چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

۴قله نشین


۴قله نشین

«حاتمی کیا» صرفا به دلیل نگاهش به جنگ , که نگاه حمایت شده یی هم هست و امکان گفتن خیلی ناگفتنی ها را دارد, می تواند یکی از پدیده های جشنواره امسال باشد و البته با جایزه گرفتنش هم ثابت کرد حتی اگر «حاتمی کیا» فیلم بد هم بسازد, آن قدر جذابیت دارد که داوران را هم مجاب کند جایزه را به او بدهند

● ابراهیم‌ حاتمی‌کیا؛ شکست‌ طلسم‌ سکوت‌

چند سالی‌ بود که‌ «ابراهیم‌ حاتمی‌کیا» در جشنواره‌ فیلم‌ فجر حضور نداشت‌، سال‌ گذشته‌ هم‌ فیلم‌ «به‌ رنگ‌ ارغوان‌» او در آخرین‌ لحظات‌ حذف‌ شد تا حضور این‌ کارگردان‌ که‌ گذشته‌ از اعتقادات‌ و جهت‌گیری‌هایش‌ کارگردان‌ توانایی‌ است‌، به‌ نوعی‌ طلسم‌ شده‌ به‌ نظر برسد.

اما امسال‌ «طلسم‌» شکست‌ و «حاتمی‌کیا» با فیلم‌ «به‌ نام‌ پدر» در جشنواره‌ حضور یافت‌. حضوری‌ که‌ فارغ‌ از کیفیت‌ فیلم‌ می‌توانست‌ جذاب‌ باشد که‌ شد. آخر، «حاتمی‌کیا» کارگردانی‌ است‌ که‌ نمی‌توان‌ روی‌ او حساس‌ نبود. او یک‌ بمب‌ خبری‌ است‌ و با هر فیلمش‌ عده‌یی‌ را شوک‌ زده‌ می‌کند. «به‌ نام‌ پدر» هم‌ از این‌ قاعده‌ مستثنا نبود.

با اینکه‌ منتقدان‌ متفق‌القول‌ معتقدند «به‌ نام‌ پدر» استحکام‌ و قوت‌ سایر ساخته‌های‌ این‌ کارگردان‌ را ندارد، اما نقد او از جنگ‌ چنان‌ زیبا بوده‌ که‌ به‌ دل‌ هر کسی‌ بنشیند. «حاتمی‌ کیا» صرفا به‌ دلیل‌ نگاهش‌ به‌ جنگ‌، که‌ نگاه‌ حمایت‌شده‌یی‌ هم‌ هست‌ و امکان‌ گفتن‌ خیلی‌ ناگفتنی‌ها را دارد، می‌تواند یکی‌ از پدیده‌های‌ جشنواره‌ امسال‌ باشد و البته‌ با جایزه‌ گرفتنش‌ هم‌ ثابت‌ کرد حتی‌ اگر «حاتمی‌کیا» فیلم‌ بد هم‌ بسازد، آن‌ قدر جذابیت‌ دارد که‌ داوران‌ را هم‌ مجاب‌ کند جایزه‌ را به‌ او بدهند.

