اسلام در عصر جهانی شدن

گرچه فریدمن و گیدنز به موفقیت ها و ناکامی های اقتصادی جهانی شدن اذعان دارند ولی هیچ یک از آنها به حد مطرح کردن مسائل مهم تر اخلاقی نمی رسند؛ بویژه به این واقعیت که جهانی شدن، …

گرچه فریدمن و گیدنز به موفقیت ها و ناکامی های اقتصادی جهانی شدن اذعان دارند ولی هیچ یک از آنها به حد مطرح کردن مسائل مهم تر اخلاقی نمی رسند؛ بویژه به این واقعیت که جهانی شدن، فاقد یک جوهره اخلاقی است. دقیقا به همین دلیل است که طمع، غضب و جهل - سه سم مورد اشاره بودا- در عصر حاضر می توانند بدون هیچ گونه مانع و رادعی، رشد نمایند. گرچه این ۳ خصیصه منفی همواره بخشی از زندگی انسانی بوده اند، ولی عقاید سنتی ایمان و آداب رفتار که در عدالت، رحم و علم متجلی می شوند، آنها را مهار می نموده اند. مفاهیم مذکور، پادزهر این زهرها بوده و آنها را می توان در تمامی ادیان بزرگ یافت: اسلام، مسیحیت و یهودیت - ودر واقع در هندوئیسم هم که بوادئیسم را زاده است. هر یک از این ادیان باور دارد که افراد را به بهترین وجه برای مقابله با این سموم مهیا می کند، با این حال راه حل هر کدام متفاوت از دیگریست.

رهیافت ابراهیمی که زندگی در این جهان را با نگاهی به آخرت، متعادل میکند - اندیشه ای که در اسلام و مسیحیت بیشتر از یهودیت رشد یافته- به شدت توسط ادیان هندی رد شده است. در هندوئیسم که مبنای ادیان هندی را فراهم می سازد، مرگ یعنی واپسین رویداد زندگی. از این رو نحوه نگرش به زندگی مادی، زیاد ضروری و گریز ناپذیر نیست. هندوئیسم سنتی زندگی فرد را به چهار مرحله تقسیم می کندکه هر یک حدود دو دهه ادامه دارد: مدرسه، عائله مندی، ریاضت کشی و نهایتا طلب. در مرحله آخر گاهی اوقات انتظار می رود که مرد همراه با همسر خویش، تمام دارائی های مادی خود را رها نموده و در جستجوی حقیقت، جهان را برای زندگی در جنگل و کوهستان، ترک گوید. در این صورت، آن سم ها دیگر تهدید به شمار نمی آیند، زیرا در لحظه دست کشیدن از جهان، فرد پادزهر را می یابد. رهیافت های هندی، نه تنها از لحاظ فلسفی، جذاب هستند بلکه از نظر تجربی نیز در زندگی افراد موثر شناخته می شوند. شاید ادیان ابراهیمی نیاز دارند تا با نگاهی دقیق به میراث مادی و معنوی غنی خود، از این رهیافت درس بگیرند. در راستای هدف بحث حاضر لازم به یادآوریست که جهانی شدن، نیروی ویرانگریست که هیچ جامعه ای چه ابراهیمی و هندی، نمی تواند از چنگال آن بگریزد.

جوامع هندی و بودایی با چالش های مشابهی با دیگر جوامع روبرو هستند؛ که این امر از خشونت اکثریت هندو علیه مسلمانان در هند و رفتار اکثریت بودایی با هندوها در سریلانکا مشهود است. آنان همچنین علیرغم فلسفه هندی گوشه گیری و عدم خشونت، هنوز با این سموم دست به گریبان هستند. دامنه و شدت این آشوب ها، معتقدان به ادیان هندی را کاملاشگفت زده می کند، زیرا آنان هیچ گاه تصور نمی کردند که چنین خشونتی امکان داشته باشد. شبکه های جهانی، تصاویر رسانه های بین المللی، و فن آوری هایی که در دسترس گروههای محلی بوده و بخشی از فرآیند جهانی شدن هستند به این خشونت بین گروههای دینی دامن می زنند. علاوه بر این، ابعاد دیگری از جهانی شدن وجود دارد که بر جوامع تحت نفوذ ادیان هندی تاثیر می گذارد، همانند تضعیف ساختارهای دولت مرکزی و شدت فزاینده واکنش آنان به چیزی که آن را نشانه ای از مخالفت در بین جامعه اقلیت می بینند. هم اینک اجتماعات اکثریت و اقلیت بسیار مشتاق به استفاده از سلاح های مرگباری هستند که برای اهداف نظامی و غیر نظامی به راحتی در دسترس آنان است. بنابراین، خونریزی های دینی و قومی، علت و نیز نشانه ای از خشم ، نفرت، و جهل جوامع در عصر جهانی شدن به شمار می آید.

اکبر احمد

مترجم: یعقوب نعمتی وروجنی

منبع:.۲۰۰۷ Akbar Ahmed، Journey into Islam: the Crisis of Globalization، Washington D. C. Brookings Institution Pres

http://glo۱۱۰.blogfa.com