مخفیکاری هسته ای اسراییل , سند ناتوانی آژانس بین المللی انرژی اتمی

برنامه هسته ای اسراییل,۴۰سال قبل به کمک فنی فرانسه و با ایجاد تاسیسات دیمونا آغاز شد واین فعالیت ها تاکنون به رغم تولید صدها کلاهک هسته ای هرگز مورد بازرسی کارشناسان و ماموران IAEA قرار نگرفته است

برنامه هسته ای اسراییل،۴۰سال قبل به کمک فنی فرانسه و با ایجاد تاسیسات دیمونا آغاز شد واین فعالیت ها تاکنون به رغم تولید صدها کلاهک هسته ای هرگز مورد بازرسی کارشناسان و ماموران IAEA قرار نگرفته است.

ناتوانی و ضعف آژانس بین المللی انرژی اتمی در بازرسی و نظارت بر فعالیت گسترده هسته ای اسراییل در حالی است که این رژیم به اعتراف کارشناسان و برخی اطلاعات منتشر شده یکی از بزرگترین زرادخانه های تولید کلاهک هسته ای را دارد.

بی تردید تاسیسات و برنامه ی هسته ای کشورها در تمام دنیا به دلیل اهمیت و حساسیت های امنیتی جزو اسناد طبقه بندی شده و فعالیت محرمانه محسوب می شود اما امروزه با توجه به سطح رقابت کشورها ، افشاگری رسانه ها و عوامل مختلفی چون جاسوسی هسته‌ای بخشی از توانایی های هسته ای کشورها آشکار شده است.

این درحالی است که رژیم اسراییل با توجه سطح بسیار وسیع مخفیکاری توانسته است از انتشار و افشای اطلاعات در زمینه توان واقعی هسته ای خود جلوگیری کند و تاکنون جز دریک مورد که از سوی ایهود اولمرت نخست وزیر سابق این رژیم صورت گرفت ، هرگز به داشتن تسلیحات هسته ای اعتراف نکرده است.

از سوی دیگراسراییل با علم به این که امضای هرگونه پیمان بین المللی می تواند تعهداتی را برای این رژیم درپی داشته باشد، پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را امضا نکرده است و این امر یکی از موانع ورود بازرسان بین المللی به تاسیسات و دستیابی به اطلاعات مربوط به فعالیت های این رژیم می شود.

آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به دلیل برخی ضعف های ساختاری و وجود فشارهای سیاسی از سوی غرب به سرکردگی آمریکا ، هرگز نتوانسته براساس آیین نامه و اساس نامه این سازمان وظایف خود را نسبت به کشورها و رژیم های دارای توان اتمی انجام دهد و با آنان برخوردی یکسان داشته باشد و اسراییل مصداق بارز این مدعا است.

پیچیدگی و مخفی کاری هسته ای این رژیم به گونه‌ای است که دو محقق اسرائیلی به نام های "آونر کهن " و گیوئل کهن ، در کتابی که در زمینه « ابهام هسته ای » منتشر کرده اند، نوشتند: قدرت هسته ای اسرائیل بر سه اصل مقدس شامل پنهان کاری به مثابه سیاست اصلی، سانسور شدید در جلوگیری از خروج اطلاعات به عنوان امری غیرقابل اجتناب و تابو بودن آن به مثابه بنیان رفتار اجتماعی بنا نهاده شد. این سه اصل نه تنها پنهان کاری در مسائل هسته ای را تقویت کرده بلکه به عدم وجود هرگونه بحثی در ملا عام در این زمینه حقانیت بخشیده است و اسرائیل برای حفظ اسرار هسته ای اش علاوه بر این که در مقابل جهانیان به دروغگویی متوسل گشت، این شیوه را درمقابل شهروندان خویش، اعضای مجلس و حتی بخشی از حکومت نیز به کار برده است.

آونرکهن خاطرنشان می سازد که در حال حاضر، از هشت کشور جهان که دارای سلاح هسته ای می باشند، اسرائیل تنها رژیمی است که بیشترین موازین مخفی کاری و عدم صراحت را در این زمینه به کار می برد.

