روزی که ورق برگشت

ساختار ژله ای فوتبال ایران

▪ فوتبال ایران، فرزند خلف جامعه هیجان زده و احساساتی ماست.

همخو با اغلب مردمان این سرزمین، آنچه در پدیده شگرف و جهانی شده فوتبال ایران یافت نمی شود، اندکی ثبات عقلانی و منطقی است. اتفاقها، بی توجه به چشمان نگران عابران پیاده مسیر خود را می پیمایند و هر آن که کوچکترین اقتضایی حکم کند، بی درنگ راه عوض می کند. برای فوتبال ابن الوقت، برنامه ریزی میان مدت و بلند مدت معنا ندارد، فرصت دادن به مدیران و مربیان در حد یک مطایبه است و اتکا به وضع موجود، عاقبتی به جز مرگ ندارد. اینجا، در فوتبال ایران، روی هیچ چیز حساب نکنید، در حالی که تصور می کنید تنها یک قدم تا حصول به کاخ آرزوهایتان فاصله دارید، ناگهان چشم باز می کنید و در می یابید که شالوده سازه مورد نظر، روی آب بنا نهاده شده است!

▪ برگشتن ورق و تغییر ناگهانی اوضاع در فوتبال ایران یک اپیدمی بشدت فراگیر است. روزهایی که باند موسوم به علی کریمی در جام جهانی و از موضع قدرت می کوشید تا آخرین رگه های اعتبار «دایی بازیکن» را لا به لای پاس ندادن به شماره ۱۰ تیم ملی از بین برد، هیچ کس نمی توانست تصور کند کمتر از ده سال بعد «دایی مربی» انتقام دوران شباب را از دار و دسته جادوگر بگیرد و اسم گروه برنده را به همین راحتی تغییر بدهد. در مورد علی دایی، هنوز خاطره دوئل با قلعه نویی را نیز از یاد نبرده ایم. زمانی که سرمربی فعلی استقلال در رقابتهای مقدماتی جام ملتهای آسیا هدایت تیم ملی را بر عهده گرفت، کوشید تا در سریعترین زمان ممکن تن به خواسته قاطبه افکار عمومی بدهد و با کنار گذاشتن دایی بزرگ، نام خود را به عنوان راقم فصل جدید فوتبال ایران به تاریخ بسپارد. با وجود این، شکست در مالزی باعث شد تا به سان همیشه ورق برگردد و اوضاع زیر و رو شود. شهریار در قبای «مرد همیشه پیروز» به تیم ملی بازگشت تا این بار، این او باشد که قلعه نویی را حذف می کند. در فوتبال ایران هیچ وقت روی هیچ چیز حساب نکنید.

▪حالا یک مرتبه دیگر ورق برگشته است. کمتر از صد روز پیش در کنش های سازمان تربیت بدنی کوچکترین گرایشی به افشین قطبی وجود نداشت.

سازمان نشین ها، امپراتور را صید حبیب کاشانی می دانستند و به تبع اختلاف سلیقه با این مدیر شورای شهری، طبیعتاً روی کار افشین هم مهر تأیید نمی زدند. بزرگترین گواه این ادعا هم بی مهری عجیب تصمیم سازان ورزش ایران به قطبی در ماجرای انتخاب سرمربی تیم ملی بود. جایی که تا آخرین لحظه قرار بود سرمربی سرخپوشان به این سمت نایل شود، اما در چرخش موضعی ناگهانی و تاریخی، گوی علی دایی از گلدانی بیرون آمد که حتی نام او را در آن جا نداده بودند!

امروز اما، دوباره اوضاع زیر و زبر شد. ضرورت اقتضا کرد سازمان، مدیران موفق پرسپولیس را تغییر بدهد و این به معنای آغاز بحران مشروعیت هیأت مدیره جدید بود.علی آبادی و همکارانش بر همین اساس تن به یک چرخش دیگر دادند و به قطبی نزدیک شدند تا با کشاندن او به تهران، برای مدیران تازه وارد «مشروعیت» بخرند. کار تا آنجا بالا گرفت که شخص مهندس علی آبادی گوشی تلفن را برداشت و روی شماره قطبی، تکمه سبز را فشرد بدین ترتیب، ورق برگشت و در شرایطی که تا یک ماه پیش همه از آغاز دوران دو یار دیرینه یعنی کاشانی و استیلی اطمینان داشتند، اکنون هر کدام از این آقایان نسبت به پرسپولیس دورتر از دیگری هستند!

در فوتبال ایران نباید روی هیچ چیز حساب کرد. این را شاید حالا کسی مثل مسعود زارعی بهتر از دیگران بداند؛ بازیکنی که بعد از خروج قطبی از ایران و احتمالاً برای به دست آوردن دل استیلی، شدیدترین گفتگوی ممکن را علیه سرمربی سابق خود انجام داد و حالا البته کمی پشیمان است.

▪ در فوتبال ایران نباید روی هیچ چیز حساب کرد. فوتبال به عنوان یک پدیده اجتماعی، تابعی از شکل و شمایل کلی ساختار جامعه را در بر دارد و از آنجا که ما معمولاً کمی بیش از اندازه های استاندارد، در حال تغییر و تحول هستیم و لزوماً با ثبات، رابطه دوستانه ای نداریم، بنابراین طبیعی است این رشته ورزشی را هر روز با یک قیافه ببینیم. تا زمانی که «حادثه» حکم می راند، عجیب نیست که یک روز نصف تیمهای لیگ تهرانی باشند، اما روز دیگر حکم کنند که هیچ تیم فوتبالی حق استشمام هوای آلوده پایتخت را ندارد !

رسول بهروش