بردباری در کلام امام محمد باقر(ع)

یکی از فضائل اخلاقی انسانی حلم و بردباری در برابر خطاها یا توهین اطرافیان است. از تواناییهای بسیار مهم در روابط اجتماعی این است که انسان با اندک حرف درشتی از طرف دیگران بر نیاشوبد و بتواند خود را کنترل کند. در کلمات نورانی امامان شیعه سفارش اکیدی بر این موضوع شده است. در همین راستا سخنانی گهربار از امام پنجم در ذیل آمده است.

یکی از فضائل اخلاقی انسانی حلم و بردباری در برابر خطاها یا توهین اطرافیان است. از تواناییهای بسیار مهم در روابط اجتماعی این است که انسان با اندک حرف درشتی از طرف دیگران بر نیاشوبد و بتواند خود را کنترل کند. در کلمات نورانی امامان شیعه سفارش اکیدی بر این موضوع شده است. در همین راستا سخنانی گهربار از امام پنجم در ذیل آمده است.

رابطه عزت و حلم

امام‏ باقر علیه السّلام فرمود: هر بنده که دست از انتقام بردارد و حلم‏ و بردباری کند خداوند در دنیا و آخرت او را عزیز می‏کند و می‏فرماید:وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ‏، خداوند بهشت را به او می‏دهد در برابر حلم او.[۱]. امام باقر علیه السّلام فرمود: خداوند متعال مرد حلیم و چشم بزیر را دوست می‏دارد.[۲]

بردباری در برابر داغ فرزند

از جابر جعفی روایت شده که امام‏ باقر علیه السّلام فرمود: هر کس فرزندانی از او فوت شود و وی داغ مصیبت آنها را بحساب خدا و خواست او گذارد و صبر و بردباری‏ پیشه کند آن فرزندان حجاب شوند بین او و آتش دوزخ بخواست خداوند عزّ و جلّ.[۳]

حلیم بودن شرط قبولی حج

میسّر از امام‏ باقر(علیه‌السلام) نقل می‏کند که فرمود: به کسی که قصد این خانه (کعبه) را می‏کند، اگر سه خصلت نداشته باشد اعتنا نمی‏شود: پرهیزکاری که او را از معاصی خداوند حفظ کند و بردباری‏ که با آن مالک خشم خود باشد و خوش‌رفتاری با کسی که با او رفیق شده است.[۴]

حلم خدادادی زنان

امام‏ باقر(علیه‌السلام) فرمود: همانا خدای تبارک و تعالی در یک زن بردباری‏ ده مرد را قرار داده است و چون باردار شود نیروی بردباری ده مرد دیگر را بر او بیفزاید.[۵]

انسان حلیم در رتبه بهترین‌ها

امام‏ باقر علیه السّلام فرمود: پیغمبر صلی اللَّه علیه و آله فرمود: بهترین شما خردمندانند، عرض شد: یا رسول اللَّه؛ خردمندان کیانند؟ فرمود: دارندگان اخلاق نیکو و بردباری‏ متین و صله ارحام و نیکوکاران نسبت به مادران و پدران و احوال پرسان از فقرا و همسایگان و یتیمان و آنها که طعام خورانند و سلام را در جهان آشکار کنند و زمانی که مردم در خوابند نماز گزارند.[۶]

صاحبان فضیلت در قیامت

امام باقر علیه‌السلام در حدیثی از پدرانش نقل کرده است که پیغمبر صلی‌ا... علیه و آله فرمود چون روز رستاخیز شود منادی اعلان می‏کند طوری که همه مردم می‏شنوند، وی می‏گوید: صاحبان فضیلت کجایند؟ گروهی از مردم برمی‏خیزند، آنگاه فرشتگان از آنان استقبال می‏کنند و می‏پرسند، فضیلت و برتری شما چیست که به سبب آن شما را خواستند؟ آنان می‏گویند، در دنیا ما را نادان خواندند تحمّل کردیم، به ما بدی نمودند عفو کردیم، آنگاه از طرف خدا خطاب شود بندگانم راست گویند، راهشان را باز کنید تا بدون حساب به بهشت درآیند.[۷]

علم با حلم

اسحاق بن منصور گوید: از حسن بن صالح شنیدم که می‌گفت: از امام‏ باقر علیه السّلام شنیدم می‌فرمود: آمیخته نشده است چیزی به چیزی که بهتر باشد از آمیخته شدن حلم‏ و بردباری به علم و دانش.[۸]

سیدروح ا... علوی

منابع در دفتر روزنامه موجود است