‌● چگونه اسرار هسته ای اسراییل افشا شد

در اواسط دهه ۱۹۸۰، "مردخای وانونو"، تکنیسین تاسیسات دیمونا ، در مصاحبه ای با روزنامه انگلیسی ساندی تایمز، شرح و تصاویری از کلاهک های اتمی اسرائیل را در اختیار این روزنامه قرار داد و براساس این اطلاعات، کارشناسان تخمین زدند که اسرائیل احتمالا حدود یکصد تا دویست کلاهک هسته ای در اختیار دارد. در پی انتشار این اطلاعات، وانونو دستگیر و به اتهام افشای اسرار دولتی محاکمه و به هجده سال زندان محکوم شد و تل آویو هرگزبه مسائل افشا شده توسط این تکنیسین دیمونا به خصوص ربودن او در ایتالیا توسط سرویس های امنیتی اسرائیل و انتقال او توسط ارتش اعتراف نکرد و "دومینیسی سیکا"، قاضی ایتالیایی مسوول این پرونده، بعد از تحقیقاتی در سال ۱۹۹۸ اعلام کرد که همکاری وانونو با موساد در واقع برای دستیابی به اطلاعات هسته ای اسرائیل و افشای آن بوده است.

از سوی دیگرایهود اولمرت نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی در ‌۱۱ دسامبر ‌۲۰۰۶ در مصاحبه با شبکه تلویزیونی آلمان ، به داشتن سلاحهای غیرقانونی هسته‌ ای در اسرائیل اعتراف نمود و ماهیت فعالیت های مخفیانه این رژیم که به صورت جدی و دائمی صلح وامنیت بین المللی و منطقه ای را به مخاطره انداخته است ، آشکار ساخت.

● تاسیسات هسته ای دیمونا

دیمونا سومین شهر بزرگ، صحرای نقب است که درجنوب فلسطین واقع شده است و ۳۶ کیلو متر با بئر السبع و ۳۵ کیلو متر تا بحرالمیت فاصله دارد. اولین و مهمترین تاسیسات هسته ای اسراییل در این شهر به کمک فرانسه بنا شد، که با افشاگری وانونو بر سر زبان ها افتاد. دهها نفر از دانشمندان اسراییلی هشدار دادند، نیروگاه های هسته‌ای این رژیم بسیار قدیمی و فرسوده هستند و هر لحظه ممکن است ، منفجر شوند، دانشگاه بن گوریون نیز در سال ‎ ۲۰۰۳میلادی در یک تحقیق علمی فاش ساخت که مقادیر زیادی از تشعشعات هسته‌ای از نیروگاه دیمونا به آبهای زیر زمینی در منطقه نقب و وادی عربه نفوذ کرده است.

گزارش دیگری که از کانال دوم تلویزیون اسراییل در ژوئن ‎۲۰۰۳پخش شد حاکی از آن بود که دهها تن از کارگران هسته‌ای به سرطان مبتلا شده‌اند و مجموع این رویدادها موجب شد تا اسراییل در سال های اخیر تلاش گسترده ای را آغاز کند ، تا بتواند روابط خود در امور هسته ای با کشورها و سازمان ها مختلف از سر بگیرد و از انزوای خارج شود .

گزارش های رسانه ای مختلف حکایت از کاهش ضریب امنیتی جداره راکتور هسته ای دیمونا داشته، که در اثر زلزله در صحرای نقب و منطقه بحر المیت آسیب های جدی به آن وارد شد.

از سوی دیگر کشورهای همسایه فلسطین اشغالی نگرانی جدی از زباله های هسته ای این رژیم دارند که بر اساس برآوردهای غیر رسمی میزان آن به ۳۲ تن در سال می رسد، که بیشتر در صحرای نقب و مناطق جنوبی کرانه باختری دفن می شود. که این مساله می تواند خطرات زیست محیطی بسیاری به ویژه آلودگی منابع آب و زمینهای کشاورزی به جا گذارد. در پی بروز چنین حوادثی سرانجام پس از مدت ها مخفی کاری، رسانه های اسراییلی از امضای توافقنامه همکاری های هسته ای میان واشنگتن و تلاویو پرده برداشتند.

بسیاری از تحلیلگران این قرارداد را در راستای نجات تاسیسات هسته ای اسراییل به ویژه دیمونا که در آستانه بحران قرار دارد ارزیابی کردند.

این اولین توافقنامه میان آمریکا و رژیم صهیونیستی در زمینه هسته‌ای بوده است که به طور علنی درباره آن صحبت ‌شد در حالی که آمریکا پیش از این ادعا می‌کرد همکاری با اسراییل را به این بهانه که از پیوستن به توافقنامه منع گسترش سلاح های هسته‌ای سر باز می‌زند، نخواهد پذیرفت.

● آمریکا مانع بزرگ بازرسی آژانس از تاسیسات اسراییل

آمریکا متحد اصلی اسرائیل در عرصه بین المللی است و حمایت های دیپلماسی و مالی دولت بوش از این رژیم به نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ میلادی بازمی گردد و براساس آمار موجود اکنون آمریکا سالانه سه میلیارد دلار کمک بلاعوض به اسرئیل می دهد. در بعد دیپلماسی نیز ، اسراییل مرکز ثقل سیاست های خارومیانه ای آمریکا طی چند دهه گذشته بویژه از زمان جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ بوده است و حمایت کاخ سفید از این رژیم در محافل بین المللی بشدت گسترش یافته است و این امر موجب شده تا دیگر کشورهای غربی نیز در همسویی با آمریکا روابط خود با این رژیم را بیش از پیش گسترش دهند.

