انبه را با مایع ظرفشویی بشویید

توصیه ها و هشدارهای دکتر عباس یداللهی متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان

انبه، میوه‌ای گرمسیری است و در عرض‌های جغرافیایی که دمای صفر درجه ندارند، رشد می‌کند. درخت انبه، بومی کشورهای پاکستان، هند و اندونزی است...

این درخت، درختی بسیار کم ‌نیاز است و احتیاج به مراقبت فراوان برای میوه‌دادن ندارد به همین دلیل افرادی که به پاکستان یا هندوستان سفر می‌کنند، در برخی از مناطق این کشورها شاهد رشد خودروی درخت انبه هستند. در حال حاضر در مناطق بسیار محدودی از جنوب کشورمان، کشت انبه صورت می‌گیرد. از آنجا که اقلیم پاکستان و هندوستان برای پرورش نمونه‌های مرغوب انبه بسیار مناسب است و این کشورها هم بسیار به ایران نزدیک هستند، بنابراین واردات رسمی و غیررسمی انبه از این دو کشور به ایران در سال‌های اخیر، رواج زیادی پیدا کرده است. با دکتر عباس یداللهی، متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس درباره همین میوه گفت‌وگو کرده‌ایم.

▪ آیا درست است که می‌گویند بیشتر انبه‌های وارداتی، آلوده به فضولات حیوانی هستند؟

این ادعا نمی‌تواند صحت چندانی داشته باشد. درخت انبه به گونه‌‌ای نیست که حیوانات بتوانند فضولات خود را روی میوه‌های آن بریزند. البته در تمام دنیا زمانی که بخواهند میوه‌ای را از کشوری به کشور دیگر صادر کنند (حتی در استرالیا از ایالتی به ایالت دیگر)، بررسی‌های مخصوصی را روی میوه‌ها از نظر وجود آلودگی‌های مختلف انجام می‌دهند.

▪ این کار در ایران هم انجام می‌شود؟

به‌طور حتم، در مورد میوه‌هایی که مانند انبه به صورت فله‌ای و قاچاق وارد کشور می‌شوند، خیر. متاسفانه در موارد بسیاری، بررسی خاصی روی میوه‌هایی هم که به صورت رسمی وارد کشور می‌شوند، صورت نمی‌گیرد. به این ترتیب، ممکن است برخی آفات قرنطینه‌ای وارد کشور شوند.

▪ ورود این آفات به کشور، چه مشکلاتی را در پی خواهد داشت؟

بگذارید پاسختان را با یک مثال بدهم. زیتون، میوه‌ای است که در کشور ما کشت می‌شود. ما آفت مگس مدیترانه‌ای یا مگس زیتون را در این محصول نداشتیم. زمانی که زیتون از کشورهای همسایه به ایران وارد شد، این آفت هم همراه محصول به کشورمان آمد و خسارت‌های بسیار زیادی را به باغ‌های زیتون زد. این مشکل ممکن است برای هر محصولی که داخل کشور کشت و از خارج هم وارد می‌شود، اتفاق بیفتد. کشت انبه در ایران خیلی محدود است اما اگر آفتی با انبه‌های وارداتی وارد کشور شود، به‌طور حتم به درختان انبه داخلی آسیب می‌رساند. بهتر است بدانید این آفات، پلی‌فاژ هستند یعنی اگر یک مگس، زنبور، شته، باکتری یا قارچ از طریق میوه وارد کشور شود به سرعت پخش و باعث آسیب دیدن مزارع و باغ‌ها خواهد شد.

▪ آیا این آفات وارداتی باعث به خطر افتادن سلامت انسان‌ هم می‌شوند؟

خوشبختانه، نه. معمولا آفات و بیماری‌های همراه میوه‌های وارداتی به‌طور مستقیم به سلامت مصرف‌کننده آسیبی نمی‌رسانند. یعنی آفات همراه میوه‌ها از طریق حمله به درختان میوه، باغ‌ها و مزارع، خسارتی را به مردم کشور میزبان وارد می‌کند.

