پایان المپیک ۲۰۰۴ آتن و آغاز ماراتن توجیه ۱

با پایان یافتن بیست و هشتمین دوره بازیهای المپیک ۲۰۰۴ آتن و نتایج به دست آمده توسط ورزشکاران ایرانی, که انتظارات را آن چنانکه که باید برآورده نکرد, بازار منتقدان همچنان گرم است

با پایان یافتن بیست و هشتمین دوره بازیهای المپیک ۲۰۰۴ آتن و نتایج به دست آمده توسط ورزشکاران ایرانی، که انتظارات را آن چنانکه که باید برآورده نکرد، بازار منتقدان همچنان گرم است .

آنچه باقی مانده بحثهای تا مدتها داغ تواناییها و آمادگی ورزشکاران اعزامی کشورمان به این آوردگاه بزرگ ورزشی جهان است که متولیان امور را به چالش خواهد کشید. البته در تمام کشورهای پیشرفته و در حال توسعه سعی می کنند از این بحثها نتیجه ای در جهت بهبود عملکرد ساختار ورزش خود برای دستیابی به مدالهای بیشتر المپیک بعدی بگیرند. طبیعی است که تیمهای کاروان اعزامی ایران به آتن ، مورد نقد تمام اقشار جامعه اعم از مردم عادی تا دست اندرکاران ، مربیان ، داوران و نویسندگان و خبرنگاران ورزشی قرار خواهد گرفت . آنانکه از المپیک موفق بیرون آمده اند، مسلما به عنوان یک قهرمان البته تا المپیک بعدی باقی خواهند ماند و آنانکه ناکام ماندند، باید پاسخگوی سوالات زیادی باشند که اظهار نظرات مختلف در مورد آنان جالب است .

یکی از داغ ترین این بحثها در مسیری بین راننده تاکسی و مسافران آن اتفاق افتاد. راننده تاکسی که خیلی عصبانی می نمود، با صدای بلندی که گویی داد می زد،گفت : هرکسی که باخت ، گفتند مصدوم بوده ، من نمیدانم که آخر اینهمه ورزشکار مصدوم برای چه به المپیک اعزام شدند. مسافر تاکسی که بعدا خود را ״فرامرز بختیاری״ معرفی کرد در جواب او گفت : کمیته ملی المپیک نباید اینهمه ورزشکار آسیب دیده را اعزام می کرد که این نشانه ضعف مدیریت است . وی ادامه داد : تیم ایران در آتن می توانست جایگاه بهتری داشته باشد. ماهمیشه در کشتی حرف اول را زده ایم ولی امروز شاهد از دست رفتن این افتخارات و موقعیتها هستیم که تاسف انگیز است . بختیاری ادامه داد : مدالهای به دست امده نیز بر اساس تخصصها و توانایی های شخصی بوده و به غیر از تکواندوکاران و آقای رضازاده که با اقتدار کامل قهرمان شدند، بقیه ورزشکاران ما انتظارات مردم را براورده نکردند.

مسافر دیگری که تا این لحظه ساکت و انگار منتظر جرقه ای بود که حرفش را بزند، گفت : برای حضور در المپیک باید بهترینها اعزام شوند. سوال من از مسوولان ورزشی کشور این است که آیا ورزشکارانی که به المپیک اعزام شدند، بهترینهای ورزش ایران بودند؟ وی ادامه داد : ورزشکارانی که به المپیک میروند و تمام کسانی که آنان را گزینش میکنند باید بدانند که اعاده حیثیت بیش از۶۰ میلیون ایرانی در المپیک به آنان بستگی دارد و آنان باید امانتدار این حیثیت باشند. متاسفانه به نظر میرسد برخی از این ورزشکاران و مسوولان به این امر توجهی ندارند. در حالیکه این بحث ادامه داشت ، در بین مسیر، مسافر دیگری وارد تاکسی شد که روزنامه ورزشی در دست داشت و به شدت مشغول مطالعه آن بود.

