با من ازدواج می کنید

نگاهی به خانه امید جوانان

«از کجا مجوز دارید»، «طول مدت فعالیتتان چقدر بوده»، «اطلاعات خصوصی باقی خواهند ماند» و... دغدغه‌ها و نگرانی‌های افراد مشتاق و کنجکاوی هستند که مسوولین خانه امید جوانان با گذشت ۸ سال از اجرای طرح مبتکرانه همسان‌گزینی کماکان با آن روبه‌رو هستند.

عبارت «همسان‌گزینی» که امروزه متاسفانه از سوی برخی موسسات سودجو به کرات مورد استفاده قرار می‌گیرد، در واقع عنوان طرحی است که طی آن افراد جوان، که از حداقل آمادگی ازدواج برخوردار هستند به سوی ازدواج‌های آگاهانه دائمی از طریق روش‌های به روز و علمی، همچنین نتایج تست‌های روانشناسی و خودشناسی و مطابقت خصوصیات اجتماعی و فردی اعضا با یکدیگر هدایت می‌شوند؛ تا فصل زندگی مشترک خود را به صورت آگاهانه آغاز کنند.

ممکن است عنوان همسان‌گزینی برای شما آشنا باشد. مبدع این طرح، ۸ سال قبل موسسه «روان پویش» بود که طی تمام این هشت سال کاملا به صورت خصوصی و به‌رغم مشکلات و سوءظن‌ها در برخورد جامعه سنتی با روش‌های نو ادامه داده است. هم اکنون این طرح «خانه امید جوانان» تحت نظر کارشناسانی که از ابتدای آغاز طرح در آن مشارکت داشته‌اند، دنبال می‌شود.

در حال حاضر موسساتی وجود دارند که به صورت قانونی به معرفی افراد برای ازدواج‌های موقت می‌پردازند، اما باید دقت کرد که «خانه امید جوانان» تنها در زمینه ازدواج‌های دائمی به ارایه خدمات می‌پردازد. به دلیل رعایت نشدن دقیق و عدم نظارت کارآمد در زمینه حق انتشار، از نام همسان گزینی در بسیاری از این موسسات استفاده می‌شود، که گویا مراکز ذیربط به این امر حساسیت لازم را نشان نمی‌دهند.

مردم جامعه نسبت به ازدواج موقت مواضع مختلفی دارند و استفاده از نام طرح همسان‌گزینی توسط موسسات ارائه‌دهنده خدمات در زمینه ازدواج‌های موقت موجب شده تا نگاه طیفی از جامعه که در برابر ازدواج‌های موقت مواضع منفی اتخاذ کرده‌اند به نوعی شکاک و محتاط باشد.

گسترش موسساتی نظیر خانه امید جوانان و پیاده‌سازی طرح همسان‌گزینی در سطح وسیع، چنان که از آمار ۸ سال فعالیت آن برداشت می‌شود، می‌تواند به پایین آمدن درصد طلاق که چراغ قرمز آن روشن شده کمک شایان توجهی کند.

● خانه امید جوانان

موسسه خانه امید جوانان حدود ۸ سال پیش (سال ۷۸) با موضوع فعالیت مشاوره در زمینه ازدواج و تحکیم خانواده به شماره ۱۶۵۸۴ به ثبت رسیده است.

افرادی که از حداقل تحصیلات یعنی دیپلم برخوردارند، می‌توانند با تماس تلفنی یا از طریق سایت اینترنتی این مرکز در آن ثبت‌نام کنند. در مرحله اولیه ثبت‌نام، درخواست عضویت تکمیل می‌شود. در این درخواست اولیه که شامل ۲۸ سوال است، علاوه بر مشخصات کلی و خانوادگی سوالاتی نظیر: تاکید فرد بر مسائل مذهبی، نظر فرد در مورد ادامه تحصیل و اشتغال خود یا همسر، نوع حجاب و پوشش و.. پرسیده می‌شود. بعدا کارشناسان مرکز بر اساس همین مشخصات، اعضا را به یکدیگر معرفی می‌کنند.