● پرویز پرستویی؛ مرد سیمرغ‌ها

از بس‌ «پرویز پرستویی‌» در جشنواره‌ فیلم‌ فجر کاندیدا بوده‌ و جایزه‌ برده‌، دیگر خبر جایزه‌ بردن‌ او یک‌ خبر کهنه‌ به‌ نظر می‌رسد. اما چاره‌یی‌ نیست‌. باید عادت‌ کرد. بازیگران‌ دیگر، حداقل‌ عادت‌ کرده‌اند. هر سال‌ «پرستویی‌» فیلمی‌ در جشنواره‌ دارد و هنرپیشگان‌ دیگر فقط‌ دلشان‌ را به‌ کاندیدا شدن‌ خوش‌ می‌کنند. امسال‌ هم‌ چنین‌ شد، اما حرف‌ و حدیث‌ جایزه‌ او بسیار بود. خیلی‌ها این‌ جایزه‌ را متعلق‌ به‌ بازیگر دیگری‌ می‌دانستند، اما «پرستویی‌» نشان‌ داد مرد روزهای‌ اختتامیه‌ است‌. مبارکش‌ باشد، حتی‌ اگر نقش‌ او در «به‌ نام‌ پدر» استحکام‌ نقش‌آفرینی‌های‌ قبلی‌ او را نداشته‌ باشد اما او آنقدر در سینمای‌ ایران‌ نقش‌ خوب‌ بازی‌ کرده‌، که‌ حتی‌ یک‌ جایزه‌ نه‌ چندان‌ به‌ حق‌ البته‌ نه‌ اینکه‌ به‌ بازی‌ او ایرادی‌ باشد، بازی‌ فرخ‌نژاد در چهارشنبه‌ سوری‌ فراتر از معمول‌ بود هم‌ نمی‌تواند خللی‌ در محبوبیت‌ او به‌ وجود آورد.

● هدیه‌ تهرانی؛ بهترین‌

همیشه‌ غر می‌زنند که‌ هدیه‌ تهرانی‌ بازیگر نیست‌، حس‌ ندارد و خیلی‌حرف‌های‌ دیگر؛ اما «هدیه‌ تهرانی‌» در هر فیلم‌، جنبه‌هایی‌ دیگر از حضورش‌ را نشان‌ می‌دهد که‌ تروتازه‌ است‌ و سروشکلی‌ متفاوت‌ به‌ نسبت‌ بازیگران‌ دیگر دارد. این‌ هنرپیشه‌ حتی‌ در بدترین‌ فیلم‌هایی‌ هم‌ که‌ بازی‌ کرده‌، یک‌ سروگردن‌ از کلیت‌ بازیگری‌ زنان‌ در سینمای‌ ایران‌ بالاتر بوده‌ و البته‌ از حیث‌ اقتصادی‌ هم‌ چنان‌ سودی‌ برای‌ فیلم‌ها دارد که‌ حتی‌ تغییر فیلمنامه‌ برای‌ حضور او نیز مقرون‌ به‌ صرفه‌ به‌ نظر می‌رسد.

«هدیه‌ تهرانی‌»، اما در «چهارشنبه‌ سوری‌» یک‌ سروگردن‌ از خودش‌ هم‌ بالاتر است‌. البته‌ بهتر است‌ به‌ جای‌ کلمه‌ «بالاتر» از واژه‌ «متفاوت‌» استفاده‌ کنیم‌. بله‌، «چهارشنبه‌ سوری‌» متفاوت‌ترین‌ نقش‌آفرینی‌ «هدیه‌ تهرانی‌» در این‌ سال‌هاست‌ که‌ پرسونای‌ همیشگی‌ او را می‌شکند و او را از قامت‌ ستاره‌ به‌ هیبت‌ یک‌ هنرپیشه‌ توانا با توانایی‌ بازی‌ در متفاوت‌ترین‌ نقش‌ها در می‌آورد.

جز این‌، «هدیه‌ تهرانی‌» در «شبانه‌» هم‌ بازی‌ متفاوتی‌ داشت‌، اما حضورش‌ در «چهارشنبه‌سوری‌» در نقش‌ زنی‌ آسیب‌ دیده‌ از سوءظن‌ و تردید، که‌ این‌ تردیدها به‌ بهای‌ زندگی‌اش‌، زندگی‌ شخصی‌اش‌ تمام‌ می‌شود، چنان‌ تاثیرگذار است‌ که‌ تا سال‌های‌ سال‌ در یادها خواهد ماند. با اینکه‌ «هدیه‌ تهرانی‌» چنان‌ توانایی‌هایی‌ دارد که‌ انتظار داشته‌ باشیم‌ به‌ زودی‌ زود، نقش‌ ماندگار دیگری‌ بازی‌ کند.

