سایه ورزش

تنیس روی میز از حدود دهه ۱۳۲۰ و از منطقه مسجد سلیمان و آغاجاری كه انگلیسی ها در آن زمان آنجا مستقر بودند, وارد ایران شد این رشته ابتكار انگلیسی هاست اما خود آنها برخلاف فوتبال, این رشته را فراموش كرده اند

تنیس روی میز از حدود دهه ۱۳۲۰ و از منطقه مسجد سلیمان و آغاجاری كه انگلیسی ها در آن زمان آنجا مستقر بودند، وارد ایران شد. این رشته ابتكار انگلیسی هاست اما خود آنها برخلاف فوتبال، این رشته را فراموش كرده اند! در سال ۱۳۲۸ رشته تنیس روی میز از تنیس جدا و دارای تشكیلات و فدراسیون مستقل شده و از سال ۱۳۳۱ به شكل رسمی مسابقات آن پی گرفته شد. ایران، نخستین بار در سال ۱۹۵۱ به مسابقات قهرمانی جهانی این رشته پا گذاشت و اینك اما، جایگاه دهمی آسیا و چهل و یكمی جهان را داراست. تنیس روی میز سومین ورزش سنگین دنیاست.

مجید احتشام زاده كه پسر امیرحسین احتشام زاده است، با وجود علاقه بیش از حد به فوتبال و فقط تحت تاثیر خانواده به این رشته روی آورد و هم اینك نیز در لیگ باشگاهی بازی می كند. او می گوید بالاترین ركورد بازی در تنیس روی میز را یعنی مدت ۲۶ سال داراست. او هنوز هم علاقه مند به فوتبال است و حتی در سالهایی از زندگی قهرمانی و حرفه ای خود در تنیس روی میز، فوتبال باشگاهی را هم پی گرفته است. پسر مجید احتشام زاده نیز در رشته موروثی و خانوادگی خود در لیگ باشگاهی بازی می كند. وی می گوید كه حق بسیاری از رشته ها در مقابله با فوتبال تضییع شده است و نبود تبلیغات مناسب، ورزش تنیس روی میز را كه حدود ۲۰ سال پیش دومین ورزش كشور محسوب می شد به تنگنا و مهجوریت كشانده است. او معتقد است كه در پاركها و مدارس باید تنیس روی میز را دوباره احیا كرد. مشروح گفته های او را بخوانید:

●در چه سنی و در چه مقطعی به رشته تنیس روی میز روی آوردید و فضای ورزشی شما آن زمان چگونه بود؟

- من از سن ۱۳ سالگی وارد رشته تنیس روی میز شدم. پدرم قهرمان آسیا و برادرم قهرمان ملی در این رشته بودند. البته من ابتدا فوتبال بازی می كردم و برایم دوست داشتنی بود اما به هر حال تحت تاثیر فضای خانوادگی به رشته تنیس روی میز گرایش پیدا كردم و در سن ۱۷ سالگی به تیم ملی راه یافتم.

●در كدام محله بازی می كردید؟

- در محله امیریه بازی می كردم و فوتبال و پینگ پنگ را از همین محله شروع كردم. یادم هست كه زمانی با خط كشی روی زمین این بازی را انجام می دادیم. البته در آن زمان امكانات بسیار كمتر از امروز بود. من یادم است كه در سن ۱۷ سالگی یعنی سال ۱۳۵۴ كه عضو تیم ملی بودم از استادیوم شیرودی- امجدیه - تا منزل را به دلیل نداشتن پول پیاده می آمدم؛ در حالی كه امروز قهرمانان ملی از بالاترین سطح امكانات بهره مندند.

● یعنی هدف نهایی برای قهرمانی در آن دوران پول و ثروت نبود؟

- بله. بیشتر عرق ملی بود و در حقیقت تعصب محلی و وجهه ملی، یك قهرمان را اغنا می كرد. واقعاً با كمترین امكانات و شاید بهتر است بگویم بدون امكانات و فقط از روی علاقه و عشق به ورزش، افراد به مدارج بالای قهرمانی در همه رشته ها دست می یافتند.

● شما اشاره كردید كه پدر و برادرتان از قهرمانان رشته تنیس روی میز بودند. آیا با وجود آنها هم شما دارای مشكل برای ورزش و ابزار آن بودید؟

- بله. واقعاً برای تامین و خرید وسایل ورزشی مشكل داشتیم. اما اكنون در رشته های مختلف اگر بررسی كنید هیچ مشكلی برای تامین نیازهای ورزشی وجود ندارد و شاید آن تعصب و عرق ملی هم امروزه وجود ندارد. من بعد از ورزش در محلات به استادیوم شیرودی راه پیدا كردم و ۴ سال در آنجا كار كردم.مرحوم لواسانی و پدر و برادرم مربیان من در رشته تنیس روی میز بودند و چند مربی خارجی چینی، چك و آلمانی هم داشتم. بعد از ورود به تیم ملی به مسابقات بسیاری راه یافتم و تجربیات خوبی كسب كردم.

● تا چه سالی عضو تیم ملی تنیس روی میز بودید؟

- حدود ۲۶ سال یعنی از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۸۰ عضو تیم ملی بوده ام كه در نوع خود ركورد جهانی است و هنوز هم در مسابقات باشگاهی بازی می كنم، زیرا در تیم ملی به دلیل شرایط و محدودیت زمانی دیگر این امكان برایم وجود ندارد.