از سال ۱۹۸۲، آمریکا ۳۲ قطعنامه شورای امنیت که اسرائیل را محکوم می کرد، وتو نمود و این تعداد، بیش از مجموع وتوهایی است که توسط چهار عضو دایم دیگر شورای امنیت صورت گرفته است و دولت آمریکا همواره با ترفند های مختلف از جمله تطمیع و تهدید جلوی تلاش های کشورهای اسلامی بویژه ایران و کشورهای عربی را برای تحدید برنامه هسته ای اسراییل را گرفته است.

همچنین در پی حمله نظامی اسراییل به راکتور هسته‌یی تموز عراق جامعه جهانی این تهاجم خطرناک را قویا محکوم کرد و یک قطعنامه نیز در طول کنفرانس عمومی IAEA در سال ‌۱۹۸۲ در این خصوص تصویب شد اما آمریکا هشدار داد اگر چنین اقدامی برای محکومیت اسرائیل صورت پذیرد این کشور از IAEA خارج خواهد شد و هیات آمریکایی در کنفرانس عمومی تهدید کرد که با توجه به تاثیر مالی خروج این کشور از عضویت آژانس، این سازمان متلاشی خواهد شد .

حمایت های کاخ سفید از اسراییل و فشار به آژانس بین المللی انرژی اتمی موجب شده تا این آژانس نتواند پس از بیش از سه دهه از آغاز فعالیت هسته ای اسراییل و اعتراف آشکار اولمرت نخست وزیر سابق این رژیم به دستیابی به سلاح هسته ای ، اقدامی درجهت بازرسی از تاسیسات هسته ای تل آویو انجام دهد.

برخی کارشناسن معتقدند که آژانس بین المللی انرژی اتمی در این زمینه دچار ضعف و بحران ساختاری است است و برای برون رفت از این وضعیت و بن بست باید خود را بازسازی کند و در این میان ۱۴۴ عضو این آژانس باید در این زمینه تدابیری بیندیشند.

پنجاه ودومین کنفرانس عمومی IAEA که از روز دوشنبه در وین آغاز شده ، فرصتی است تا نمایندگان کشورهای عضو آژانس در قالب یک قطعنامه خواستار نظارت و بازرسی از تاسیسات هسته ای رژیم اسراییل شوند و از این طریق بخشی از حیثیت این سازمان بین المللی را به آن بازگردانند.

دستور کار مقدماتی این کنفرانس مشتمل بر ۲۳ بند است که مهمترین بندهای آن شامل گزارش سالانه ۲۰۰۷ آژانس، انتخاب مسوولان و انتصاب کمیته عمومی، بررسی تقاضای عضویت در آژانس، بیانیه مدیرکل آژانس (محمد البرداعی)، اختصاص بودجه همکاری‌های سال ۲۰۰۹، انتخاب اعضای شورای حکام، بودجه سال ۲۰۰۹ آژانس، اصلاحیه بند ۱۴ اساسنامه آژانس، اقداماتی در راستای تقویت همکاری بین‌المللی در حوزه مدیریت هسته‌یی، تشعشع، ایمنی نقل و انتقال و مدیرت زباله هسته‌یی، امنیت هسته‌یی؛ اقداماتی در راستای حفاظت در برابر تروریسم هسته‌یی است.

تقویت همکاری فنی آژانس، تقویت فعالیت‌های مربوط به علم، فن‌آوری و کاربردهای هسته‌یی در آژانس، توافقات همکاری با سازمان‌های بین دولتی، تقویت کارآیی و بهبود سیستم پادمان‌ها، کاربرد پادمان‌ها‌ی آژانس در خاورمیانه، بررسی اعتبارنامه هیات‌ها، گزارش در خصوص بودجه وعده داده شده برای همکاری فنی در سال ۲۰۰۹ از دیگر برنامه هایی است که دستور کار مقدماتی کنفراس عمومی آژانس در سال جاری میلادی است.

اعضای آژانس می توانند با اتکا به برخی بندهای دستور کار نشست از جمله کاربرد پادمان ها ی IAEA در خاورمیانه رژیم اسرایل را به امضای پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای وادار کنند و از این طریق زمینه را بررای دیگر اقدامات قانونی در قبال این رژیم فراهم آورند.

سیدمحمدباقر نوربخش