جایزه‌ جشنواره‌ فیلم‌ فجر، کاملا حق‌ «هدیه‌ تهرانی‌» بود، اما این‌ مطلب‌ به‌ این‌ بهانه‌ نوشته‌ نشده‌ است‌. او حتی‌ اگر جایزه‌ را هم‌ نمی‌برد، باز بهترین‌ هنرپیشه‌ جشنواره‌ بود، کما اینکه‌ زمان‌ بازی‌ در «شوکران‌» با اینکه‌ فیلم‌ به‌ جشنواره‌ نرسید، اما کسی‌ نتوانست‌ منکر توانایی‌های‌ این‌ هنرپیشه‌ در نقش‌آفرینی‌ «شوکران‌» باشد.

● ترانه‌ علیدوستی؛ هوشمند، گزیده‌کار و... مستعد

در توصیف‌ ارزش‌ کار این‌ هنرپیشه‌ جوان‌ بسیار موفق‌، همین‌ بس‌ که‌ او فردای‌ روز فوت‌ برادرش‌ به‌ کارگردان‌ فیلم‌ «چهارشنبه‌سوری‌» تلفن‌ می‌زند و از او، فقط‌ برای‌ یک‌ روز مرخصی‌ می‌خواهد. این‌ در حالی‌ است‌ که‌ گروه‌ تولید فیلم‌ حتی‌ قصد داشتند به‌ دلیل‌ اتفاق‌ ناراحت‌کننده‌یی‌ که‌ برای‌ هنرپیشه‌شان‌ پیش‌ آمده‌ بود، فیلمبرداری‌ کار را متوقف‌ کنند.

بازی‌ یکدست‌ «ترانه‌ علیدوستی‌» در «چهارشنبه‌سوری‌» چنان‌ زیبا، باروپذیر و واقعی‌ از کار درآمده‌ که‌ انکار آن‌ غیرممکن‌ به‌ نظر می‌رسد. با اینکه‌ کاراکتر این‌ هنرپیشه‌ در «چهارشنبه‌ سوری‌» با کاراکتر او در «شهرزیبا» از نظر طبقاتی‌ همسانی‌هایی‌ دارد، اما ظرافت‌های‌ بازی‌ او چنان‌ است‌ که‌ این‌ دو نقش‌، کیلومترها از هم‌ فاصله‌ دارند و این‌ قدرت‌ هنرپیشه‌یی‌ را می‌رساند که‌ با سه‌ فیلم‌ در کارنامه‌اش‌ من‌ ترانه‌ پانزده‌ سال‌ دارم‌، شهرزیبا و چهارشنبه‌سوری‌ به‌ چنان‌ جایگاهی‌ رسیده‌ که‌ هنرپیشگان‌ با سال‌ها سابقه‌ در حسرت‌ به‌ دست‌ آوردن‌ آن‌ هستند.

«ترانه‌ علیدوستی‌» یکی‌ از پایه‌های‌ فیلم‌ «چهارشنبه‌ سوری‌» بهترین‌ فیلم‌ جشنواره است‌ و چنان‌ حضوری‌ داشته‌ که‌ حتی‌ تصور هنرپیشه‌یی‌ دیگر جز او در نقش‌ این‌ فیلم‌ ممکن‌ نیست‌. این‌ یعنی‌، یک‌ بازی‌ درخشان‌ دیگر از بازیگری‌ که‌ بازی‌ بد در کارنامه‌اش‌ ندارد و اگر این‌ هنرپیشه‌ قدر خودش‌ را بداند که‌ ظاهرا با توجه‌ به‌ انتخاب‌هایش‌ می‌داند رسیدن‌ او به‌ قله‌ بازیگری‌ سینمای‌ این‌ مرز و بوم‌ چندان‌ طول‌ نخواهد کشید.



همچنین مشاهده کنید