برتری نیت مؤمن

▪ اینکه در روایت آمده است نیت مؤمن از عملش بهتر است و نیت کافر از عملش بدتر به چه معنا است و چگونه می توان آن را تفسیر و تبیین نمود؟
ـ در روایتی که شیعه و سنی آن را از قول پیامبر اعظم(ص) …

اینکه در روایت آمده است نیت مؤمن از عملش بهتر است و نیت کافر از عملش بدتر به چه معنا است و چگونه می توان آن را تفسیر و تبیین نمود؟

ـ در روایتی که شیعه و سنی آن را از قول پیامبر اعظم(ص) نقل کرده اند آمده است: «نیه المؤمن خیر من عمله و نیه الکافر شرمن عمله» اما اینکه چگونه نیت مؤمن از عملش بهتر است و نیت کافر از عملش بدتر، علما در معنا و حقیقت آن وجوهی را ذکر کرده اند که در اینجا به اهم آنها اشاره می کنیم:

وجه اول) گفته اند نیت از آن جهت از عمل بهتر است که نیت امری مستور و پنهان و عمل امری آشکار است و چیزی که مستور باشد از عمل که آشکار است بهتر است غزالی می گوید این وجه پسندیده نیست زیرا لازمه این حرف آن است که کسی که نیت ذکر خدا یا نیت انجام مصالح مسلمین را می کند از خود ذکر خدا و اقدام در جهت مصالح مسلمین بهتر است و حال آن که هیچ عاقلی این عقیده را نمی پسندد.

وجه دوم) گفته اند نیت بدون عمل از عمل بدون نیت بهتر است. حقیقت مطلب در این بیان همین است. اما این نوع تفسیر با مقام (منطوق و مفهوم) حدیث مورد نظر تطابق ندارد زیرا حدیث می گوید که عمل و نیت هر دو خوب است. لکن نیت از عمل بهتر است.

وجه سوم) هر طاعت و عبادتی از دو رکن تشکیل شده است یکی نیت و دیگری عمل. بنابراین هم نیت از جمله طاعات و عبادات است و هم عمل، نهایت اینکه نیت از عمل افضل و برتر است.

وجه چهارم) گفته اند مراد از نیت مؤمن اعتقاد حق اوست که عبادت از ایمان او به خدا می باشد و هیچ مشکلی نیست که ایمان مؤمن بهترین اعمال است زیرا اثری که بر آن مترتب می شود جاوید بودن آن در بهشت است و عدم آن باعث بقای او در دوزخ می باشد.