ریشه مصری برخی اساطیر مهم توراتی و یونانی

از آنجاییکه تاریخ تدوین اساطیر یونانی و توراتی که در دوسوی شمال و شمال شرقی جوار سرزمین پر اسطوره فراعنه صورت گرفته اند, بسیار قدیمی بوده و به عهد خود فراعنه میرسند,لذا بی شک باید در آنها رد پای اساطیر مصری را بتوان پیدا نمود ولی تا آنجاییکه نگارنده خبر دارد چنین دیدی ریشه نگر با اساطیر توراتی و یونانی چندانکه باید و شاید صورت نگرفته است

از آنجاییکه تاریخ تدوین اساطیر یونانی و توراتی که در دوسوی شمال و شمال شرقی جوار سرزمین پر اسطوره فراعنه صورت گرفته اند، بسیار قدیمی بوده و به عهد خود فراعنه میرسند، لذا بی شک باید در آنها رد پای اساطیر مصری را بتوان پیدا نمود ولی تا آنجاییکه نگارنده خبر دارد چنین دیدی ریشه نگر با اساطیر توراتی و یونانی چندانکه باید و شاید صورت نگرفته است. چنانکه نامهای شیث (بخشیده شده) پسر آدم ابوالبشر، آدم تورات (معدوم شونده و فناپذیر= گیه مرتن و مشیه اوستا) و تیتان یونانیان که به مثابه اظهر من الشمس به وضوح ما را به سوی ایزد مصری سیث (نیزه اندازنده با نور خیره کننده، کاین تورات=نیزه زن) فرزند خدای زمین گب (قاب-ئیل، قابیل) و قاتل اوزیریس (هابیل= دریغ فرزند اصلی) ، آتوم (کامل و پایانی) و تاتنن (ایزدان سرزمین ویران) مصریها معطوف میدارند. نوح تورات به عنوان پدر سام (سآ) و حام (حا) و یافث (آپوفیس، یاپت اساطیر یونانی) به جای ایزد نون ایزد آب دریاهای نخستین مصریان باستان است که در مقام پدر خدایان است و تصویرش وی را در حالی نشان می دهد که قایق خدای خورشید (رع) را بر روی سر او قرار گرفته است. مطابق باورهای مصری روزی طوفان آبهای نون و همسرش نونیت جهان را به خود غرق کرد و جهان بعد از ویرانی کامل دوباره شکل گرفت.در اساطیر یونانی اثر آسیب زدن پسران آپوفیس (یافث تورات، یاپت اساطیر یونانی) به ایزد شو (خلاً) را در روایت یونانی اپی مته ئوس (یعنی پس اندیش، پسر یاپت) و همسرش پاندورا (هدیه عمومی) در می یابیم که جعبه اهدایی ایزدان را از سر کنجکاوی باز میکنند و در خلاً و ته آن امید باقی مانده و امراض از آن بیرون به درون جامعه انسانی سرایت میکنند. مسلم به نظر می رسد همین خدای مصری آتوم (ایزد کامل و پایانی) که گاهاً به صورت مار نشان داده شده است و همسرش یوساست (الهه بزرگی که فراتر می رود) که با درخت زندگی مصری آقاقیا پیوند دارد، اسطوره هایشان در تورات با اسطوره آداپای بابلیها (پدر میرای تقدیر انسانی) در آمیخته و به صورت داستان آدم و حوا ظاهر شده اند.لابد نویسندگان تورات یا راوی و واسط مصری آنها مار و سیب اهدایی آن در داستان آدم و حوا از تصویر الهه یوساست الهام گرفته اند. جالب است که خود نام حّوا (هّوا) را می توان مترادف با یوساست به معنی آنکه فراتر می آید و نیز به معانی آنکه به هوس می اندازد و آنکه موجب سقوط میشود و همچنین به معنی منسوب به حیات گرفت.

علی مفرد (j_mofrad)