اینترنت, از امتیاز تا حق

کاربر ایرانی هنگام درخواست بارگذاری دانلود این نرم افزارها با این پیام مواجه می شد هم اکنون این نرم افزار برای کشور شما قابل دسترسی نیست البته این محدودیت برای مقطع زمانی خاصی اعمال و پس از مدتی برطرف شد

کاربر ایرانی هنگام درخواست بارگذاری دانلود این نرم افزارها با این پیام مواجه می شد: هم اکنون این نرم افزار برای کشور شما قابل دسترسی نیست. البته این محدودیت برای مقطع زمانی خاصی اعمال و پس از مدتی برطرف شد. هم چنین یاهو در اقدامی جدید و به عنوان یکی از دو سایت بزرگ اینترنتی، نام ایران را از لیست صفحات ثبت نام خود حذف کرده است. یعنی وقتی که به عنوان یک ایرانی بخواهید از گوشه ای در دنیا، برای تهیه یک آدرس پست الکترونیک ثبت نام کنید و شناسه ا مجازی برای خود بسازید، با نام هر تکه خاکی و دورافتاده ترین و کوچک ترین جزیره برخورد می کنید، غیر از نام ایران. البته شاید به سایت هایی مانند MSNو یا Hotmailکه از ابتدا نام ایران را در لیست شناسه ای شان قرار نداده بودند نتوان خرده گرفت، زیرا که اساساً این سایت ها آمریکایی هستند و جز این انتظاری نمی رود. اما این اقدام یاهو (به عنوان یک موتور جست وجو گر بین المللی) در حذف نام ایران، اقدامی موهن، غیرمنطقی و کاملاً مغرضانه و در راستای سیاست های تنگ نظرانه آمریکا است.

شاید برای برخی از کاربران باور کردن این مطلب مشکل باشد که کشوری که به ادعای خود روزی برای مبارزه با سیستم فیلترینگ ۴۵میلیون دلار به شرکت سیمانتک داده بود تا امکان دسترسی کاربران ایرانی به همه سایت ها را فراهم کند، امروز خود مانع دسترسی کاربران ایرانی به خدمات اینترنتی می شود. هر چند نگاهی به پیشینه سایت هایی چون گوگل و یاهو به خوبی این شیوه رفتاری گردانندگان آن را توجیه می کند. پیشینه تحریم اینترنتی ایران به سال ۱۳۷۵برمی گردد. در آن زمان ارتباط اینترنتی ایران از طریق دانشگاه وین در اتریش برقرار بود، که با استناد به قانون داماتو و اخطار به مسئولان دانشگاه وین این ارتباط قطع شد. اگرچه با اعتراض ایران پس از چند روز مجدداً ارتباط برقرار شد. در سال های اخیرنیز قطع خدمات هاست سایت های ایرانی یکی از اقدامات متداول شرکت های آمریکایی نظیر «د. پلنت» The planet بوده است. در همان سال یک شرکت آمریکایی به نام اینترلند Interland خدمات دهی خود به ایرانیان را متوقف کنند. چندی پیش نیز برخی شرکت های هاستینک آمریکایی دامنه هایir را بلوک و دسترسی کاربران را به این گونه وب سایت ها قطع کردند.

این عمل ضررهای مالی سنگینی به شرکت های ایرانی و صاحبان سایت ها وارد کرد. با این وجود مسدود کردن دامنه ir از طریق ثبت دامین های جایگزین که هزینه اندکی دارد، قابل رفع است اگر چه میزان نفوذ پسوند ملی ایران را در دنیای اینترنت محدود می کند. حال این سؤال مطرح است که تحریم های آمریکایی ها علیه کاربران یا وب سایت های ایرانی بر اساس کدام قانون صورت می گیرد؟ استناد آمریکایی ها به قانون داماتو است که هر ساله تمدید می شود. اما به عقیده حقوقدانان این قانون فقط به تجارت و سرمایه گذاری در ایران مربوط می شود و فعالیت های اینترنتی شامل این قانون نمی شود. به همین جهت برخی شرکت های آمریکایی با پذیرش ریسک آن، اقدام به همکاری با طرف های ایرانی می کنند اما برخی هم به خاطر ترس از مجازات های مالی پیشاپیش همکاری خود را با ایرانیان قطع می کنند. برخلاف آنکه تحریم های اینترنتی به شیوه های گوناگون و در سطوح مختلف سال هاست علیه کاربران ایرانی ادامه دارد، هیچ گزارش رسمی تاکنون در این زمینه به نهادهای بین المللی مسئول و مراجع ذی ربط ارائه نشده و هیچ اعتراض رسمی در این باره صورت نگرفته است.

در چند سال اخیر ایران به دفعات در نشست های بین المللی مربوط به اجلاس جامعه اطلاعاتی شرکت داشت اما در هیچکدام از این نشست ها موضوع مربوط به تحریم های اینترنتی ایران مطرح نشد. به نظر می رسد راه حل اساسی برای جلوگیری از این گونه اقدامات، راه اندازی مراکز اطلاع رسانی یا دیتاسنترهای ایرانی است. در مورد اقدامات اخیر گوگل و یاهو نیز تهیه طومارهای اینترنتی برای فشار بر آنها از سوی کاربران در سراسر جهان می تواند مؤثر باشد زیرا این قبیل شرکت ها تمام داشته هایشان را از طریق همین کاربران به دست آورده اند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی