حیاط پشتی خانه تان را به پناهگاه حیات وحش تبدیل کنید

شاید فرصت عکاسی از حیات وحش در حیاط خانه شما هم امکان پذیر شود برای شروع, بهتر است بنابر آنچه که می گوئیم حرکت کنید زمانی که از شما درباره مکان های مناسب عکسبرداری از حیات وحش می پرسند, پناهگاه ها, شکارگاه ها, جنگل ها و حتی پارک های ملی نخستین مکان هائی هستند که به آنها فکر می کنید, اما شاید کم تر کسی از شانس نزدیکی به چنین منابع دست اولی برخوردار باشد

شاید فرصت عکاسی از حیات‌وحش در حیاط خانه شما هم امکان‌پذیر شود. برای شروع، بهتر است بنابر آنچه که می‌گوئیم حرکت کنید. زمانی‌که از شما درباره مکان‌های مناسب عکسبرداری از حیات‌وحش می‌پرسند، پناهگاه‌ها، شکارگاه‌ها، جنگل‌ها و حتی پارک‌های ملی نخستین مکان‌هائی هستند که به آنها فکر می‌کنید، اما شاید کم‌تر کسی از شانس نزدیکی به چنین منابع دست اولی برخوردار باشد. هم‌چنین فراموش نکنید که هرگز نمی‌توان یک روز کامل را صرف ماجراجوئی‌های خود کرد. ناامید نباشید، چرا که پناهگاه‌های حیات‌وحش نزدیک‌تر از آن هستند که فکرش را بکنید.

من متوجه شدم که تنها با قدم گذاشتن در حیاط خانه‌ام می‌توانم از حیات‌وحش عکس بگیرم. شاید شاهد نشستن یک عقاب روی یک درخت بلوط نباشم و شاید هم یک مرغ‌ماهی‌خوار را در چمن‌های خانه نبینم، اما دیدن یک پرنده مهاجر که روی درخت نشسته یا سنجابی که رو به دوربین فیگور گرفته، چندان هم غیرممکن نیست. هم‌چنین می‌توانم پروانه‌هائی را ببینم که به‌دنبال گل از این‌سو به آن‌سو پرواز می‌کنند یا مارمولک‌هائی که به‌دنبال پروانه‌ها هستند.

با توجه به مقدمه بالا به‌زودی متوجه خواهید شد که در حیاط پشتی خانه خود حیات‌وحش بزرگی دارید.

● آماده‌سازی زمینه

با بهره‌گیری از SLR دیجیتالی می‌توانید که بهترین تصویر حیات‌وحش را به نمایش بگذارید، دوربین‌های غیر DSLR، اما دیجیتالی هم وجود دارند که می‌توانند تصویرهای با کیفیتی تولید کنند. بعد مسافت عکاسی از حیات‌وحش هم فاکتوری است که فراتر از محدودیت‌های چنین دوربین‌هائی قرار می‌گیرد. DSLR نسبت به نور، فاصله و حرکت‌های ایستا سازگاری دارد. هر یک از آنها به‌گونه‌ای معرف عکاسی از حیات‌وحش هستند.

در مثال‌های من از Canon EOS ۲۰D و Mark IIn استفاده شده، اما سطوح دیگری از DSLRهای مبتدی، متوسط و پیشرفته هم وجود دارند که می‌توانند عکس‌هائی با کیفیت عالی از حیات‌وحش ارائه کنند.

بدنه دوربین‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های این معادله را تشکیل می‌دهند، اما کمک‌گرفتن از یک لنز مناسب است که پازل شما را به بهترین شکل کامل می‌کند. برای عکاس از پرنده‌ها، سنجاب‌ها و دیگر موجوداتی که کمی بزرگ‌تر از ظرف غذا هستند، به لنزی که دست‌کم دسترسی تا چهارصد میلی‌متر را میسر سازد، نیاز خواهید داشت. تا جائی‌که می‌توانید به سوژه نزدیک شوید، اما دقت کنید که آنها را نترسانید.

