اوله ریش ستاره مبهم

یان اوله ریش دوچرخه سوار معروف آلمانی هفته پیش به شكل غیرمنتظره ای اعلام بازنشستگی كرد و از صحنه خارج شد

یان اوله ریش دوچرخه سوار معروف آلمانی هفته پیش به شكل غیرمنتظره ای اعلام بازنشستگی كرد و از صحنه خارج شد، اما اتهام های دوپینگ كه در ۸ ، ۹ ماه آخر حضورش در صحنه و به واقع در بخشی عمده از زندگی اش با زندگی وی عجین بود و او را در مظان اتهام های مختلف و مفصلی قرار داده بود به جای خود باقی است و تغییری در آن به وجود نیامده است.

اوله ریش در سال ۱۹۹۷ توردو فرانس را كه معروف ترین و معتبرترین تورنمنت دوچرخه سواری است، فتح كرد و در سال های بعدی هم ۵ بار نایب قهرمان آن شد و یك رتبه سومی و یك مقام چهارمی آن را نیز نصیب خود ساخت و زمانی كه لنس آرمسترانگ آمریكایی فاتح ۷ دوره متوالی این پیكارها در تابستان ،۲۰۰۵ اعلام بازنشستگی كرد ادعاهای اوله ریش نیز همه جا شنیده شد كه «زمان قهرمانی دوباره من رسیده است».

هواداران اوله ریش همسو با او گمان می كردند وی جبران غفلت ها و تنبلی ها و كم كاری های گذشته را خواهد كرد، اما فقط یك روز مانده به شروع رقابت های «دور فرانسه ۲۰۰۶» خبر رسید كه پای اوله ریش (مانند ایوان باسوی ایتالیایی) دوباره به معركه دوپینگ كشیده شده و این دو در ارتباط با كشف یك شبكه وسیع دوپینگ در اسپانیا تحت پیگرد قرار گرفته و در مظان اتهام هستند. حكم لغو شركت آنها در توردوفرانس در همان روز صادر شد و اوله ریش ۸ ماه بعدی را صرف تلاش برای اثبات بی گناهی خود و رفع اتهام های وارده كرد و وقتی به نتیجه نرسید و حوصله اش از اتهام های وارده و فضای موجود سررفت، به كلی از خیر قضیه گذشت و اعلام بازنشستگی كرد.

واقعیت انكارناپذیر

ركابزن ۳۴ ساله آلمانی كه همیشه متهم به كم توجهی به سرنوشت خود و مسائلی همچون پرخوری و جدی نبودن وسهل انگاری می شد، می گوید: «بله، كار من در باره حضور در مسابقات دوچرخه سواری پایان یافته است و دیگر مرا در صحنه نخواهید دید. شاید رخدادی تلخ و تصمیمی غیرآسان بوده باشد، اما واقعیتی است كه نمی توان آن را انكار كرد.

شما باید به آن چه طبیعت و شرایط فیزیكی تان به شما القا و دیكته می كند و به نشانه های ضعف یا قوت خود توجه و براساس آن اقدام كنید. وقتی حس می كنید كه دیگر به لحاظ بدنی كشش لازم را ندارید، باید به این پیام توجه كرده به آن بی اعتنایی نكنید. اگر به نقطه اولیه برگردیم و بگویند كه می توانم دوباره مسائل را بررسی و تصمیم گیری كنم دست به همین كارها خواهم زد. هنوز معتقدم كه زمان خوبی را برای این همه انتخاب كرده ام و شرایط موجود فقط برای بازنشستگی مهیا و مناسب بود و نه برای ادامه كارم.»

اما اوله ریش نمی تواند از روش برخورد مقام های ورزشی كشورش و همچنین مسئولان سوئیسی رسانه های اروپا و بویژه روزنامه های كشورش با مسأله اتهام دوپینگ خود، انتقاد نكند و چیزی را در این باره بر زبان نیاورد: «طوری ماجرا را مطرح كردند كه انگار یك مجرم و خلافكار بزرگ هستم. حال آن كه جرم مورد اشاره آنها هیچ گاه به اثبات نرسید و خود من نیز احساس نمی كنم كه كار غلطی را انجام داده باشم و یا شرایطم به گونه ای باشد كه نیازی به محاكمه و افسوس خوردن و پشیمانی داشته باشد.

واقعیت آن است كه عده زیادی سعی داشته اند با استفاده از نام من بهره گیری های شخصی و تجاری كنند و بواقع از نام من برای خود امتیازاتی را فراهم آورند و از آن سوءاستفاده كنند. برخی چیزهایی كه در مورد من عنوان شده، شایعات و دروغ صرف بوده است. با وجود این آرزو داشتم كه ای كاش عده ای خاص از من حمایت می كردند و مرا در این بحبوحه تنها نمی گذاشتند. در عین حال من ناراحت و ناامید نیستم و برعكس، وجدانی آسوده دارم.»

● یك فرضیه

اما اوله ریش به دلیل افشای دوپینگ اش در اسپانیا (موسوم به عملیات پوئرتو) در ماه های اخیر تحت نظر قرار داشت و پس از اخراج شدن از تیم تی. موبایل كه مرتبط با این مسأله بود، از سوی هیچ تیم دیگری استخدام نشده بود. از زمان افشای عملیات پوئرتو همیشه این فرضیه و بیم وجود داشت كه اوله ریش با دكتر فوئنتس، مركز ثقل آن ماجرا و طراح دوپینگ ها و تأمین كننده مواد مورد نیاز ورزشكاران در تماس و ارتباط بوده و مواد مجاز نیروزا را از وی دریافت می داشته است، اما اوله ریش حتی پس از اعلام بازنشستگی اش حاضر به صحبت در این باره نیست و می گوید این كار (سیاست سكوت) را با توصیه وكلایش در پیش گرفته است.

خیلی ها در آلمان معتقدند اوله ریش نه فقط در ایجاد تصویری جدید و قوی و مبارزه گر از خود در جامعه موفق نبود، بلكه حتی نكوشید در ماه های آخر حضورش در صحنه اتهام های دوپینگ را به صراحت از خود بزداید و همه رامتقاعد كند كه در این وادی ها نیست. او در اواخر دهه ۹۰ و اوایل دهه جاری نیز با اتهام های مشابه مواجه شده و اخبار دوپینگ اش رسیده بود و متهم شدن دوباره او به دوپینگ در اواسط سال ،۲۰۰۶ ابهام ها را نسبت به وی تجدید و محكم تر كرده بود، ولی هیچ گاه اراده ای قوی در اوله ریش برای رد و رفع كامل این اتهام ها مشاهده نشد و انگار كل ماجرا برای او بی تفاوت بود.

در عین حال سران دوچرخه سواری آلمان كه تا پیش از اعلام بازنشستگی اوله ریش از وی حمایت آشكاری صورت نمی دادند و برعكس دامن زننده اتهام های او در این زمینه بودند، در روزهای پس از كناره گیری او تغییر موضع نسبی داده و به حمایت مشروط و نصف و نیمه كلامی از او برخاسته اند تا ابهام ها تا حدی باقی بماند. رودولف شارپینگ رئیس فدراسیون دوچرخه سواری آلمان در این باره گفته است: «اوله ریش دیگر در جمع ورزشكاران شاغل و فعال این رشته نیست و ما برای او آرزوی موفقیت می كنیم، اما مسأله این است كه او حتی در روزهای آخر نیز نكوشید محیط دور و بر خود و آنچه را كه مرتبط با او و نام و اعتبار وی است، به طور كامل پاك و عاری از بیم و ابهام كند. هیچ كس منكر توانایی های او نیست، اما وی می توانست بسیار بهتر از این باشد و قادر بود پایانی مناسب تر از این را برای خود پی ریزد ولی چنین چیزی را نخواست.»

● ارزش های فنی

توماس باخ رئیس كمیته ملی المپیك و سازمان ورزش آلمان نیز می گوید: «اوله ریش با اعلام بدون مقدمه بازنشستگی اش به ظاهر به همه چیز پایان داد و خیال خیلی ها را راحت كرد، اما این مسأله موجب شد كه ابهام های پیرامون وی پا بر جا بماند و هیچ كس نخواهد توانست با قاطعیت از وی دفاع كند.

بهتر بود او تا زمان تبرئه شدن كامل و پاك شدن از اتهام های وارده در صحنه می ماند و این همه به سرنوشت خود بی علاقگی نشان نمی داد، اما ما هم تصمیم او را درك می كنیم و معتقدیم ارزش های فنی او را هیچ كس و هیچ دیدگاهی نمی تواند رد كند.»

شاید ایراد بزرگتر وارد شده به اوله ریش این بود كه هیچ گاه عزمی مانند آرمسترانگ نداشت و برعكس راحت طلب بود، وگرنه قدرت بدنی و مهارت فنی او در نگاه نخست چیزی بیش از یك قهرمانی در توردوفرانس را می طلبید و دست كم در ۲ مورد از ۵ مرتبه ای كه او در فرانسه دوم شد، اگر اوله ریش همتی بزرگ می داشت قادر به صعود تا رده اول جدول می بود. كسی نمی داند این برآورد تا چه میزان صحیح است، اما این نكته محرز است كه برای اوله ریش سوپراستار بودن یا نبودن، مهمترین مسأله زندگی اش نبود و به همین دلیل این «ستاره مبهم» با علامت های سؤال زیادی در پیرامون خود صحنه را ترك می گوید و آن هم درست در ایامی كه قرار بود دوباره اوج گیرد و اوله ریش شود.

وصال روحانی