▪ ویژگی‌های یک انبه خوب چیست؟

انبه، دارای رقم‌های مختلفی است و ارقام درشت‌تر آن در میان مردم، طرفداران بیشتری دارد. اگر این میوه در مرحله رسیدن برداشت شود، می‌توان آن را تا یک ماه در راه حمل‌ونقل یا داخل انبار بدون هیچ‌گونه مشکلی نگهداری کرد. اگر انبه در مرحله برداشت، کاملا رسیده باشد، گوشت آن حالت فنولی‌شدن به خود می‌گیرد و قسمت‌هایی از آن شروع به له شدن می‌کند. بهتر است بدانید آنزیم پلی‌فنول اکسیدان در تمام میوه‌ها از جمله انبه وجود دارد. با این حساب، زمانی که این میوه به‌صورت فله‌ای و روی هم انباشته حمل‌ونقل می‌شود وضربه می‌خورد، این آنزیم شروع به له?کردن میوه می‌کند و محیط مناسبی را برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌هایی فراهم می‌کند که باعث ابتلای مصرف‌کننده به بیماری‌های روده‌ای می‌شود. به همین دلیل زمانی که قصد خرید انبه دارید، باید دقت کنید لکه‌های سیاه به‌خصوص در سر و ته آن وجود نداشته باشد. انبه‌های ضرب‌دیده که حمل‌ونقل مناسبی هم نداشته‌اند، دارای لکه‌های سیاه به خصوص در دم‌میوه هستند. این لکه‌ها روی پوست یا دم‌انبه، باعث می‌شوند که پوسیدگی به تدریج وارد گوشت آن هم بشود. به‌طور کلی، قارچ ناشی از پوسیدگی، تنها در قسمتی که شما آن را مشاهده می‌کنید، باعث خراب شدن میوه نشده و تقریبا به تمام بافت محصول نفوذ کرده است. با این حساب، مصرف میوه‌های مختلف از جمله انبه‌هایی که دارای پوسیدگی هستند، توصیه نمی‌شود.

▪ آیا مصرف انبه‌های سالمی که پوست آنها ترک خورده هم توصیه نمی‌شود؟

نه. زیرا این میوه داخل کشور تولید نمی‌شود و ما نمی‌دانیم که چه بررسی روی آن در کشورهای تولیدکننده‌اش، انجام می‌شود. حتی ممکن است در کشور پاکستان، انبه را محلول‌پاشی هم بکنند. با این حساب، ترک روی پوست انبه می‌تواند باعث نفوذ آلودگی‌های سطح میوه به داخل گوشت آن بشود و برای همین هم ما مصرف چنین محصولاتی را توصیه نمی‌کنیم.

▪ بهتر است که نحوه شستشوی انبه به چه صورتی باشد؟ آیا نیازی به مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده برای شستن آن است؟

انبه جزو میوه‌های حاوی قند است که سیستم حمل ونقل آن به ایران، چندان استاندارد و مناسب نیست. به همین دلیل باید پوست آن را پیش از مصرف، با آب و مایع ظرفشویی یا مواد ضدعفونی‌کننده مخصوص میوه و سبزی به خوبی بشویید، آب بکشید و سپس آن را مصرف کنید تا آلودگی‌های محیطی یا قارچ و باکتری‌های احتمالی سطح انبه به خوبی از بین بروند و وارد دستگاه گوارش شما نشوند. ممکن است شکستن برخی از انبه‌ها باعث چسبنده شدن سطح میوه‌های دیگر شود و همین امر هم پوست میوه‌ها را بیشتر مستعد جذب گرد و غبار و آلودگی به خود می‌کند.

▪ برخی از افراد عادت دارند انبه را با پوست بخورند یا آب آن را همراه پوستش بگیرند. آیا مصرف پوست انبه اشکالی ندارد؟

اگر به خوبی شسته شده باشد، خیر اما پوست انبه حالت گسی دارد و خوردن آن چندان مطلوب نیست. اگر انبه با مایع ظرفشویی شسته شود، ‌واکس روی میوه که شاید عامل مواد آلاینده هم باشد، حذف می‌شود و تقریبا نگرانی مصرف‌کننده را برای مصرف پوست آن، از بین می‌برد.

▪ در نهایت اینکه نحوه نگهداری انبه باید به چه صورتی باشد؟

معمولا انبه‌هایی که ما خریداری می‌کنیم، آماده مصرف هستند و نمی‌توان مدت زمان زیادی آنها را نگهداری کرد. این میوه در دمای

زیر ۴ درجه سانتی‌گراد، حالت سرمازدگی پیدا می‌کند و بسیار بدمزه می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود انبه را ابتدا داخل روزنامه بپیچید، سپس آن را داخل یک نایلون درباز درون جامیوه‌ای یخچال قرار دهید و درست پیش از مصرف هم پوست آن را بشویید. به این ترتیب می‌توان انبه‌های سالم را حدود ۲ هفته نگهداری کرد. ضمن اینکه انبه جزو میوه‌هایی است که اگر کنار میوه‌هایی مانند سیب یا هلو قرار بگیرد، به سرعت گاز اتیلن از خود متصاعد می‌کند و خراب می‌شود. به همین خاطر انبه را باید جدا از میوه‌ها و سبزی‌های دیگر و به شکلی که گفته شد، داخل یخچالی با دمای معمولی نگهداری کرد.

ندا احمدلو