Sigma ـ ۵۰۰ـ۵۰ میلی‌متری با ۳/۶ـAPO EX DG f/۴،

Tamron ـ ۵۰۰ـ۲۰۰ میلی‌متری با ۳/۶ـDi LD f/۵،

Canonهای ۱۰۰ـ۴۰۰ میلی‌متری ۵/۶ـf/۴ و Canon از معروف‌ترین و محبوب‌ترین لنزهای کارآمد در عکاسی حیات‌وحش هستند.

اگر یکی از لنزهای ۲۰۰ـ۷۰ میلی‌متری با f/۲,۸ را دارید به فکر یک teleconverter هم باشید. شما می‌توانید برای افزایش دسترسی در هنگام نگهداری بیشینه حالت گشادگی دیافراگم یک ۲x teleconverter یا ۴/x۱ را بیفزائید. teleconverter همگام با گسترش قدرت دسترسی شما، روی گشادگی دیافراگم هم تأثیر می‌گذارد. یک ۴۱x ، teleconverter می‌تواند ۰۰۲ـ۰۷ میلی‌متر را به یک f/۴، ـ ۲۸۰ـ۹۸ میلی‌متری تبدیل می‌کند. ۲x ، teleconverter هم در دوربین کلاس APS-C با فاکتور پروانه‌ها، مارمولک‌ها، عنکبوت‌ها و دیگر موجوداتی که کوچک‌تر هستند، ماکرولنزها بهترین گزینه خواهند بود. لنزهای بسیاری با توانمندی ماکرو در بازار توزیع می‌شوند که می‌توانند در فاصله‌های کوچک فوکوس کنند، اما بزرگ‌سازی ماکروی دست‌کم ۲:۱ را ندارند. نسبت بزرگ‌سازی ۴:۱ به این معناست که یک اینچ از سوژه معادل ۴/۱ اینچ در حس‌گر است. نسبت بزرگسازی ۱:۱ هم بدین معناست که یک اینچ از سوژه به اندازه یک اینچ ضبط می‌شود.

برای مثال f۳/۵-۵/۶ Macro ـ ۲۰۰ـ۲۸ میلی‌متری سیگما بیشترین فاصله فوکوس (۵/۱ فوت) را ارائه می‌کند، اما بیشینه بزرگ‌سازی ندارد. (نسبت بزرگ‌سازی ۱:۳،۸) در مقابل آن f۲/۸ ـ ۱۰۰ میلی‌متری ماکروی کانن می‌ایستد که بیشترین فاصله فوکوس (شش اینچ) و بیشینه بزرگ‌سازی (۱:۱) را داراست. با اینکه کار با لنزهائی که امکان فوکوس فاصله‌های کم را میسر می‌سازند هم قابل قبول است، اما لنزهائی که بزرگ‌سازی ۱:۱ دارند، می‌توانند جزئیات بیشتری را به نمایش بگذارند و برای موفقیت هر چه بیشتر می‌توان در کنار لنزهای ماکرو از فیلترهای کلوزآپ لنزهای استاندارد هم‌چون پنجاه میلی‌متری کمک گرفت. این در حالی است که عمل فوکوس با فیلترهای کلوزآپ از حساسیت بیشتری برخوردار است. صرف‌نظر از نوع لنز ماکروئی که استفاده می‌کنید، فراموش نکنید که عمق میدان در کارهای ماکرو بسیار کم است. این مقدار حتی در گستره متوسط گشادگی دیافراگم DOF ، f/۸ با لنز ماکرو بسیار کم‌عمق نمود خواهد کرد. برای آنکه جزئیات زیباتری از سوژه بزرگ خود را به نمایش بگذارید، کافیست روی سر یا چشم‌های آن فوکوس کنید.

