جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

یک گام پیش, دوگام پس


یک گام پیش, دوگام پس

حذف ۹ وزیر و به همین ترتیب, چند عضو دیگر هیات دولت در کمتر از سه سال, اقدامی بی سابقه و جسورانه بود که انتظار می رفت دست کم به یکدست سازی کابینه و نزدیک تر کردن آن به ترکیب ایده آل رئیس جمهور منجر شود اما نتایج به دست آمده, حکایتی دیگر را بازگو می کند

حذف ۹ وزیر و به همین ترتیب، چند عضو دیگر هیات دولت در کمتر از سه سال، اقدامی بی سابقه و جسورانه بود که انتظار می رفت دست کم به یکدست سازی کابینه و نزدیک تر کردن آن به ترکیب ایده آل رئیس جمهور منجر شود اما نتایج به دست آمده، حکایتی دیگر را بازگو می کند.

دکتر احمدی نژاد که در گام نخست تشکیل کابینه، برای به کارگیری عناصر مورد نظر خود در چهار وزارتخانه نفت، تعاون، رفاه و آموزش وپرورش، با ناکامی روبه رو شد، به رغم همه تلاش ها، تنها توانست در یکی از این چهار پست به هدف برسد و علاوه بر آنکه در سه وزارتخانه نفت، تعاون و رفاه چهره های ایده آل رئیس جمهور نتوانستند عهده دار مسوولیت شوند، پس از مدتی نارضایتی از دو وزارتخانه کشور و اقتصاد نیز به آن افزوده شد.

علاوه بر آنکه در پست هایی نظیر بانک مرکزی و معاونت حقوقی و پارلمانی نیز گفتمان دولت نهم، عملا جای خود را به رویه گذشته داده و حتی این شرایط به جایی رسیده است که گزینه اصلی مورد نظر رئیس جمهور برای وزارت کشور که از قضا وزیر پیشنهادی ناکام برای وزارت رفاه نیز بود، در آخرین ساعات، جای خود را به معاون شناخته شده رئیس سابق سازمان صداوسیما می دهد. همچنین در وزارت اقتصاد یکی از مدیران میانی دولت های سازندگی و اصلاحات جانشین فردی می شود که به رغم سوابق همکاری سیاسی طولانی با دکتر احمدی نژاد، وادار به استعفا شده است.

نتیجه این اقدامات آن می شود که حتی نمایندگان و رسانه های مکتوب و اینترنتی حامی دولت نیز تغییرات را قهقرایی ارزیابی کرده و در مقابل، منتقدان و مخالفان دولت، روند موجود را به منزله پذیرش عقب نشینی دیگر دولت نهم از شعارهای خود قلمداد می کنند.

اما به راستی، چرا چنین وضعیتی گریبانگیر دولت نهم شده است؟ آیا آرایش طراحی شده برای کابینه، فراتر از ظرفیت تحمل ساختار مدیریتی کشور بوده یا دکتر احمدی نژاد در میانه راه، به تجدیدنظر در سلیقه تصمیم گیری و انتخاب مدیران پرداخته است؟!

حذف چهره هایی چون فرهاد رهبر، داود دانش جعفری و مصطفی پورمحمدی که نه تنها از ارکان اولیه دولت نهم به شمار می رفتند، بلکه در انتخاب دیگر اعضای کابینه و تعیین برنامه ها و مسیر حرکت اولیه دولت نقش آفرینی می کردند و جایگزینی آنان با چهره هایی ناشناخته و فاقد سوابق همراهی با دولت نهم چه مفهومی دارد؟

یکی از پاسخ هایی که به این پرسش ها داده شده، بر ناگزیر بودن تغییرات مذکور به دلیل عدم استفاده از شیوه نقدهای درون گفتمانی دلالت دارد.

ویژگی مشترک همه اعضای برکنارشده دولت نهم، مخالفت و انتقاد از تصمیمات رئیس دولت در یک یا چند حوزه زیرمجموعه آنها بوده است و عدم پذیرش این انتقادها توسط دکتر احمدی نژاد یا مطابق نبودن عملکرد وزیر مربوطه با انتظارات و سلیقه رئیس جمهور، منجر به خداحافظی این فرد که دارای توان بالاتر و در عین حال هماهنگی و همراهی کلی بیشتری با دولت نهم بوده از کابینه شده و پس از حذف وی، گزینه جایگزینی که بتواند رای اعتماد لازم را برای پست مذکور به دست آورد، همراهی کمتری با دولت نهم خواهد داشت.

نمونه بارز این امر، وزرای پیشنهادی کشور و اقتصاد هستند که به رغم برکناری پورمحمدی و دانش جعفری با وجود همکاری و روابط گذشته آنها با دکتر احمدی نژاد، رئیس جمهور زمینه لازم برای کسب رای هاشمی و صمصامی، گزینه های ایده آل خود در مجلس را نمی دید و به همین دلیل به معرفی چهره هایی رضایت داد که نسبت به وزرای برکنارشده، همراهی کمتری با دولت نهم دارند و جالب آنکه رئیس جمهور حتی برای این گزینه ها از همه توان خود بهره گرفته و در اقدامی بی سابقه، در تریبون علنی مجلس از نقل دیدار خصوصی خود با رهبر معظم انقلاب نیز به عنوان آخرین وسیله مایه می گذارد.

پاسخ دیگر به این پرسش ها بر تطبیق تدریجی دولت نهم با شیوه متعارف اداره جناح اصولگرای کنونی و راست سابق دارد. شعارهای انتخاباتی دکتر احمدی نژاد که به صورت تلویحی به نفی عملکرد جناح راست نیز پرداخت، به تدریج تعدیل می شود و رئیس جمهور گرایش به معرفی گزینه هایی پیدا می کند که تاییدی بر روش های عملی گذشتگان به شمار می رود. یک پاسخ به چرایی تغییر دانش جعفری به حسینی و پورمحمدی به کردان نیز آن است که چهره های سطح بالاتر توان مقابله احتمالی با برخی تصمیمات رئیس دولت را دارند، اما چهره های رده بعدی، هر چند با رئیس جمهور هم نظر نباشند، اما یارای مقاومت در موارد اختلاف نظر را ندارند. هرچند می توان پاسخ های دیگری نیز به چرایی تغییر تدریجی ترکیب کابینه و فاصله گرفتن آن با ایده آل های دکتر احمدی نژاد داد، اما به هر حال، نتیجه یکی است و معرفی این سه وزیر به مجلس را می توان خداحافظی رئیس جمهور با رویای دولت وعده داده شده وی دانست.

نویسنده : سید احمد مظلومی



همچنین مشاهده کنید