ادعا میشود که ایران هزینههای اجرای چنین پروژههایی را از محل درآمدهای آنها پرداخت میکند اما واقعیت آن است که هزینههای اجرای چنین پروژههایی از درآمدهای بالقوه و بالفعل کشور پرداخت خواهد شد و چنان ادعایی ماهیتا اشتباه است. اما زمانی که قرار است ایران افزایش تولید داشته باشد و در پایان برنامه چهارم توسعه تولید خود را به سطح ۸ میلیون بشکه در روز نزدیک کند، آیا میتوان تصور کرد که بازار تقاضا هم چنین رویکردی را پذیرفته است یا خیر؟
آیا سهمگیری ایران از بازار به تولید ایران مربوط است یا تقاضای بازار؟ این سوال زمانی اهمیت پیدا میکند که از یک سو تقاضای بازار نفت چندان همگن و یکسان نیست و از سوی دیگر وضعیت تولیدکنندگان رقیب در سال ۲۰۱۰ با سال جاری تفاوت جدی خواهد داشت.
در آن سال به طور قطع بسیاری از تولیدکنندگان غیر اوپک از گردونه تولید خارج خواهند شد و این در حالی است که اکنون آن کشورها با شرایط اقتصادی مناسب در حال تولید هستند.
● نفت و ایران
ایران خواسته یا ناخواسته به نفت وابسته است و این موضوع را با نفت ۴۰ دلاری در بودجه ۸۵ نشان داد و جالب آن است که به رغم ادعاهای صورت گرفته خواهان افزایش تولید و حفظ سهم از بازار است ولی مشخص نیست که استراتژی ایران تا چه حد از ثبات و جدیت برخوردار است. براساس سهمیه جولای ۲۰۰۵ ایران مجاز به تولید ۴/۱۱ میلیون بشکه در روز بود، اما براساس گزارشهای ارائه شده ایران تنها توان تولید ۴/۰۰ میلیون بشکه در روز را داراست و جالب آن است که در این زمان تنها ۳/۸۷ میلیون بشکه در روز تولید کرده است که به رغم داشتن ۱۴۰ هزار بشکه مازاد ظرفیت تولید ۵۱۰ هزار بشکه در روز کمتر از سهمیه خود تولید کرده است.
این در حالی است که عربستان سعودی و الجزایر با ۴۵۰ و ۴۸۰ هزار بشکه در روز مازاد تولید نه تنها کاستی تولید ایران را جبران کردهاند بلکه هرگونه سیاست کاهش تولید را هم نفی کردهاند تا نشان دهند که بازار نمیتواند براساس سیاستهای ماهانه اداره و هدایت شود.
● بودجه و نفت
ایران نشان داده است که علاقه ویژهای به اعلام تعداد برنامه دارد هرچند شرایط در عمل متفاوت است و مفاهیم دیگری را دنبال میکند. یکی از رویکردهای لایحه بودجه سال ۱۳۸۵، موضوع برداشت صیانتی از ذخایر نفت خام کشور است و به عنوان عنصر اول بودجه در این حوزه اعلام شده است. براساس اصولی که ارائه شده در بودجه سال ۱۳۸۵ به منظور برداشت صیانتی از مخازن نفت خام ضریب برداشت از مخازن ۰/۳ درصد افزایش خواهد یافت. این موضوع به معنای آن است که تلاش میشود از مخازن بهرهبرداری بیشتری در دوران عمر مفید آنها صورت گیرد. در کنار آن قرار است فناوریهای نوین و مطالعات مخزن بر اساس دانش جدید و روز صورت گیرد.
اگرچه رویکرد جدید در مطالعات مخزن نمیتواند قالب و ماهیت بودجهای داشته باشد اما در صورتی که قرار باشد به عنوان رویکرد بلندمدت دولت مورد توجه قرار گیرد، ممکن است در لوایح سالهای بعد هم مورد توجه قرار گیرد و قابلیت یک موضوع برنامهای برای آن ترسیم شود. البته نمیتوان انتظار داشت که سالانه نوع و نحوه مطالعه مخازن تغییر کنند و در هر سال نقشهای جدید از مخازن ارائه شود.
در کنار این موضوع، دولت جدید ایران دو استراتژی دیگر را هم مورد توجه قرار داده است که اگرچه به نظر نمیرسد که تفاوت چندانی با رویکرد کلان دولتهای قبلی و برنامه سوم توسعه نداشته باشد اما نشاندهنده آن است که ایران در برنامه چهارم توسعه ۴ محور اساسی را در نظر دارد. در کنار دو موضوع افزایش ضریب بازیافت و دانش جدید مخزن، قرار است ۱۵۰۰ میلیون بشکه معادل نفت، نفت و گاز اکتشاف کند که نشاندهنده رویکرد توسعهای در این حوزه است.
چهارمین رویکرد ایران در برنامه چهارم توسعه اولویت بخشیدن به تولید نفت و گاز از میادین مشترک است که به طور مشخص از میدان فروزان نام برده شده است. در صورتی که بپذیریم دولت دارای استراتژی مشخص در حوزه نفت و گاز است و آنچه لایحه بودجه سال ۱۳۸۵ به آن پرداخته است، گام نخست در اجرای برنامهای ۵ ساله است که قرار است به اهداف مشخص برسد. این برنامه در صورت اجرا حداقل حسنی که دارد آن است که دارای تضاد ماهوی و ساختاری نخواهد بود و در صورت حرکت درست دچار انحراف و نوسان بازدارنده نخواهد شد.
محمد عباسی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران سریلانکا حجاب کارگران رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی پاکستان رئیسی سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور دولت سیزدهم مجلس
فضای مجازی کنکور سیل شهرداری تهران تهران هواشناسی پلیس سلامت فراجا قتل وزارت بهداشت زنان
خودرو تورم قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا دلار بانک مرکزی بازار خودرو ایران خودرو سایپا بورس قیمت سکه
ترانه علیدوستی تلویزیون سریال کتاب سینمای ایران تئاتر سینما انقلاب اسلامی شعر
کنکور ۱۴۰۳ دانشگاه فرهنگیان
اسرائیل رژیم صهیونیستی آمریکا غزه فلسطین روسیه جنگ غزه چین طوفان الاقصی ترکیه عملیات وعده صادق اتحادیه اروپا
فوتبال پرسپولیس استقلال فوتسال بازی باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال تراکتور تیم ملی فوتسال ایران بارسلونا رئال مادرید لیگ برتر
فیلترینگ تسلا تبلیغات همراه اول ایلان ماسک ناسا فناوری اپل نخبگان
سلامت روان دوش گرفتن یبوست