به طور کلی از لحظه ثبت‌نام تا ازدواج اعضا سه فرم را تکمیل می‌کنند، فرم اول فرم مشخصات اولیه که ۲۸ سوال دارد، فرم دوم دفترچه گفت‌وگو که شامل ۷۷ سوال است و فرم نهایی که همسان‌گزینی است که از ۱۰۰ سوال تشکیل شده است.

از لحظه تکمیل مشخصات تا ۲۴ ساعت چند عضو دیگر موسسه که با فرد مشخصات مشترکی دارد، معرفی می‌شود. در صورت تمایل فرد برای ملاقات حضوری با عضو مورد نظر باید در موسسه عضو شود. بعد از برگزاری ملاقات حضوری که در محل موسسه برگزار می‌شود در صورت تمایل دو طرف، روند معرفی خانواده‌ها و... به صورت سنتی و هر کدام بر اساس معیار‌ها و سنت‌های خانوادگی دو طرف انجام می‌شود.

پیش از ازدواج نتایج تست همسان‌گزینی در جلسه‌ای مشاوره‌ای و با حضور کارشناس و طرفین برگزار می‌شود. در این جلسه که پیش از ازدواج، زوج در آن شرکت می‌کنند نقاط ضعف، قوت و مشکلات احتمالی در زندگی آینده زوج که بر اساس نتایج تست استخراج شده است به آنها گوشزد می‌شود و راه حل برخورد با آنها هم گفته می‌شود. این آخرین مرحله از طرح به شمار می‌رود. پس از ازدواج در صورت تمایل اعضا، جلسات مشاوره باز هم تشکیل می‌شود و بر اساس پرونده اعضا مشکلات آنها مرتفع می‌شود.

● اطمینان، اصلی‌ترین دغدغه

منیژه ولی‌پور، یکی از کارشناسان این مرکز که از ابتدای اجرای طرح در آن حضور داشته، معتقد است بیشترین نگرانی مراجعین مرکز، اطمینان آنها از فعالیت مرکز است، اینکه مرکز فقط در زمینه ازدواج‌های دائم به اعضا خدمات ارائه می‌دهد. وی با اشاره به اینکه اصولا در ابتدا این طرح با هدف ترویج ازدواج‌های دائمی و آگاهانه و پایین آوردن آمار طلاق آماده اجرا شده است، اعتقاد دارد بیشتر اعضا به دنبال نوعی اطمینان از زندگی مشترک در آینده هستند.

به گفته وی ۴۰تا ۶۰ درصد مراجعین را زنان و بقیه را مردان تشکیل می‌دهد. ۷ تا ۸ درصد مراجعین نیز کسانی هستند که پیش از مراجعه به مرکز، ازدواج ناموفق داشته‌اند یا به هر دلیلی همسر خود را از دست داده‌اند.

به گفته کارشناس طرح همسان‌گزینی بیشترین حساسیت کارشناسان این مرکز روی تحصیلات و سابقه ازدواج افراد متمرکز شده است. ولی‌پور با اشاره به تاثیر مستقیم تحصیلات افراد در زندگی مشترک، اکثر اعضای موسسه را از میان قشر تحصیلکرده و دانشگاهی معرفی می‌کند. وی کنار آمدن افراد تحصیلکرده با موضوع همسان‌گزینی را سهل‌تر و آسان‌تر می‌داند.

وی اضافه کرد، اکثر اعضا موسسه به‌ترتیب خانم‌های متولد سال‌‌های ۵۸ تا ۶۸ و مردان متولد ۵۳ تا ۶۱ تشکیل می‌دهند، البته به طور خاص پیرترین عضو موسسه ۶۸ ساله است.

به گفته ولی‌پور اکثر اعضا موسسه ساکن تهران هستند و البته اعضای ساکن شهرستان هم در این موسسه به چشم می‌خورند که اکثرا از طریق اینترنت و تلفن عضو موسسه شده‌اند .

