این است فوتبال

سرگذشت تاریخی ورزش فوتبال

اسناد تاریخی به وضوح نشان می دهند بازی یا نوعی ورزش بدنسازی که عبارت بود از ضربه زدن به توپ با پا و فرستادن آن به درون توری کوچک ، در قرن دوم و سوم قبل از میلاد در دوران فرمانروایی خاندان « هان » در ارتش چین مرسوم بوده است.

همچنین اسنادی مستحکم تر نشان می دهند مرزبندی زمینی برای بازی ضربه به توپ با پا ، در شهر کیوتوی ژاپن اتفاق افتاده است. در یونان و روم قدیم نیز نوعی بازی شبیه به فوتبال کنونی وجود داشته است ، البته هر تیم بیش از ۲۷ بازیکن داشت.

به هر حال ذکر دقیق این مطلب که فوتبال دقیقاً کی و کجا شروع شد امری ناممکن است . اما منطقی است که بپذیریم بازی با توپ که مادر ورزش های شکل یافته کنونی است ، بیش از ۳۰۰۰ سال قبل در جایی روی این کره خاکی وجود داشته است.

اما قدر مسلم آن است که انگلستان محل تولد فوتبال جدید و اتحادیه فوتبال است و جای هیچ شک و تردیدی در آن نیست. انگلستان همراه با اسکاتلند مشترکاً نخستین پایه گذاران فوتبال شکل یافته کنونی می باشند .

فوتبال که به زبان عامیانه مردم انگلیس ساکر (soccer) نامیده می شود و محبوب ترین و رایج ترین ورزش در بین مردم این جزیره از قرن هشتم میلادی به بعد بوده است . اما در شروع به بازی خشن و جنگ تن به تن بیشتر شبیه بود!

بر اساس داستانی تاریخی نخستین بازی فوتبال در شرق انگلستان صورت پذیرفت و مردم محلی با سر جدا شده شاهزاده دانمارکی که در جنگ مغلوب آنان شده بود فوتبال بازی کردند. در دوران قرون وسطی شهرها و روستاهایی که دشمن و رقیب هم بودند برای نشان دادن قدرت خود نوعی فوتبال بازی می کردند. در این بازی لگد زدن ، مشت زدن ، گاز گزفتنه و حتی کندن یکی از اعضای بدن حریف مجاز بود.

در سال ۱۸۶۹ اتحادیه فوتبال در قوانین خود شرطی را وارد کرد که به موجب آن تماس توپ با دست کاملاً ممنوع شد و به این ترتیب شالوده فوتبال جدید ریخته شد. در این بازی توپ به نقطه مشخصی که قبل از شروع بازی تعیین می شد حرکت داده می شد. صدها نفر در بازی ای شرکت می کردند که در طول قرن ها ادامه یافت.

اما از آنجا که مسابقات این نوع فوتبال به خشونت کشیده می شود ، حکومت ها بسیار کوشیدند آن را ممنوع کنند. در انگلیس پادشاه ادوارد سوم در سال ۱۳۳۱ میلادی قوانینی در این مورد وضع کرد وکوشید فوتبال را متوقف کند. در اسکاتلند پادشاه جیمز اول در سال ۱۴۲۴ میلادی در مجلس اعلام نمود که هیچکس حق ندارد فوتبال بازی کند . الیزابت اول ملکه انگلستان قانونی در مجلس به تصویب رساند که بر اساس آن برای بازیکن فوتبال مجازات زندان ره مدت یک هفته در نظر گرفته می شد و فرد خاطی می بایست در کلیسا توبه می کرد.

اما هیچ قانونی نتوانست این بازی را در انگلیس متوقف کند ، چون فوتبال به بازی ای مردمی تبدیل شده بود.

در سال ۱۸۱۵ کالج اتون ، مشهورترین مدرسه انگلیس یک سری قوانین وضع کرد و پس از مدتی مدارس ، کالج ها و دانشگاه های دیگر نیز این قوانین پیروی کردند. بعدها این قوانین استاندارد شد و نسخه ای از آن که اکنون به عنوان قوانین کمبریج شناخته می شود، در سال ۱۸۴۸ در بسیاری از کالج ها و دانشگاه های انگلیس پذیرفته شد.

اما کم کم فوتبال به دو مکتب جدا از هم تقسیم شد. برخی کالج ها و مدارس ترجیح دادند از قوانین مدرسه راگبی پیروی کنند که در آن به زمین انداختن حریف ، ضربه زدن به ساق پا ، حمل توپ و خلاصه تمامی قوانین قدغن شده در قوانین کمبریج کاملاً مجاز بود.

در ۲۶ اکتبر ۱۸۶۳ یازده باشگاه و مدرسه لندن نمایندگان خود را به همایشی که در « تاورن فری مزون » تشکیل شده بود فرستادند تا یک سری قوانین اساسی و جداگانه برای مسابقات وضع شود. این همایش منجر به پیدایش اتحادیه فوتبال شد.

طرفداران قوانین مدرسه راگبی دست به اعتصاب زدند و سرانجام در ۱۸ اکتبر ۱۸۶۳ میلادی انحادیه فوتبال و فوتبال راگبی از هم جدا شد.

● فوتبال یا ساکر

در سال ۱۸۸۰ میلادی دانشجویان دانشگاه آکسفورد لغاتی را در زبان عامیانه متداول ساختند که بر اساس آن پسوندer به آخر کلماتی که آنها مخفف و کوتاه می کردند اضافه می شد. به عنوان مثال برای فوتبال راگبی ، لغت محاوره ای و عامیانه « راگر » (rugger) وضع شد.

روزی از یکی از دانشجویان این دانشگاه به نام جارلز ورفورد براون پرسیده شد که آیا دوست دارد راگر بازی کند و او به شوخی پاسخ داد : نه ساکر!

او لغت (Football association) ( اتحادیه فوتبال ) را مخفف کرده و به آخر آن پسوندer اضافه کرده بود و لغت ساکر را ساخته بود.

و به این ترتیب بود که لغت عامیانه ساکر (soccer) برای فوتبال در انگلیس رایج گردید.

براون در یک بازی بین المللی فوتبال برای کشورش بازی کرد.

در سال ۱۸۸۸ ویلیام مک جورج ، مدیر اسکاتلندی باشگاه ایتون ویلا ، ۱۲ باشگاه را متقاعد ساخت که با بازی های منظم خانگی موافقت کنند و از بی نظمی در انجام مسابقات بپرهیزند و بدین ترتیب لیگ فوتبال انگلیس پی ریزی شد.

دوازده باشگاه اولیه عبارت بودند از : اکرینگتون یا سرخپوستان قدیمی ، استون ویلا ، بلاک برن ، بولتون ، برنلی ، دربی کانتی ، اورتون ، نوتس کانتی ، پرستون نورت اند ، استوک سیتی ، وست بروم ویچ و ولورهامپتون .

نخستین بازی لیگ در هشتم سپتامبر ۱۸۸۸ برگزار شد. جک جردن ، بازیکن باشگاه پرستون نورت اند ، نخستین گل لیگ انگلیس را وارد دروازه کرد.

بدین ترتیب دنیای فوتبال و یا ساکر توسعه یافت .

دانیال تارمست