● آیا محدودیت سنی برای حضور در سطح تیم ملی وجود ندارد؟

- خیر و عرض كردم كه هنوز هم مسابقات لیگ باشگاهی را دنبال می كنم. در تیم ملی مقام قهرمان آسیا در سال ۱۳۷۸ در استرالیا را به دست آوردم. قهرمان غرب آسیا در سال ۱۳۸۰ شدم كه با همین قهرمانی به المپیك سیدنی راه یافتم و فقط یك نفر قادر بود از غرب آسیا به آن راه یابد. همچنین در پنج دوره مسابقات بین المللی دهه فجر قهرمان شدم یعنی در سالهای ۱۳۶۸ ، ۱۳۷۰ ، ۱۳۷۲ ، ۱۳۷۳ و ۱۳۷۵ به عنوان قهرمان انفرادی تنیس روی میز در مسابقات بین المللی در این بازیها چینی ها را شكست دادم. چین مقام نخست را در جهان دارد.

●مقامهای شما در سالهای نخست عضویت در تیم ملی چه بود؟

- در سال ۱۳۵۹ به لیگ آلمان پیوستم و ۲ سال در آلمان بازی كردم اما همیشه با این موضوع مشكل داشتم و با خود می گفتم چرا در ایران بازی نمی كنم.

●قرارداد شما با آلمان چه قدر بود؟

- در آن زمان ۳ میلیون تومان به اضافه ماهانه ۲ هزار مارك با همه امكانات از قبیل خودرو و خانه با این امكانات كه در آن زمان بسیار معقول بود فكر می كردم كار صحیحی نیست و برگشتم.

● اما امروزه نقل و انتقال بازیكنان نه تنها به عنوان یك صنعت شناخته شده است بلكه اعتبار تیمی هم محسوب می شود؟

- بله. اما اگر عرق ملی از آن دور شود و فقط بحث مادیات مطرح باشد بلای ورزش و فوتبال خواهد شد و به نظر من یك لژیونر باید در تیم ملی خود بیش از آنچه كه در خارج از وطنش بازی می كند، تلاش كند. اما اگر قرار باشد كه هدف فقط نفع شخصی و شهرت و پول درآوردن باشد به طور حتم تیم آسیب خواهد دید.

● درباره نحوه جدا شدن خود از لیگ آلمان می گفتید.

- بله. من بعد از ۲ سال یعنی با پایان یافتن قراردادم به ایران بازگشتم. از سال ۶۱ هم البته چندین بار قراردادهایی با كشورهای امارات، قطر، استرالیا و آلمان بستم، اما هر بار بعد از چند ماه به ایران برمی گشتم.

به هر حال اعتقاد من این بود كه ورزشكاری كه در كشورش رشد كرده باید تمام نیروی خود را صرف كشور خودش كند.

● امروزه حضور هنرمندان، ورزشكاران، دانشمندان و... در عرصه های جهانی به نوعی موجب شناساندن فرهنگ ایران به دنیا است و حوزه ورزش با توجه به علاقه مندی جهانیان به آن كانال بسیار خوبی برای این منظور است، آیا نمی توان از این امر به عنوان یك ابزار فرهنگی استفاده كرد؟

- ما می توانیم از این ابزار فرهنگی به شكل دیگری استفاده كنیم. یعنی نمایاندن تیم های ملی در بازیهای آسیایی یا بین المللی كه اهداف فرهنگی را كامل تر بیان می كند این طور نباشد كه فقط یك بازیكن نماد فرهنگی ما باشد. اگر آن بازیكن رفت و رفتار ناپسندی بروز داد چه باید كرد؟ آیا مفهوم آن این خواهد شد كه ۷۰ میلیون نفر دارای چنین فرهنگی هستند؟

● شما در صحبت های خود اشاره كردید كه از طریق خانواده به رشته تنیس روی میز گرایش پیدا كردید. در حالی كه از نسلی كه شما آمده اید گرایش به این رشته بسیار محدود بوده است. تا چه حد نقش خانواده برای این تصمیم گیری در شما اثرگذار بود ؟

- صددرصد موثر بود. اگر پدر و برادر من در رشته تنیس روی میز نبودند من صددرصد فوتبالیست می شدم. البته من فوتبال هم بازی كرده ام. در سال ۱۳۶۵ در تیم اقبال در باشگاههای تهران بازی می كردم و حدود یك سالی هم بازی كردم اما به دلیل فعالیت در رشته خودم نتوانستم هر دو را با هم ادامه دهم.

البته اگر من در رشته فوتبال انرژی می گذاشتم به طور حتم هم از نظر مادی و هم معنوی و روحی برایم بسیار بهتر می بود! شما اگر بررسی كنید بعد از فوتبال، شاید یكی از دلایل گرایش به سایر رشته ها مانند بسكتبال، والیبال، شنا، هندبال و... خانواده ها هستند.

دلیل عمده این موضوع هم بسیار روشن است زیرا سایه سنگین فوتبال بر سر همه رشته ها افتاده است و جایگاه ویژه ای برای عرض اندام سایر رشته های ورزشی نگذاشته و همه آنها را تحت الشعاع خود قرار داده است. من خیلی ها را دیده ام كه شاید فیزیك بدنی آنها برای وزنه برداری و یا كشتی مناسب تر باشد اما به فوتبال روی آورده اند تا هم از نظر مادی و هم معنوی رشد بیشتری پیدا كنند!

مریم رضایی

www.hamshahrionlin.ir