تقوای اقتصادی شاه کلید حل مشکل گرانی

یکی از مشکلاتی که چند صباحی است به شدت توده های مردم عزیز ایران را در عرصه اقتصادی تحت فشار گذاشته است مسئله نامیمون گرانی های افسار گسیخته است

یکی از مشکلاتی که چند صباحی است به شدت توده های مردم عزیز ایران را در عرصه اقتصادی تحت فشار گذاشته است؛ مسئله نامیمون گرانی های افسار گسیخته است. در باب اینکه چه قصور و تقصیرهایی و از سوی چه نهادهای داخلی یا خارجی در شکل گیری این پدیده زشت موثر است سخن بسیار گفته شده است. آنچه مسلم است این است که در تجزیه و تحلیل معضلات اجتماعی همواره عوامل بسیاری دخیلند و صحیح نیست که تنها یک عامل را علت اصلی یک پدیده دانست. اما در این میان سهم تاثیر عوامل مختلف به یک اندازه نیست. بلکه برخی از عوامل تاثیر اصلی را داشته و برخی تاثیر کمتری دارند.

به نظر می رسد یکی از عوامل اصلی موثر بر مسئله گرانی در این آب و خاک به اخلاق اجتماعی نهادینه شده در مردم بازمی گردد. به تعبیر دقیق تر یکی از اصلی ترین عوامل مسئله گرانی در ایران خاستگاهی روان شناختی دارد. یعنی مردم عزیز ایران- خصوصا پس از انقلاب اسلامی- از نظر اخلاقی دارای نوعی «گستاخی انقلابی» در عرصه مصرف اقتصادی شده اند. به این بیان که همان گونه که در عرصه سیاسی حاضر نیستند، بپذیرند که به عنوان مثال کشورهای دیگر از انرژی هسته ای صلح آمیز استفاده کنند ولی ایران نتواند از انرژی هسته ای در عرصه های مختلف بهره مند باشد؛ در سبک زندگی خود نیز برایشان سخت و تحقیرآمیز است که بپذیرند سایرین از مواهب مختلف رفاه مادی بهره مند باشند ولی ایشان بهره ای نداشته باشند. زیرا مردم ایران اصولا پذیرش تحقیر را برای خود ننگ و ذلت می دانند.

این قضیه ظلم ناپذیری به جای خود امری بسیار ستودنی و از اصلی ترین مؤلفه های اخلاقی ملت ایران می باشد، اما مشکل اینجاست که وقتی تحقیر و تجلیل اجتماعی از سوی رسانه های داخلی و خارجی- برخلاف ادبیات دینی- عمدتا براساس میزان بهره مندی از رفاه مادی صرف تعریف می شود؛ این اخلاق حسنه از مدار خود منحرف شده و ثمره اش نوعی گستاخی روانی در مصرف اقتصادی خواهد بود. امری که پیوسته نظام عرضه و تقاضا را با ایجاد تقاضای موثر اجتماعی کاذب تحت تاثیر قرار خواهد داد. به بیان ساده تر این خود مردمند که با ندانم کاری و ولع در مصرف افسارگسیخته در هر شرایطی- حتی در شرایطی که بحران اقتصادی جهانی یا تحریم ها یا سوء مدیریت ها قدری چرخه تولید و عرضه را کند می کند- مانند کاتالیزوری قوی جهت تسریع در چرخ گرانی عمل می کنند.

راه حل این امر نیز در قدم اول باید از سوی رسانه های عمومی و چهره های موثر فرهنگ ساز- اعم از چهره های سیاسی، فرهنگی یا اقتصادی- برداشته شود. زیرا ایشان می توانند با قول و عمل به مردم نشان دهند که ملاک تجلیل و تحقیر اجتماعی تنها در میزان بهره مندی از مواهب اقتصادی و رفاه مادی خلاصه نمی شود. در قدم دوم نیز خود مردم باید بدانند که نباید در هر شرایطی طالب خرید هر کالایی باشند. بعضی موارد بهترین راه برای کنترل قیمت ها و جلوگیری ازگرانی خودداری موقت مردم از خرید کالاهاست. این امر نوعی «اعتصاب مقدس» در راه خدمت به بندگان خداست.از منظر اسلام کلمه ای که جامع هر دو راهکار فوق است «تقوای اقتصادی» است. مراد از تقوای اقتصادی این است که مردم در عرصه مصرف حد و حدودی برای خود قرار دهند و روحیه انقلابی پدید آمده در اثر انقلاب اسلامی را تنها در جای خود خرج کنند. زیرا خارج شدن هر امری از مسیر خود انحراف بوده و علیه خود عمل خواهد کرد. همان گونه که آبی که مایه حیات است اگر بیش از حد باشد خود مایه سلب حیات وخفگی خواهد شد.

علاوه بر مردم مسئولین نظام نیز باید «تقوای اقتصادی» داشته باشند. یعنی همواره با آگاهی از روحیه آزادگی منش و تحقیرناپذیر ملت انقلابی ایران در مقام عمل و نظر به گونه ای سخن بگویند و برنامه ریزی و عمل کنند که نادانسته سبب نگرانی مردم و تحریک روانی آنها برای تسریع ناخواسته در چرخه گرانی نشوند. زیرا نمی توان انکار کرد که عامل اصلی گرانی در هر کجای دنیا هر امری باشد، در این آب و خاک اصلی ترین عامل گرانی روحیه انقلابی مردم است که با برنامه ریزی ها و فرهنگ سازی های نادرست در غیر مسیر صحیحش خرج می شود. تجربه نشان داده است که مدل های اقتصادی سوسیالیستی یا لیبرالیستی چندان در تحلیل و کنترل این روحیه مردم ایران موفق نبوده اند. با آزمون و خطا نیز بیش از این راه به جایی نخواهیم برد. اگر رهبری معظم انقلاب دم از علوم انسانی اسلامی می زنند اینجا یکی از سنگرهای اصلی مجاهدت در عرصه تولید علم اقتصاد بومی است.

کلام آخر اینکه باران نعمت خداست. این هنر مدیران است که با مدیریت صحیح آب باران را در پشت سد تبدیل به پتانسیلی برای حرکت چرخ انرژی در کشور کنند یا با غفلت خود آن را چون سدی ویرانگر عامل خرابی نمایند.