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در عکاسی حیات‌وحش مطرح می‌شود، مکان‌یابی سوژه موردنظر است. شاید یک مأمن حیات‌وحش ده‌هزار هکتاری فرق چندانی با حیاط پشتی خانه شما نداشته باشد.

اگر می‌خواهید از پرندگان عکس بگیرید، یک صندلی پیک‌نیک یا یک چهارپایه تهیه کرده و در حیاط بنشینید. پرندگان را نگاه کنید، دقت کنید که تنوع و فعالیت‌های موجودات در کدام بخش از حیاط متمرکز شده است. زمانی‌که به این مطلب پی بردید، به‌دنبال مکانی برای استقرار بگردید که تا حد ممکن به سوژه نزدیک باشد، اما موجب فرار یا ترس آنها را فراهم نکنید. عکاسی از حیات‌وحش مستلزم آن است که صبور باشید و پیش از آن که روی شاتر فشار بیاورید به سوژه خود امکان خودنمائی بدهید. شاید همراهی با درک و فهم بالا شما را کمک کند. استتار می‌تواند به سادگی پنهان شدن میان دو درخت یا به دشواری ساختن چادری برای عکسبرداری باشد.

مهم نیست در کجا مستقر می‌شوید، مهم آن است که حیوانات به حضور شما در آن مکان عادت کنند. هر چه حرکت کمتری داشته باشید، شانس موفقیت شما بیشتر می‌شود. اگر باید حرکت کنید، سعی کنید تا بیشترین حد ممکن آرام باشید. در عکسبرداری با لنزهای سنگین و زمان‌بر پیشنهاد می‌کنیم از سه‌پایه کمک بگیرید.

اگر حیات‌وحش مورد علاقه شما به‌گونه‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شود، پس باید به‌دنبال محیط‌های گوناگونی باشید. حشرات، مارمولک‌ها و پروانه‌ها به‌طور معمول در محیط‌هائی که غذا و پناهگاهی داشته باشند، جمع می‌شوند. گودال‌های آب لابه‌لای بوته‌ها و گل‌ها را بگردید. پس از آن که سر و کله حشرات یا پروانه‌ها پیدا شود، عنکبوت‌ها و مارمولک‌ها هم سر می‌رسند.

در حالی‌که مشغول دیده‌بانی در حیاط هستید، به نور و روشنائی دقت کنید. در هر حیاطی برخی نقاط برای عکسبرداری در صبح و برخی جاها برای عکسبرداری در بعدازظهر نور کافی داشته و ایده‌آلند. سعی کنید جائی بایستید که بخش عمده‌ای از محل عکسبرداری در روشنائی کامل قرار گیرد. زمانی هم که مشغول عکسبرداری به‌صورت ماکرو هستید، دقت کنید سوژه در سایه نایستاده باشد.

● یک باغچه کوچک هم می‌تواند یک حیات‌وحش بزرگ باشد

شاید گستره گوناگونی از پرندگان، مارمولک‌ها، حشرات و موجودات دیگر داشته باشید، اما محیط مناسب عکسبرداری فراهم نباشد. شاید برگ‌های بسیاری برای پنهان شدن پرندگان وجود داشته باشد که عکسبرداری را کمی سخت و دشوار کند.

در چنین شرایطی، باید از شگرد باغبانی کمک گرفت. من متوجه مردان زیرکی شده‌ام که به بهانهٔ رسیدگی به درختان، گل‌ها و بوته‌ها، شاخ و برگ‌های زائد را هرس می‌کنند.

عکسبرداری از پرندگان در فصل پائیز ساده‌تر از فصل تابستان است. چرا که با انبوه برگ‌ها و بوته‌ها در هنگام عکاسی از پرندگان هم کار غیرممکن نخواهد بود.

اگر در هنگام ویرایش عکس، متوجه یک شاخه کوچک مزاحم جلوی پرنده شدید دستکش‌های باغبانی را دست‌کرده و آن را بچینید. در هنگام پاک‌سازی شاخ و برگ‌های درختان، عادت پرندگان را هم مدنظر داشته باشید و در حد ممکن به امنیت و آرامش آنها هم فکر کنید.