هنوز مدت زیادی از سوارشدن او نگذشته بود که وارد بحث شد . او که خود را مهندس کامپیوتر معرفی کرد، گفت : دوران تحصیل دانش آموزان نقش کلیدی برای ورزش دارد و اگر معلمان ورزش بتوانند استعدادها را خوب شناسایی و معرفی کنند، نیمی از راه را به خوبی برای زمینه سازی و قهرمانی طی کرده ایم . وی ادامه داد : متاسفانه همیشه راحت ترین زنگ مدرسه برای ما، زنگ ورزش بوده است و کسی به بخش تربیت بدنی در مدارس توجهی ندارد و مادامی که اینچنین است ، نباید انتظاری داشت . نتیجه این امر نیز همین است که ما از۱۸ سالگی به پرورش ورزشکاران می پردازیم ، قهرمان میسازیم و آن قهرمان بالاجبار به زودی با از دست رفتن عمر مفید خود از صحنه خارج می شود. عدم وجود پزشک زبده ، مراقبت از ورزشکاران و توجه به مسایل اساسی قهرمانان نیز صدومیتهای پیاپی را برای آنان به دنبال خواهد داشت . استعدادهایی مانند رضازاده و ساعی شانسی پیدا شده اند و واقعا برای آنان کاری انجام نشده است . وی که اذعان میکرد با وجود تحصیلات در رشته کامپیوتر مجبور به کار در شرکت ساختمانی شده است ، افزود : مادامی که هر کس که در کاری مهارت دارد، سرجای خود نیست ، نباید انتظار مدیریت قوی داشته باشیم و تا مدیریت قوی نداشته باشیم تمام استعدادها هرز می رود . ماباید حرف اول را در کشتی بزنیم ما همیشه در المپیادهای علمی حرف اول را می زنیم ولی از نظر علمی در کشورمان چیزی نداریم . و علمی را که داریم به کار نمی گیریم . نظیر این بحثها در سراسر کشور و در محافل گوناگون بسیار دیده می شود و این تنها نمونه ای از آن بود. در کنار این بحثها، برای مقایسه افکار مردم عادی کوچه و بازار با صاحبنظرانی چون روزنامه نگاران و اساتید دانشگاه که متخصصان ورزش کشور محسوب می شوند، نظرات آنان را نیز جویا شدیم . دکتر ״عبدالحمید احمدی״ رییس انجمن خبرنگاران ، عکاسان و نویسندگان ورزشی در مورد المپیک می گوید : از بازیهایی به اهمیت المپیک عملکرد فنی و اجرایی بالایی انتظار میرود که بازیهای المپیک آتن این انتظار را براورده کرد و یونانیها توان مدیریتی بالای خود را نشان دادند. وی افزود : وقتی نخبگان جهان در میدان المپیک جمع میشوند، ورزش نهایت رشد خود را نشان میدهد و المپیک آتن با وقایع درون خود سطح قابل قبولی از نظر کیفی داشت که این موضوع در قهرمانی یک چینی در دو و میدانی و قهرمانیتیم آرژانتین در بسکتبال مشهود بود و نشانگر شرایط خاص و ویژه این میدان رقابتی مهم است و بازهم باید گفت که قهرمانی در المپیک را برای هیچ کس نمی توان از قبل تثبیت و تعیین کرد. احمدی که معتقد است نتایج کسب شده توسط کاروان ورزشی ایران از المپیک آتن ، تفاوت چشمگیری با دوره های قبل نداشته ، ادامه میدهد : علیرغم اینکه در برخی از رشته ها موفقیت خوبی داشتیم ، کاروان ایران در کل حضور موفقی در این مسابقات نداشت . وجود ظرفیتها و استعدادهای بالا در ورزش ایران ، انتظارات بالاتری از ورزشکاران درالمپیک را رقم میزند و نباید در مقایسه نتایج ورزشکاران ایرانی در المپیک آتن با المپیکهای پیشین گفت که این کاروان عملکرد موفقی داشته است . نتایج را باید با توان ، ظرفیت و پشتوانه های ورزشی هر رشته مقایسه کنیم و حقیقت این است که ما میتوانستیم در رشته هایی مانند کشتی و وزنه برداری نتایج بسیار بهتری بگیریم و باید اذعان کرد که کاروان ایران بهترین نتیجه را در تکواندو گرفت و تنها تکواندوکاران به اهداف از پیش تعیین شده خود دست یافتند. رییس انجمن خبرنگاران ، عکاسان و نویسندگان ورزشی گفت : روال گزینش و اعزام ورزشکاران ما به آتن روال کار چهار سال پیش بود و ما نیز با توجه به رشد ورزش دنیا نتیجه چهارسال پیش را تکرار کردیم . ما تنها یک وزنه بردار موفق داشتیم که همانگونه که همه اذعان کردند موفقیت او فردی بوده و او در وزنه برداری جهان یک استثناست . دلیل اصلی ناکامیهای ورزشی ما در هرم وارونه ساختار ورزش مان خلاصه می شود. دلیل این ادعا این است که ما به جای اینکه ۸۰ درصد از توان خود را برای پشتوانه سازی ورزش به کار بگیریم ، این توان را در قهرمانی هزینه میکنیم و کمتر از بیست درصد از امکانات ، منابع و توان مفید ما صرف زمینه سازی میشود که با این اوصاف نباید هم در ورزشهای پایه حرفی برای گفتن داشته باشیم . همینطور ورزشکاران ما باید زمان بیشتری را برای پرورش و آماده سازی در اختیار داشته باشند و به این منظور ناگزیر از این هستیم که در سنین پایین به ورزشهای پایه توجه کنیم . دکتر احمدی گفت : بیتوجهی به امر ورزش پایه و نبود یک نظام کارآمد استعدادیابی همواره منجر به از دست رفتن عمر مفید قهرمانان ما از بلافاصله بعد از رسیدن آنان به قهرمانی شده است . باید پذیرفت که استعدادهای ویژه و تک ستارگان ما خودجوش هستند و پشتوانه ای برای آنان وجود ندارد که این یک هشدار است . وی در مورد حضور بانوان ایرانی درالمپیک گفت : عدم حضور بانوان ایران در المپیک آتن نشانه عدم توانایی آنان در رقابتهای مهم نیست و من معتقدم که بانوان ما توان رقابت با رقبای خارجی خود را دارند. اما این انتظارات زمانی برآورده خواهد شد که در راستای یک برنامه درازمدت گام برداریم و این را مدنظر داشته باشیم که المپیک یک عرصه مهم است که توان زنان ایرانی را به جهانیان نشان دهیم .

