دغدغه فروش یا دغدغه درمان؟

دولت سوئد به سوپرمارکت‌ها اجازه می‌دهد داروهای بدون نیاز به نسخه را به فروش برسانند. سوپرمارکت‌ها را می‌توان جزو پرمراجعه‌ترین مکان‌ها دانست.
هر شهروندی در طول روز حداقل …

دولت سوئد به سوپرمارکت‌ها اجازه می‌دهد داروهای بدون نیاز به نسخه را به فروش برسانند. سوپرمارکت‌ها را می‌توان جزو پرمراجعه‌ترین مکان‌ها دانست.

هر شهروندی در طول روز حداقل یک‌بار برای خرید روزانه خود سری به سوپرمارکت‌ها یا فروشگاه‌های کوچک محلی –آنچه بقالی می‌نامیم– خواهد زد. طیف اجناس قابل تهیه از این فروشگاه‌ها بسیار متفاوت است. از مواد لبنی گرفته تا وسایل بهداشتی آرایشی و حتی سیگار.

با این وجود هیچ کدام از ما به یاد نداریم که برای خرید یک بسته قرص سرماخوردگی یا شربت دهان‌شویه به بقالی‌ها مراجعه کرده باشیم. خرید و فروش دارو در اکثر کشورها –از ‌جمله کشور ما– محدود به داروخانه‌هاست. ماه گذشته دولت سوئد طی لایحه‌ای اعلام کرد از اول نوامبر امسال بعضی داروهای خاص –که نیاز به نسخه ندارند و به otc معروف هستند– در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها قابل عرضه خواهند بود و مردم سوئد می‌توانند بدون نیاز به مراجعه به داروخانه‌ها، این دارو‌ها را از نزدیک‌ترین فروشگاه محلی تهیه کنند...

معمولا فهرست داروهای «بدون نیاز به نسخه» همه‌ساله توسط متولیان بهداشت هر کشور تهیه و اعلام می‌شود. نام بعضی از این داروها مانند قرص‌های سرماخوردگی (همان آدولت کولد خودمان!) کاملا به گوش ما آشناست. این داروها معمولا به طور روزمره و مرتب توسط شهروندان استفاده می‌شوند. در واقع یک داروی بدون نسخه باید دارای چند خصوصیت باشد: مورد نیاز درصد قابل‌توجهی از افراد جامعه باشد، نسبتا بی‌خطر باشد و قابلیت سوءاستفاده از آن نیز کم باشد.

عرضه دارو در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها طبیعتا با مخالفت طیف مختلفی از افراد مواجه شده است و البته داروساز‌ها در خط مقدم هستند. این نگرانی وجود دارد که فروشندگان سوپرمارکت‌ها نتوانند اطلاعات لازم را در اختیار خریداران قرار دهند. ضمن اینکه فروشندگان سوپرمارکت‌ها عادت دارند مشتریان را به خرید بیشتر ترغیب کنند و این می‌تواند زمینه‌های استفاده نادرست از این داروها را فراهم آورد.

واکنش بعضی از مردم سوئد نیز نسبت به این تصمیم چندان خوشایند نبود. چنانچه پس از اعلام خبر، چند نفر دولت سوئد را به باد استهزا گرفتند و پیش‌بینی کردند با این تصمیم، تعداد موارد مسمومیت‌های دارویی در سوئد افزایش یابد. با این وجود سعی شده است از عرضه بدون کنترل این داروها نیز تا حد امکان جلوگیری شود. برای مثال در سوئد، طبق قانون اخیر، عرضه این داروها به افراد زیر ‌١٨ سال ممنوع است و این داروها ‌باید دور از دسترس عموم قرار داده شوند تا مشتری مجبور شود برای تهیه آنها از فروشندگان راهنمایی بخواهند.

باتوجه به این نکته که در سوئد، تاکنون تنها یک شرکت دارویی به طور انحصاری وظیفه توزیع موارد دارویی را بر عهده داشته است، به نظر می‌رسد علت اصلی تصویب این لایحه در سوئد شکستن این انحصار ‌٣٥ ساله باشد.

با این وجود به نظر می‌رسد فروش داروهای بدون نسخه در سوپرمارکت‌ها که در بعضی از کشورها از سال‌ها پیش رایج بوده است، به تدریج به سایر نقاط جهان نیز سرایت خواهد کرد و چندان دور نخواهد بود روزی که در لیست خرید خانواده‌ها علاوه بر شیر و گوشت، قرص‌های سرماخوردگی و سردرد نیز دیده شود.