تو چشم من باش, من نگاه تو

آسیب شناسی روانشناختی و جامعه شناختی اختلاف نظر دایی و قلعه نویی

اینکه بین ۲ نفر آدمیزاد اختلاف نظر پیش بیاید امری کاملاً طبیعی است، خصوصاً که این ۲ نفر زمینه فعالیت مشترک و البته اسلوب، شیوه و سبک متفاوتی داشته باشند. این مقوله (منظور همان اختلاف نظر است) عمری به درازای عمر انسان ها دارد و البته هر چه از لحاظ زمانی جلوتر می رویم، انتظار می رود مشکلات بین انسان ها، انسانی تر حل شود.

● اول: عصر انسان های نخستین

▪ عصر مناقشه گرایی

نمونه بارز مناقشه گرایی در عصر انسان های نخستین، جدال برادران هابیل و قابیل بود. در نهایت هم اختلاف نظر موجود با حذف یا در حقیقت مرگ یکی از طرفین خاتمه یافت. چند سال جلوتر هم اگر ۲ انسان عصر حجر به اختلاف و تضارب آرا برمی خوردند مشکل توسط همان حجر معروف یعنی سنگ حل می شد. طرفین آنقدر با سنگ به هم می کوفتند تا یکی با تسلیم کردن جانش کوتاه بیاید. این خود شد مایه اولیه جنگ بین گروه های انسانی.

‌● دوم: عصر آهن، عصر تکنولوژی اولیه

آهن که اختراع شد اوضاع کمی تفاوت پیدا کرد. حالا آدم ها بیشتر از عقلشان استفاده می کردند و برای رفع اختلافات پیش آمده کمی سیاست و دوراندیشی را چاشنی رفتار هایشان می کردند. ایجاد تکنولوژی اولیه در سایه کشف آهن به انسان ها آموخت می توان بدون حذف فیزیکی طرف مقابل، اختلافات را حل کرد.« لیدیه ای ها »پرچمدار گرایش بر روابط و رفتار های انسانی و پرهیز از جنگ در این دوره بودند.

● سوم: عصر صنعت

▪ عصر توجه به جایگاه انسان ها

در این عصر جایگاه انسان ها به عنوان موجود ارزشمند و قابل احترام تثبیت شد و آدم ها رفته رفته به این نتیجه رسیدند که بیش از پیش به یکدیگر احترام بگذارند و اگر اختلافی هم هست با روش هایی که خشونت کمتری را شامل می شود آن را حل کنند. اواخر همین عصر بود که بحث پایان دوره برده داری بشدت رواج یافت و منجر به اتفاقات خوشایندی هم شد.

● چهارم: عصر علوم

▪ عصر اخلاقی کردن رفتارهای انسانی

با رشد و جدایی علوم مهمی مثل روانشناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی و ...از فلسفه و پیشرفت این علوم به دلیل استقلال ماهیتی آنها، کم کم انسان ها آموختند که چگونه رفتارهایشان را در قالب قواعد اخلاقی بگنجانند و بدون اینکه شخصیت طرف مقابل را تخریب کنند، اختلاف نظر پیش آمده را مطرح کنند. دوران شکوفایی اسلامی و رشد علمی اروپا در دوران منتهی به جنگ جهانی اول و دوم نمونه باروری و تثبیت اخلاق گرایی علمی نزد انسان ها بود.

● پنجم: عصر فناوری اطلاعات

▪ عصر احترام متقابل

حالا عصر، عصر ماست. عصر من و شما و قلعه نویی و دایی! عصر استفاده از آموزه هایی «مثل آنچه برای خود می پسندی برای دیگران هم بپسند و بالعکس» از امام علی و منطبق بر آن نگاه کردن به قضایایی از دریچه چشم طرف مقابل که با او اختلاف نظر داریم از دیل کارنگی. حالا انسان ها به دنبال اخلاق گرایی محض و مذموم شناختن هر گونه خشونت گرایی هستند. حالا آدم ها در تلاش برای ساختن جهانی بدون جنگ و خشونت هستند.

با مد نظر قرار دادن این سیر تاریخی باید گفت مشکل دایی و قلعه نویی خیلی راحت قابل حل است. کافی است هر یک از این ۲ نفر خود را به جای دیگری بگذارد و از دریچه چشم او به مسأله مورد مناقشه (استفاده از بازیکن در تیم ملی یا باشگاه) بنگرد.بنگرد و آنچه برای خود نمی پسندد برای دیگری هم نپسندد. خوشبختانه قلعه نویی و دایی راحت می توانند همدیگر را درک کنند چون هم قلعه نویی تجربه سرمربیگری تیم ملی و قرار داشتن در جایگاه دایی را داشته و هم دایی به عنوان یک مربی باشگاهی آسیب های تصمیمات سرمربی تیم ملی بر باشگاه ها را می شناسد. رسانه ای کردن این موضوع به این صورت گسترده نوعی بازگشت به یکی از اعصار پیش گفته است که قطعاً در شأن هیچ کدام از این ۲ نفر نیست.