آخر دنیا اینجاست

«حامد» از سال های آغازین جوانی در فکر عضویت در حماس بود و بالاخره این فکر را در ۲۵ سالگی عملی کرد

«حامد» از سال های آغازین جوانی در فکر عضویت در حماس بود و بالاخره این فکر را در ۲۵ سالگی عملی کرد. این عضویت نه تنها او را برای پنج سال به زندان های اسرائیل کشاند بلکه باعث شد به زندان های فتح هم که در آن زمان هنوز رهبری دولت خودگردان را عهده دار بود بیفتد. علت زندانی شدن وی توسط فتح این بود که حامد به عنوان سردبیر یکی از روزنامه های حماس گزارشی از آنچه در پشت درهای بسته زندان های فتح می گذرد، چاپ کرده بود.

حامد بعدها به سخنگوی رسمی حماس ارتقای مقام یافت و پس از آنکه نخست وزیری تشکیلات خودگردان به این جنبش رسید، اسماعیل هنیه او را به عنوان مشاور خود منصوب کرد. اما هنگامی که پنج ماه پیش حماس تشکیلات فتح را کنار زد و قدرت را در غزه به تنهایی به دست گرفت، حامد از مقام خود کناره گیری کرد.

حامد در اواخر آگوست طی مقاله یی به شدت انتقادی نوشت؛ «این روزها هر کس که از خیابان های غزه عبور می کند تنها می تواند چشم هایش را ببندد تا شاهد هرج ومرج تصورناپذیر حاکم بر شهر نباشد... غزه از این هرج ومرج و آن شمشیر باندهای سارق مسلح در رنج است.» و در پایان مقاله نتیجه گیری کرد که ورود به قدرت و قبول مسوولیت دولت کاری اشتباه بوده است. بی تردید چنین سخنانی برای رهبری حماس خوشایند نبود و این به معنی آن بود که حامد باید عقب نشینی کند. اما حامد این کار را نکرد و در عوض در اواخر اکتبر در نامه یی مفصل به رهبری حماس از این شکایت کرد که این سازمان راه خود را گم کرده و نمی داند چگونه ادامه دهد؛ «همگی ما به بیماری نادانی مبتلا شده ایم.»

حامد در این نامه آورده است؛ «ما از اینکه در باره اشتباهات خودمان صحبت کنیم هراس داریم و عادت کرده ایم که دیگران را مسوول اشتباه های خود بدانیم. اما هرج ومرج، بی قانونی، قتل های پی درپی، سرقت، کینه های خانوادگی و وضعیت بد ترافیک چه ارتباطی با اشغالگری دارد. تئوری توطئه در باور ما فلسطینی ها جای گرفته و این طرز فکر از توانایی ما برای اندیشیدن کاسته است.» البته این تنها حامد نیست که از این وضعیت ناراضی است. یکی از مراکز نظرسنجی در روزهای گذشته نتایج یکی از نظرسنجی ها در این مورد را اعلام کرده که اگر صحت داشته باشد، روزهای دشواری در انتظار حماس خواهد بود. بر اساس این نظر سنجی در همان حال که محبوبیت فتح از سپتامبر ۲۰۰۶ تا به امروز از ۳۶ درصد به ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است، محبوبیت حماس در همین فاصله زمانی ده درصد کاهش را نشان می دهد و براساس این نظرسنجی تنها کمتر از ۲۰ درصد فلسطینی های نوار غزه و کرانه باختری از حماس حمایت می کنند. البته در همین گزارش آمده است که اسماعیل هنیه رهبر رسمی حماس همچنان پس از محمود عباس محبوب ترین سیاستمدار در میان مردم فلسطین است.

شاید هنیه هم دقیقاً مانند عباس نفوذ زیادی در غزه نداشته باشد. سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) احتمال می داد که حداکثر ۲۰ تا ۳۰ درصد نیروهای امنیتی حماس در نوار غزه از دستورات نخست وزیر عضو حماس و منصوب شده از سوی عباس اطاعت می کنند. بنا به ادعای این سازمان در همان حال که هنیه به اشتباه بودن قبول مسوولیت پی می برد و می فهمد که این اشتباه موجب انزوای حماس شده است، رقبای وی در حال طراحی اقدامات بعدی هستند.تنها چند روز پس از آنکه هنیه اطمینان داد که حماس قصد حمله به کرانه باختری را ندارد و در تلاش است تا در درازمدت با فتح همکاری کند، ناگهان «محمود الزهار» وزیر خارجه سابق حماس در یکی از اردوگاه های پناهجویان اعلام کرد اگر اسرائیل کرانه باختری را تخلیه نکند حماس قدرت را در آن منطقه به دست خواهد گرفت. کمی بعد «نظار رایان» که به دلیل روابط نزدیکش با الزهار معروف است، سخنان دوست خود را تایید و اضافه کرد که اعضای حماس در آینده یی نزدیک در مقر پرزیدنت عباس در رام الله به نماز خواهند ایستاد.

یکی از همکاران وی به نام «مشیر المصری» پا را از این هم فراتر گذاشت و گفت که پرزیدنت عباس حذف و یادگارهایش هم از بین خواهد رفت. این سخنان حتی بر رهبری حماس هم گران آمد و از آن به عنوان عبور از خطوط قرمز یاد شد. یکی از سخنگویان حماس در تلاش برای کاستن از تندی سخنان المصری گفت؛ «هیجان حاصل از آن درگیری ها موجب کمی فرمول بندی های تند و تیز شده است. به همین خاطر اعلام می کنیم که تنها نشست های رسمی مطبوعاتی بازتاب دهنده خط مشی های رسمی حماس است.»

بر اساس شایعات تایید نشده ظاهراً گروهی رادیکال کنترل حماس را در دست گرفته است. علاوه بر الزهار، «سعید سیام» وزیر کشور پیشین و «احمد الجباری» رهبر شاخه نظامی حماس از نفوذ زیادی در این سازمان برخوردارند. جباری از اول هم مخالف تشکیل دولت ائتلافی با فتح بود و ظاهراً در ربودن «گلعاد شلیط» هم دست داشته است. البته این کار با موافقت رهبر تبعیدی حماس انجام گرفت اما جباری مستقل عمل می کند و اهمیتی به پیشنهاد های سوریه نمی دهد. از قرار معلوم جباری به هیچ عنوان نمی خواهد از قدرت تازه به دست آمده یگان هایش در خیابان ها بار دیگر صرف نظر کند. بر پایه برخی شنیده ها فرمان آتش به سوی تظاهرکنندگان طرفدار فتح در غزه در همین هفته های گذشته، از سوی جباری برای نیروهای امنیتی صادر شده بوده. ظاهراً مردان در سایه جدید حماس برخلاف رهبران قدیمی و اصیل این جنبش مردمی، دریافته اند که در دراز مدت تنها با استقرار جو وحشت قادر به حفظ قدرت خود خواهند بود.

منبع؛ فرانکفورترآلگماینه

میشائل بورگشتده

ترجمه؛ محمدعلی فیروزآبادی