راخ پات

اثرات ایمنی بخش راخ پات التهاب را كاهش می دهد و به بدن كمك می كند تا با باكتریها و ویروسها به مبارزه برخیزد

بومیهای آمریكا حداقل از دهه های اول ۱۶۰۰ راخ پات مصرف كرده اند. آنها از این گیاه برای درمان مارگزیدگی، بیماریهای لثه و دهان، سرماخوردگیها، سرفه ها، مسمومیتهای خونی، گلودرد، درد معده و روده استفاده می كرده اند. این گیاه همچنین از دیرباز برای درمان مخملك، سیفیلیس، مالاریا، مسمومیت خونی و دیفتری بكار می رفته است.

در طول دهه های ۱۸۰۰، گیاه مزبور پر استفاده ترین گیاه دارویی در ایالات متحده بود كه هم از سوی پزشكان سنتی و هم از سوی "پزشكان تجربی" (كه پزشكان گل چینی خوانده می شدند) تجویز می شد. این گیاه تا دهه ۱۹۴۰ در فهرست ملی داروهای گیاهی ایالات متحده قرار داشت و اصلی ترین احتمال حذف آن از فهرست مزبور، جایگزینی انواع آنتی بیوتیكها بوده است. تحقیقات به عمل آمده دردهه ۱۹۸۰ نشان داد، كه این گیاه هنوز هم دارای كاربردهای درمانی است. امروزه، برخی از افراد اذعان دارند كه این گیاه طول دورهٔ تداوم و درمان سرماخوردگی یا آنفلونزا را كمتر می كند. این گیاه همچنین برای درمان سرماخوردگی یا آنفلونزا و بیماریهای برونشیتی و سینوزیت بكار می رود و پمادهای تهیه شده از آن می توانند سرعت ترمیم و بهبود زخمهایی را كه دیر ترمیم می شوند افزایش دهند.

● معرفی گیاه

این گیاه دارای ساقه های بلند با گلهای منفرد است كه شبیه "سوسن" سیاه چشم است، جز اینكه گلهای این گیاه صورتی یا ارغوانی و مخروط موجود در وسط آنها معمولاً قهوه ای ارغوانی است. مخروط مزبور (چشم سوسن سیاه چشم) در واقع سر دانه این گیاه و در گلهای راخ پات خیلی بزرگ است.

مخروط گل این گیاه نیزه ای شكل است و به شانه ای سفت یا "جوجه تیغی عصبانی" شباهت دارد. در واقع این ویژگی است كه این گیاه عنوان خود را از آن گرفت، چرا كه واژه راخ پات معادل یونانی واژه "جوجه تیغی" است. از میان ۹ گونه این گیاه، ۳ گونه كاربرد درمانی دارد، كه از نظر ظاهرشان از حالت شدت و غلظت رنگ گلبرگها گرفته تا سفتی یا افتادگی گلبرگهای اطراف سر تخم با هم متفاوتند.

● تركیبات گیاه

عناصر شیمیایی گیاهی بسیاری در اثرات درمانی راخ پات نقش دارند كه عمدتاً عبارتند از عناصری نظیر: پلیساكاریدها، فلاونوییدها، مشتقات اسید كافئیك، ورغنهای اصلی، پلی استیلین ها، الكلامیدها و الكالویدها.

گفته میشود كه پلی ساكاریدها سبب تحریك سلولهای ضد عفونت بدن میشوند.

● اشكال موجود

انواع عصاره، تنتور، قرص، كپسول، پماد و عصاره های قوی تازه تهیه شده از این گیاه موجود است.

● نحوه مصرف

اثرات ایمنی بخش راخ پات التهاب را كاهش می دهد و به بدن كمك می كند تا با باكتریها و ویروسها به مبارزه برخیزد. آزمایشهای به عمل آمده نشان میدهد كه ای گیاه سلولهای سیستم ایمنی بدن را به تحرك و واكنش وا می دارد. وقتی این سلولها فعال شوند، گلبولهای قرمز خون با آمادگی بیشتر خود را به اطراف عوامل بیماری می رسانند و ویروسها و باكتریها را از بدن ما خارج و از تكثیر آنها ممانعت می كنند یا حداقل فعالیت آنها را متوقف می سازند.

هر چند بسیاری از افراد راخ پات را روزانه در طول فصل زمستان برای پیشگیر از انواع سرماخوردگیها و آنفلونزا مصرف می كنند، اما تحقیقات به طور ثابت نشان نداده است كه این نوع كاربرد مؤثر باشد. از طرف دیگر، این گیاه می تواند طول مدت درمان و تداوم سرماخوردگی و آنفلونزا را كاهش دهد. اگر از ورم مفصل روماتیسمی رنج می برید و مصرف داروهای ضد التهابی استروئیدی برایتان خوب نیست، این گیاه آرامش نسبی بدون عوارض جانبی ببار می آورد. برای تحریك سیستم كلی ایمنی بدن در طول دورهٔ‌سرماخوردگیها، آنفلونزا، عفونت قسمت فوقانی تنفسی یا عفونت مثانه، می توانید یكی از اشكال درمانی این گیاه را انتخاب و روزانه سه بار مصرف كنید:

▪ چای تهیه شده از یك تا دو گرم ریشه خشك.

▪ دو تا سه میلیلیتر از عصاره استاندارد ۲۲ درصد اتانولی حاوی ۲/۴ درصد بتا ۲-۱ فروكتوفرانوزید.

▪ عصاره مایع (۱:۱):‌۰/۵ تا ۱ میلی لیتر.

▪ تنتور (۱:۵): ۱ تا ۳ میلی لیتر.

▪ عصاره تثبیت شده تازه: ۰/۷۵ میلی لیتر.

برای درمان ورم مفصل، روزانه ۱۵ قطره از عصاره استاندارد تولیدی كارخانه معتبر برای درمان جراحات دیر خوب شونده از انواع پماد یا كرم این گیاه بسته به موضع زخم استفاده كنید.

● نكات احتیاطی

انجمن فرآورده های گیاهان دارویی آمریكا، گیاه راخ پات را از نظر رتبه بی خطر بودن، درجه ۱ طبقه بندی كرده است، و از اینرو این گیاه تا زمانی كه از سوی پزشك معالج شما تجویز میشود یا همانطوری كه در عنوان و برچسب تولیدی آن قید شده گیاهی بی خطر است. مصرف مداوم آن در آلمان محدود به هشت هفته درمان است. مصرف طولانی آن را با پزشك معالج خود در میان بگذارید.

راخ پات عضوی از "تیره كاسنی ها" است و در نتیجه بندرت می تواند سبب واكنش آلرژیك گردد. این گیاه دارویی را از طریق دهان مصرف كنید، ممكن است با نوعی احساس كرخ شدن و سوزش روبرو شوید. لیكن این حالت پدیده ای طبیعی است و به زودی از بین می رود. پاره ای موارد بثورات و خارش پوست بدن ناشی از مصرف فرآورده های این گیاه دارویی گزارش شده است اما این موارد نادر است. اگر مبتلا به سل، سرطان خون، دیابت، بیماریهای روماتیسمی، اسكلروز متعدد (MS)، ایدز هستید یا از بیماری خود ایمنی رنج می برید، از مصرف فرآورده های این گیاه پرهیز كنید. اگر باردار هستید قبل از مصرف راخ پات با پزشك معالج خود مشورت كنید.

● تداخل های احتمالی

اگر تحت درمان داروهای سركوب كننده ایمنی (ایمنوساپرسیو) هستید از مصرف راخ پات اجتناب ورزید.