دبیر انجمن خبرنگاران ، عکاسان و نویسندگان ورزشی معتقد است که در درک کلی از مفهوم المپیک ، اشتباهی در جامعه ما رخ داده است که عمومیت دارد. ״منوچهر زندی״ در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت : حضور درالمپیک برای ورزشکاران راه یافته به آن مایه افتخاراست ولی از مجموع دویست و چند کشور شرکت کننده درالمپیک ، توقع مردم هر کشوراز تیم ورزشی خود به فراخور نوع حضور وتوانمندیهای ورزشی آنان متفاوت است . ممکن است که گرفتن چند سهمیه المپیک برای کشورهای تازه استقلال یافته و فقیر آفریقایی یک افتخار باشد، ولی برای تیم آمریکا حضور توام با کسب مدال مایه افتخار در المپیک و برای کشور نه چندان ثروتمند کوبا، کسب مدال در ازای هر ورزشکاراعزامی به المپیک مهم است . بنابراین این تفکر در هر کشوری متفاوت بوده و به شناخت مدیران و

کارشناسان ورزشی آنان منتهی میشود و در مورد کاروان ورزشی ایران باید گفت که کسب سهمیه ، شرکت در المپیک و به جای گذاشتن رکورد خوب برابر حریفان قدر برای شناگر ایرانی و نیز رقابت شاهین اخلاق پسند بازیکن اعزامی پینگ پنگ ایران رضایت بخش است . ولی این حضور برای قهرمانان کشتی کافی نیست و همینطور کاربرد واژه افتخارآفرینی برای ورزشکاران المپیکی وزنه برداری، تکواندو و جودو! تعریف دیگری دارد که در شرایط کنونی باید برای آن علامت سوال به کار برد به اعتقاد من زمانی می توانیم اعزام ورزشکاران به المپیک را افتخار بدانیم که آنان توان رقابتی بالایی داشته ، به عنوان شانس مدال اعزام شده و اگر در جایگاه پنجم یا ششم المپیک قرار گرفتند، باخت آنان با اختلاف جزیی از نفر اول باشد. اعزام وزنه برداری که حتی توان لیفت کردن ندارد و یا کشتی گیری مانند علیرضا دبیر که آمادگی ندارد، اشتباه محض بود. حضور ورزشکارانی که رقابت پایاپای دارند افتخار به شمار می رود و اگر دونده ما با اختلاف چند متر بازی را مقابل بهترین دوندگان دنیا واگذار می کرد او هم برای ما جای افتخار داشت ولی افتخارآفرینی دونده ای که با اختلاف نیم دور مسابقه را به پایان رساند، جای تامل دارد.استفاده از وایت کارت جهت حضور در المپیک برای ورزشکاران ما تاسف برانگیز است ولی برای شرکت کننده زن ایرانی این دوره ها که با اختلاف ۱۵ امتیاز از۴۰۰ امتیاز مجموع با نفر اول این مسابقات بازی را واگذار می کند ، این حضور ناموفقی نیست و مشخص است که این رقابت یک طرفه نبوده است . بدون برنامه ریزی، سرمایه گذاری و بهره از امکانات و مدیریت صحیح نه تنها در المپیک بلکه در هیچیک از میادین ورزشی حرفی برای گفتن نخواهیم داشت و به کار بردن توجیه حضور در المپیک حتی بدون کسب مدال افتخار است همان قدر غلط است که بحث شرکت در مسابقات بین المللی برای کسب تجربه . امروزه سن شروع ورزش های پایه در دنیا در شنا و ژیمناستیک