کارشناس این مرکز با اشاره به آمار ۱۰۰‌درصدی ازدواج‌های موفق انجام گرفته طی ۸ سال فعالیت موسسه در این مرکز تعداد ازدواج‌هایی را که تحت نظر این مرکز انجام می‌شوند ماهانه ۴ تا ۱۰ مورد ذکر می‌کند.

ولی پور اضافه کرد:«تعداد کارشناسان این مرکز ۹ نفر است که مراحل پذیرش تا مطابقت اعضا را به عهده دارند و اکثر آنها در رشته‌های روانشناسی، مددکاری و جامعه شناسی تحصیل کرده‌اند، استفاده از کارشناسانی که تحصیلاتشان در زمینه فعالیت موسسه باشد، یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای جذب کارشناس به شمار می‌رود».

وی همچنین خاطرنشان کرد: «افراد با دارا بودن حداقل تحصیلات یعنی دیپلم، می‌توانند از طریق تماس تلفنی، مراجعه حضوری یا تماس با وب‌سایت اینترنتی مرکز به صورت رایگان درخواست عضویت بدهند و در صورت تمایل، عضو خانه امید جوانان شوند».

این کارشناس اجرای طرح همسان‌گزینی با اشاره به موفقیت مرکز در پایین آوردن آمار طلاق در جامعه دلیل این امر را آشنایی دو طرف در مرکز و استفاده از تست‌های خودشناسی همسان‌گزینی می‌داند که کمک شایان توجهی در انتخاب صحیح پیش از ازدواج به زوج‌ها می‌کند.

به طوری که آنها را به نقاط ضعف و قوت یکدگیر فارغ از رودربایستی‌های ازدواج‌های سنتی آشنا می‌کند و در زندگی مشترک این موانع را که می‌توانند به موانع و مشکلات جدی تبدیل شوند برطرف می‌سازد.

● فرصت پیشگیری از دست رفت

امیرهادی انواری- فاجعه دیگر در راه نیست، فاجعه اتفاق افتاده. حالا مثل بسیاری دیگر از آسیب‌های اجتماعی فرصت پیشگیری وجود ندارد، باید به دنبال درمان بود. امید آنکه در برابر این اتفاق بر سر درمان رقابت درنگیرد!

روزگاری اگرچه جامعه ما صنعتی نبود و در بسیاری از زمینه‌ها از کشورهای صنعتی عقب افتاده‌تر بود، اما نقطه اتکای ما که مایه فخر جامعه ایرانی بود، استحکام خانواده‌ها و ثبات ازدواج‌ها به شمار می‌رفت.

حال اینکه با ایجاد فرهنگ التقاطی که معلوم نیست، سنتی است، مدرن است و یا... شیوه ازدواج در ایران بسیار متفاوت نسبت به سایر نقاط جهان دنبال می‌شود. از طرفی خانواده‌های سنتی، ازدواج‌های مدرن و جدید را بر نمی‌تابند و از طرف دیگر کارشناسان افراد را به ازدواج‌های آگاهانه‌ترغیب می‌کنند.

با این همه با نگاهی گذرا به آمارها که اتفاقا محسوس و غیر قابل انکار هستند، به نظر می‌رسد، راهکارها موثر واقع نشده. آمار وحشتناکی که چندی پیش منتشر شد، رشد دو برابری طلاق در برابر ازدواج!

هر از چندی که موسسه‌ای غیر دولتی و جمعیتی در جهت کاهش چنین آمارهایی گام بر می‌دارند با کمال تعجب جای آنکه حمایتی از آنها صورت بگیرد، چوب لای چرخ آنها گذاشته می‌شود. درد دیرین جامعه ما در رقابت برای «خدمتگذاری».

