ضرورت تشكیل صندوق سرمایه گذاری

مزیت نسبی اقتصاد ایران در بخش صنعت نفت و گاز است در صورت عدم اتخاذ تصمیم های بجا و موثر بی شك, سرعت و جهت رشد ما سیری منفی در پیش خواهد گرفت

مزیت نسبی اقتصاد ایران در بخش صنعت نفت و گاز است. در صورت عدم اتخاذ تصمیم‌های بجا و موثر بی‌شك، سرعت و جهت رشد ما سیری منفی در پیش خواهد گرفت. در اینجا باید ابتدا كل این بخش اقتصادی به‌عنوان هدف در نظر گرفته شود و سپس در درون این بخش، اولویت‌های توسعه را شناسایی كنیم.

در نگاهی اجمالی روشن است كه امروز باتوجه به دارا بودن منابع و ذخایر حجیم گاز طبیعی در كشور، تولید و صادرات آن از رشد خوبی برخوردار نیست. شاید این امر ناشی از درنظر نیاوردن صنعت گاز به عنوان اولویت اول این بخش باشد.با درنظر گرفتن متغیر‌های مرتبط با انرژی، نظیر مساله محیط‌زیست، شرایط بازار و تقاضای حامل‌های انرژی كم‌آلایش، آینده دنیای مصرف‌كنندگان به سود گاز طبیعی است.

با این همه ارزش افزوده را نباید برای یك نسل درنظر داشت. وظیفه امروز ما علاوه بر تامین منافع امروز، صیانت از منافع نسل‌های آتی است. همچنین با نگاهی به فرآورده‌های مشترك نفت و گاز درمی‌یابیم كه تولید این فرآورده‌های مشترك از طریق فرآوش و پالایش گاز طبیعی چیزی در حدود یك پنجم هزینه آن از نفت است.

وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران كه متولی اكتشاف، استخراج ، تولید و توسعه منابع و ذخایر فسیلی كشور است، وظیفه دارد تا به بررسی مزیت‌های گاز طبیعی و همچنین درنظر گرفتن ذخیره عظیمی چون میدان گازی پارس‌جنوبی، این اولویت‌بندی را برای توسعه در بخش نفت و گاز و پتروشیمی درنظر گیرد. اگرچه تاكنون مكتوبی در این باره نخوانده‌ایم ولی بازهم امیدواریم كه تاكنون چنین شده باشد و انشاء‌الله كه از چشم راقم دور مانده است.

در توسعه ذخایر گاز طبیعی با درنظر گرفتن اولویت، نیازمند سرمایه كافی هستیم. شكی نیست كه منابع مالی داخلی كفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و باید به سمت جذب سرمایه‌های خارجی رفت. چالش سیاسی ایران در عرصه بین‌الملل متاسفانه مانعی در این راه است. تحریم‌ها بسیار جدی و گسترده است.

چنانكه مشكلات سرمایه‌گذاری و تامین مالی از سوی بانك‌های خارجی حتی در زمان جنگ هشت‌ساله ایران و عراق نیز به این شدت نبود. ناگفته نباید گذارد كه همه این مصائب به دشمنی غرب با ایران باز نمی‌گردد و به طور قطع بی‌تدبیری در سیاست‌گذرای‌های ما نیز در این امر موثر بوده است. در این شرایط به نظر می‌آید كه طرح ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری پارس‌جنوبی كه از سوی مسوولان مطرح می‌شود، یكی از بهترین گزینه‌های موجود برای غلبه بر بخشی از مشكلات حاضر باشد.

به عبارتی دیگر شاید بهینه نباشد اما از جمله معدود راهكارهای باقی‌مانده است. اصلاح قانون سرمایه‌گذاری خارجی در كشور گزینه اول است كه برخلاف گام‌های كه برای آن برداشته شد اما همچنان ناقص است. از همین‌رو است كه سرمایه‌گذاری در كشوری مثل ایران چندان مطابق با امكان‌سنجی اقتصادی سرمایه‌گذاران نتیجه نمی‌دهد. سرمایه‌گذاران نیازمند امنیت هستند و كمبود تضمین‌ها در قوانین از چالش‌های عمده این بخش به شمار می‌رود.

پس در چنین وضعیتی به نظر می‌رسد كه خوش‌فكری و شجاعتی در تصمیم‌گیری برای تشكیل صندوق سرمایه‌گذاری خارج از كشور، خرج شده باشد. حتی اغراق نیست اگر از آن به عنوان روش جایگزین و عدم اصلاح قوانین حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران یاد كرد.اما به هر حال روزی مسوولان باید برای اصلاح نهایی قوانین حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی عزم خود را جزم كنند.

مشكل جذب سرمایه‌ها روشن است. راه‌حل هم چندان غریب نیست. تنها نیازمند یك اراده و آنگاه حركت است.فراموش نباید كرد كه برخلاف همه فشارهای غرب علیه ایران، جذابیت‌های اقتصادی در كشور ما برای سرمایه‌گذاران شرق آسیا و حوزه خلیج‌فارس وجود دارد.پارس‌جنوبی نیازمند سرمایه است و اكنون این نیاز را می‌طلبد ولی نگرانی و هراس مدیران در تصمیم‌گیری در كنار قوانین دست‌وپا گیر خلاف چنین واقعیتی است.

به طور قطع پیشنهاد برای تشكیل صندوق سرمایه‌گذاری پارس‌جنوبی در خارج از ایران به هیچ عنوان توسط یك مدیر جوان‌تر از اكبر تركان نمی‌توانست ابراز شود.امید است كه دستگاه‌های نظارتی با سعه‌صدر بیشتر و درنظر داشتن شرایط حساس سیاسی و اقتصادی كشور به اتخاذ چنین تصمیم‌هایی یاری رسانند.همچنین از یاد نباید برد كه اگر تا سه، چهار سال آتی نتوانیم بخشی از نیاز بازار جهانی گاز را تامین كنیم بی‌هیچ تردیدی از بازار جا مانده‌ایم.

در نهایت مسوولان نفت و گاز كشور دو مساله عمده را پیش‌روی دارند. جلب، جذب و تامین سرمایه‌های لازم برای توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی و بالاخره پاسخ به تقاضای بازار. تدبیر امروز چاره‌ساز فردای نزدیك كشور است.

دكتر محمدابراهیم یاوری