به ۴ تا۵ سال و در دو و میدانی به زیر ده سال رسیده است و ما باید برای رشد این ورزشها از پیش دبستانی و تا حدود زیادی در دبستان به آن نگاه کنیم . زمانی که ورزشکاران ما از۱۲ سالگی به شنا و ژیمناستیک که ۲۲ سالگی در آنها سن پیری ورزشی محسوب میشود، روی میآورند، حتی در میادین کوچک آسیایی هم جایی نخواهیم داشت ، چه رسد به قهرمانی در آسیا،جهان و المپیک . ما در ورزشهای سنگین تجارب زیادی داشتیم که به ما گفته هر جا که دست به سوی علم دراز کردیم بهترین نتیجه را گرفتیم و هر وقت به تفکرات سنتی روی آوردیم و فکر کردیم که از علم بینیازیم ، دچار گرفتاری شدیم . اوج موفقیت وزنه برداری ایران در المپیک سیدنی با مربیگری ایوانف و موفقیتهای کسب شده و تیمی که در ان زمان ساخته شد، بود و قعر این ورزش در ایران بعد از سیدنی مشاهده شد. ما ایوانف مربی درجه یک جهان را با یک مربی عوض کردیم که در هیچیک از صحنه های بین المللی دیگر حتی جرات همراهی کردن ورزشکار خود را نداشت و حاصل آن صدومیتهای فراوان و عدم موفقیت وزنه برداران ایرانی است . همه می دانند که رضازاده و ساعی حتی بدون مربی هم طلا می گرفتند. عضو هیات رییسه انجمن نویسندگان ، خبرنگاران و عکاسان ورزشی نیز معتقداست که عملکرد کاروان ورزشی ایران در المپیک ۲۰۰۴ آتن خوب نبوده و لزومی هم نداشته که اینقدر ورزشکار بدون آمادگی لازم را به این رقابتهااعزام کنیم . ״حسن شهسواری״ ادامه داد : ما تک ستاره هایی مانند رضازاده و ساعی را داشتیم که آنان در هر شرایطی رقیب نداشتند و مدال طلا را به راحتی کسب می کردند. متاسفانه برخی از فدراسیونهای ورزشی از جمله بوکس ، کشتی و وزنه برداری عملکرد بدی در انتخاب ورزشکاران داشتند و دراعزامها همدلی وجود نداشته و این کاملا مشهود بود. تعداد زیاد قهرمانان و ورزشکاران یک کاروان ورزشی در المپیک ، ملاک برای خوب بودن آن کاروان ورزشی نیست ، و باختهای بد قهرمانان ورزشی ما شکست بدی برای کاروان ورزشی ایران به شمار می آید. می توانستیم با جایگزین کردن یک ورزشکار جوان آماده که خیلیهم صاحب نام نیست ، نتیجه خوبی کسب کنیم و حداقل اگر نتوانست مدال کسب کند تجربه خوبی برای کسب مدال در المپیک بعدی به دست می آورد و قهرمان المپیک سیدنی چنین مفتضحانه شکست نمی خورد.

وی که سالها سابقه عکاسی در ورزش را داراست ، افزود : تازه تمام این حرفها برای رشته های کشتی و وزنه برداری است که مدالهای ما در سالهای گذشته در این رشته ها بوده و به راحتی با پتانسیلی که داشتیم امسال نیز می توانستیم حداقل در کشتی مدالهای خوبی کسب کنیم . ما در سایر رشته ها به دلیل اینکه زیربنایی کار نکردیم ، حرفی نیز برای گفتن نداریم و این حقیقت تلخی است که باید قبول کنیم . وی که معتقد است ما در کشور و ورزشمان از امکانات خوبی برخوردار هستیم