باور کنید یا خیر، با انتشار آمار فاجعه لا اقل برای تهران رخ داده؛ در حالی که آمارهای ازدواج و طلاق ۷ماهه (فروردین تا پایان مهر ماه) شهری و روستایی استان تهران طی سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، حکایت از رشد ۱/۵‌درصدی ازدواج و افزایش این رقم از ۷۱ هزار و ۴۲۰ به ۷۵‌هزار و ۲۹ فقره ازدواج دارد، رقم طلاق در همین مدت با ثبت عدد ۱۵‌هزار و۷۵۰ فقره، رشد نگران‌کننده ۶/۹‌درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل با رقم۱۴۲۷۰ نشان می‌دهد.

بررسی آمارهای تعداد ازدواج‌ها و طلاق‌های ثبت شده بر حسب شهری و روستایی طی مدت ۷ ماهه - فروردین تا پایان مهر ماه - سال‌جاری نشان داد: در این مدت، ۷۰‌هزار و ۶۳۰ ازدواج در حوزه شهری و ۴‌هزار و ۴۰۹ ازدواج در حوزه روستایی ثبت شد که بیانگر ثبت ۷۵‌هزار و ۳۹ ازدواج طی این مدت در استان تهران بوده است و این در حالی است که طی همین مدت از مجموع ۱۵‌هزار و ۷۵۰ طلاق استان تهران تنها ۷۷۴ طلاق در حوزه روستایی ثبت شده و بیشترین آمار با رقم ۱۴‌هزار و ۹۷۶ طلاق مربوط به حوزه شهری بوده است.

بر اساس این گزارش بیشترین ازدواج حوزه روستایی طی ۷ ماهه یاد شده سال‌جاری با ثبت دو‌هزار و ۲۹۰ فقره ازدواج به شهریار اختصاص یافته است و این در حالی است که ثبت بیشترین رقم طلاق در این مدت با ۲۴۲ طلاق مربوط به روستاهای کرج بوده است.

این گزارش می‌افزاید، در مدت ۷ ماهه سال‌جاری شهر تهران با ثبت ۴۰‌هزار و ۹۱ ازدواج و در مقابل ثبت ۹‌هزار و ۳۴۳ طلاق بالاترین آمار ازدواج و طلاق استان تهران و پس از آن نیز کرج با ثبت مجموع ۹‌هزار و ۶۲۶ ازدواج (۳۲۴ ازدواج روستایی و ۹‌هزار و ۳۰۲ ازدواج شهری) و همچنین ثبت ۲‌هزار و ۲۴۶ طلاق (۲۴۲ طلاق روستایی و ۲۰۰۴ طلاق شهری) را داشته است. این گزارش حاکی است، نگاهی کلی به آمارهای ازدواج و طلاق ثبت شده در شهرها و روستاهای استان تهران نشان می‌دهد: در رباط کریم طلاق از ۱۹۸ فقره در مدت یاد شده سال قبل به ۴۲۳ طلاق در مدت مشابه سال‌جاری رسیده و رشد نگران‌کننده ۲/۱۱۹‌درصدی افزایش طلاق را شاهد بوده است.

همچنین در شهریار نیز رقم طلاق از ۲۱۷ فقره در مدت ۷ ماه سال ۸۵ به ۴۲۷ فقره طلاق در سال‌جاری رسیده و رشد ۴/۱۰۱‌درصدی وقوع طلاق را نشان می‌دهد.

بر اساس این آمارها، رقم ازدواج در تهران از ۳۹هزار و ۲۷ فقره در فروردین تا پایان مهر ماه سال گذشته به ۴۰‌هزار و ۹۱ فقره در مدت مشابه سال‌جاری افزایش یافته و ۷/۲‌درصد رشد را ثبت کرده است؛ اما آمارهای طلاق در پایتخت حکایت از افزایش حدود دو برابری طلاق نسبت به ازدواج دارد؛ چرا که رقم ۸‌هزار و ۸۶۵ طلاق در هفت ماهه ۸۵ به ۹‌هزار و ۳۴۳ طلاق در مدت مشابه سال‌جاری رسیده و رشد ۴/۵‌درصدی را ثبت کرده است.