آشیان آنها را در دید همگان نگذارید. با یک باغبان ماهر در خصوص کاشت انواع گل‌هائی که توجه پروانه‌ها را به‌خود جلب می‌کنند، مشورت کنید. به‌دنبال گل‌هائی باشید که باغچه خانگی‌تان را زیباتر و هم‌چون تابلوی زیبا جلوی دوربینتان خودنمائی کنند.

گل‌کاری یکی از بهترین و کارآمدترین روش‌هائی است که انواع گوناگون موجودات هم‌چون پروانه‌ها، زنبورها و حشرات را به‌خود جذب می‌کند. پروانه‌ها، زنبورها و حشرات دیگر هم باعث جلب توجه عنکبوت و مارمولک‌ها به‌خود می‌شوند. بدین ترتیب سوژه‌های متنوع عکاسی فراهم می‌شود. حتی گل‌ها به تنهائی سوژه‌های خوبی برای عکاسی هستند. شما می‌توانید زیبائی‌های آنها را نیز مدنظر بگیرید.

● ساخت استراحت‌گاه‌های طبیعی

به‌دنبال فرصت‌های مناسبی برای ساخت استراحت‌گاه‌های طبیعی بگردید. اگر ردیفی از بوته‌هائی دارید که یکی از آنها نتوانسته زمستان را پشت‌سر بگذارد، آن را کوتاه‌تر کرده، شاخه‌هایش را بچیند و استراحتگاه راحتی برای پرندگان بسازید. شاخه‌های شکسته شده در زمستان را جمع کرده و به شاخه‌های درخت ببندید، حتی می‌توانید از کنده یک درخت هم استفاده کنید.

اگر خلاقیت انجام چنین کارهائی را ندارید، چند دستگاه غذارسان برای پرندگان در بخش‌های گوناگون حیاط تعبیه کنید. منابع حیات‌وحش را مطالعه کنید تا برای غذا دادن به پرندگان بهترین مکان را برگزینید. هنگام عکاسی روی دستگاه غذارسان فوکوس نکنید، بلکه بهتر است روی پرندگانی که منتظرند نوبت غذاخوردنشان برسد، فوکوس کنید. با این‌که هیچ ممنوعیتی در راستای عکسبرداری از پرندگانی که مشغول غذاخوردن هستند وجود ندارد، اما طبیعی‌تر آن است که از پرندگان روی شاخه درخت عکس بگیرید. با خرید سنجاب یا راسو و رها کردن آنها در حیات‌وحش کوچکتان می‌توانید حیات‌وحش خود را متنوع‌تر و زیباتر سازید. شاید حرکت سنجاب‌ها یا موش‌خرماها چندان هم مهیج نباشد، اما فیگور غذاخوردنشان می‌تواند سوژه زیبائی برای عکسبرداری باشد. کافیست در کنار دستگاه‌های غذارسان، لانه‌هائی بسازید تا حضور پرندگان در اطراف خانه قطعی شود. برای این‌کار هم می‌توانید لانه‌های از پیش ساخته شده بخرید و هم می‌توانید از ذوق و هنر خود برای ساخت لانه‌های زیبا و کارآمد استفاده کنید. لانه‌ها را به‌صورت پراکنده در گوشه و کنار حیاط بگذارید تا بتوانید عکس‌های زیبائی از ساکنین آنها تهیه کنید.

