جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

غفلت خودخواسته


غفلت خودخواسته

انتشار خبرهایی در مورد اکران «نصف مال من, نصف مال تو» به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد باز هم بحث سینمای کودک را در محافل سینمایی و مطبوعاتی باز کرده است

● بی توجهی به سینمای کودک

انتشار خبرهایی در مورد اکران «نصف مال من، نصف مال تو» به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد باز هم بحث سینمای کودک را در محافل سینمایی و مطبوعاتی باز کرده است.

سال ها است که در پی کم تولید شدن سینمای کودک و از سوی دیگر به نمایش درنیامدن اغلب همین تعداد اندک مساله سینمای کودک در عرصه های مختلف و به بهانه های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است؛ سینمایی که روزی در ایران جزء موفق ترین نوع های سینمایی بود. البته این بررسی ها چندان هم بی حاصل نبوده است؛ تشکیل موسسه آبی توسعه سینمای کودک، برنامه ریزی برای اکران فیلم های کودک در گروه های خاص سینمایی، تعامل با وزارت آموزش و پرورش برای تامین مخاطبان این فیلم ها و اقداماتی از این دست طی سال های اخیر بارها و بارها صورت گرفته است اما آنچه در عمل مشاهده می شود ظرفی تهی است که تقریباً می توان گفت هیچ خوراکی برای کودکان ایرانی ندارد.

تشکیل موسسه آبی توسعه سینمای کودک همان طور که از نام آن پیدا است در جهت توسعه سینمای کودک در زمینه تولید و اکران اتفاق افتاد اما در حالی که هیچ فعالیت مشخص و مهمی در جهت جانبخشی به این سینمای در حال نابودی توسط موسسه آبی توسعه سینمای کودک صورت نگرفته بود، این موسسه رو به تعطیلی رفت، به گونه یی که در حال حاضر هیچ اقدام مشخصی از سوی این بخش صورت نمی گیرد. تشکیل منشور سینمای کودک نیز هیچ کاری را از پیش نبرد، هرچند که این اقدامات نیز اغلب توسط فیلمسازان و تهیه کنندگان این نوع سینما صورت می گرفت و حامی چندانی نداشت.

اما طرح اکران فیلم های کودک و نوجوان به مرحله عمل هم رسید. اسفندماه سال ۱۳۸۴بود که «سرتو بدزد رفیق» به عنوان یکی از محصولات سینمای کودک روی پرده رفت. در ادامه نمایش آن «مربای شیرین» ساخته مرضیه برومند هم اکران شد اما هیچ یک از این فیلم ها نتوانستند گروه مخاطبان کودک و نوجوان را راهی سالن های سینما کنند و شاید به همین دلیل بود که اجرای طرح بیش از اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۵ ادامه نیافت. البته اخیراً نیز «من و نگین دات کام» ساخته حسین قناعت روی پرده رفت اما اکران این فیلم به دلایل مختلف نتوانست منجر به فروش قابل قبول آن شود.

در تمام این سال ها سینمای کودک همواره عرصه یی داشته که حداقل به مدت یک هفته مورد توجه قرار گیرد و برنامه های جدیدی برای آن مطرح شود. برگزاری جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان در این سال ها خود به عنوان مساله یی جدا از سینمای کودک مطرح بوده است؛ جشنواره یی که به دلیل تغییر مکان برگزاری از اصفهان به همدان یک سال هم برگزار نشد، امسال در اردیبهشت ماه در حالی کار خود را آغاز کرد که می توان گفت کمترین تعداد فیلم مربوط به کودکان در آن به نمایش درآمد. البته این اتفاق تازه یی نیست. سال ها است که آثاری همانند «دختری با کفش های کتانی»، «دیشب باباتو دیدم آیدا» و «بچه های ابدی» عمده جوایز این جشنواره را از آن خود کرده اند.

همین وضعیت، یعنی نبود فیلم هایی که بتوان گفت دقیقاً مربوط به کودکان می شوند و نقطه اشتراک شان نیز با نوجوانان چندان زیاد نیست باعث شده است تا بارها و بارها اصل برگزاری جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان زیر سوال رود اما همواره مسوولان تاکید داشته اند که نباید همین نقطه امید را هم از سینمای کودک گرفت؛ نقطه امیدی که با صرف هزینه های بالا آثار نوعی از سینما را بررسی می کند که گلایه عمده سازندگان آن نبود بودجه کافی برای تولید و فراهم کردن شرایط اکران است.

البته از نگاهی دیگر می توان گفت وجود جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان موجب شده تا برخی نهادها و بخش ها فیلم هایی را در حال و هوای آثار کودک تولید کنند. از آن جمله می توان به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی اشاره کرد که تقریباً سالانه یک فیلم را در زمینه کودکان تولید می کند و فیلم هایش را حتماً در جشنواره فیلم کودک شرکت می دهد اما این تولیدات سفارشی نتوانسته اند درد سینمای کودک را دوا کنند.

اما سینمای کودک از زمانی کمتر مورد توجه فیلمسازان قرار گرفت که به صورت کاملاً واضح در مورد تولیدات این سینما عنوان شد، مخاطب ندارد. مخاطب نداشتن سینمای کودک هم مطمئناً چیزی غیرمرتبط با نوع فیلم هایی که در آن تولید می شود نیست زیرا زمانی که «شهر موش ها»، «گربه های آوازه خوان»، «گلنار» و آثاری از این دست تولید می شدند، سینمای کودک نیز مخاطب خود را داشت اما غافل شدن برخی از فیلمسازان شناخته شده این نوع سینما از فیلمسازی برای کودکان و در پی آن تولید تعدادی از فیلم ها که نزدیکی چندانی به خواسته مخاطب خود ندارند، باعث شد تا کودکان عادت به دیدن فیلم را در سینما از دست دهند از همین رو است که این روزها ترجیع بند حرف های فیلمسازان نبود مخاطب برای سینمای کودک است. اما نبود مخاطب علت نیست. این خود معلول شرایطی است که کودکان را با دیدن فیلم در سالن سینما بیگانه کرد.

در این میان هنوز کارگردانانی وجود دارند که به دلیل تعلق خاطر خود به سینمای کودک در این حال و هوا فیلم می سازند. وحید نیکخواه آزاد از آن دسته است. او «نصف مال من، نصف مال تو» را در جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان نیز شرکت داد و توانست جوایزی را هم از آن خود کند. این ساخته نیکخواه آزاد به عنوان تنها فیلم کودک در تابستان سال ۱۳۸۶ روی پرده می رود تا در فصلی که انتظار می رود سینماها فیلمی برای مخاطب کودک و نوجوان خود داشته باشند فقط «نصف مال من، نصف مال تو» به این گروه از مخاطبان عرضه شود. اکران «نصف مال من، نصف مال تو» از چهارشنبه هفته آینده آغاز می شود.

سمیه علیپور



همچنین مشاهده کنید