اگر در نزدیکی دریا زندگی می‌کنید یک سوژه جذاب دیگر هم خواهید داشت: مرغ ماهی‌خوار

مرغ‌های ماهی‌خوار سریع‌تر از پرندگان دیگر پرواز می‌کنند. سرعت پرواز آنها چیزی در حدود چهل کیلومتر در ساعت و سرعت شیرجه رفتنشان معادل نود کیلومتر در ساعت است. آنها تنها گونه پرنده‌ای هستند که می‌توانند هم به سمت جلو و هم به سمت عقب پرواز کنند. بال‌های آنها سریع‌تر از پرندگان دیگر حرکت می‌کند. پس با شنیدن صدائی همانند صدای مسابقه اتومبیل‌رانی تعجب نکنید. این صدا متعلق به برخورد سریع بال‌های آنهاست. اگر قرار است این مرغ‌ها را تعقیب کنید، دست‌کم به‌دنبال لنزی با سرعت شاتر یک‌صدم باشید. بهترین زمان عکسبرداری هنگامی است که آنها به دستگاه‌های غذارسان نزدیک یا از آنها دور می‌شوند. اگر نور محیط مانع بهره‌گیری از بیشینه سرعت شاتر می‌شود، بهتر است ایزوی خود را روی سرعت بالای شاتر تنظیم کنید.

● آپارتمان‌نشین‌ها، ناامید نشوید!!

آیا آپارتمان‌نشین هستید؟ منزلتان حیاط ندارد؟ اگر حیاط شما همان پارکینگ آپارتمانتان باشد، چطور؟ از هیچ چیز نترسید. شاید نتوانید از آشیانه و دستگاه‌های غذارسان استفاده کنید، اما بدون شک می‌توانید از موجودات کوچک‌تری عکس بیندازید. بستری از گل‌های زیبا تهیه کنید تا پروانه‌ها، مارمولک‌ها و حشرات دیگر جذب آن شوند. شاید بدین ترتیب بتوانید حتی پرندگان کوچک آوازه‌خوان را هم جذب کنید. دستگاه‌های غذارسان گنجشکی آپارتمانی هم ساخته شده‌اند. طراحی آنها به‌گونه‌ای است که می‌توانید آنها را از پنجره آویزان کنید. پنجره مجاور را باز کرده تا در صورت حضور پرندگان آماده عکسبرداری باشید.

● پایان کار

پس از پایان یک‌سری کارهای اولیه، زمان اجراء مهم‌ترین بخش کار یعنی عکاسی فرا می‌رسد. اگر به تمرین نیاز دارید، به سراغ باغ‌وحش بروید. آشیانه پروانه‌ها، لانه حشرات و حتی مرغدانی‌های باغ‌وحش از معدود مکان‌هائی هستند که می‌تواند در بهبود چگونگی عکاسی شما تأثیر چشمگیری داشته باشند.

عکاسی از پرندگان یکی از متداول‌ترین شیوه‌های عکاسی است. نه تنها جمعیت پرندگان زیاد است، بلکه گونه‌های مختلف و متنوعی هم دارند. در حالی‌که مشغول ساخت آشیانه برای پرندگان بومی محل زندگی خود هستید، متوجه حضور تعداد معدودی از انواع پرندگان مهاجر دیگر هم خواهید شد که گاه و بی‌گاه به حیاطتان سر می‌زنند. مطمئن باشید که افراد بسیاری به عکسبرداری از پرندگان مشغولند.

حیات‌وحشی که در حیاط خانه‌تان وجود دارد بسته به امکانات، قوه‌تخیل و محل زندگی فرق می‌کند. با این‌که حضور در پارک‌های ملی یا شکارگاه‌ها خالی از لطف نیست، اما چه بهتر که فرصت عکسبرداری از حیات‌وحش حیاطتان را از دست ندهید.

● منابع

وب‌سایت‌های گوناگونی با مضامین و متن‌های آگاهی‌دهنده حیات‌وحش و باغبانی وجود دارند که می‌توانید از آنها کمک بگیرید. حضور در باغ‌ها و پارک‌های ملی، شرکت در برنامه‌های آموزشی یا نمایشگاه‌های مربوط هم می‌تواند مؤثر واقع شود. هم‌چنین می‌توانید از راهنمائی‌های مربیانی که در پارک‌ها یا باغ‌وحش‌ها فعالیت می‌کنند بهره بگیرید.