سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

شمایل خشونت در بازیگری اندیشمندی در کارگردانی


شمایل خشونت در بازیگری اندیشمندی در کارگردانی

کلینت ایستوود یک همه فن حریف است و در هر فنی , یکی از بهترین ها او هنرپیشه است , کارگردان است و البته تهیه کنندگی هم کرده و شگفت که هم در هنرپیشگی و هم در کارگردانی به قله هایی رسیده که رسیدن به آنها آرزوی هر سینماگری می تواند باشد

کلینت‌ ایستوود یک‌ شمایل‌ کامل‌ است‌؛ چه‌ در بازیگری‌ و چه‌ در کارگردانی‌.او در هنرپیشگی‌، پرطرفدار است‌ و عمیق‌. شمایل‌ خشونت‌ است‌ و حتی‌ در فیلم‌های‌ بد هم‌ خوب‌ بازی‌ می‌کند. مثال‌ بارز این‌ ادعا وسترن‌های‌ اسپاگتی‌ است‌ که‌ ایستوود در آنها بازی‌ کرده‌....

در کارگردانی‌ هم‌، هر چه‌ گذشته‌، ایستوود پخته‌تر شده‌ و اکنون‌ یکی‌ از معدود سینماگرانی‌ است‌ که‌ سزاواری‌ لازم‌ را برای‌ پرداخت‌ عمیق‌تر به‌ زندگی‌ و کارنامه‌اش‌ دارد....

این‌ پرونده‌ جمع‌ و جور، در مورد کلینت‌ ایستوود، می‌کوشد گوشه‌هایی‌ از زندگی‌ و کارنامه‌ این‌ شمایل‌ سینمایی‌، این‌ اسطوره‌ زنده‌ را روشن‌ کند. البته‌ به‌ سیاق‌ فعالیت‌های‌ اخیرش‌، کوشیده‌ شده‌ بیشتر به‌ کارنامه‌ این‌ هنرمند به‌ عنوان‌ یک‌ کارگردان‌ نگریسته‌ شود.

کلینت‌ ایستوود یک‌ همه‌فن‌ حریف‌ است‌ و در هر فنی‌، یکی‌ از بهترین‌ها. او هنرپیشه‌ است‌، کارگردان‌ است‌ و البته‌ تهیه‌کنندگی‌ هم‌ کرده‌ و شگفت‌ که‌ هم‌ در هنرپیشگی‌ و هم‌ در کارگردانی‌ به‌ قله‌هایی‌ رسیده‌ که‌ رسیدن‌ به‌ آنها آرزوی‌ هر سینماگری‌ می‌تواند باشد.

این‌ هنرمند، زاده‌ سانفرانسیسکو در سال‌ ۱۹۳۱، پس‌ از اتمام‌ دوران‌ دبیرستان‌ که‌ با مشقت‌ تمام‌ صورت‌ گرفت‌ مشاغل‌ گوناگونی‌ را از سر گذراند. زمانی‌، کلینت‌ جوان‌ در کافه‌ها پیانو می‌زد، زمانی‌ کارگر رستوران‌ شد، در ارتش‌ خدمت‌ کرد و حتی‌ دستفروشی‌ هم‌ کرد. این‌ مشاغل‌ نمی‌توانست‌ آینده‌ روشنی‌ را برای‌ او به‌ ارمغان‌ آورد، اما دست‌ سرنوشت‌، او را که‌ قصدی‌ برای‌ هنرپیشگی‌ نداشت‌، بدل‌ به‌ یکی‌ از شمایل‌های‌ هنری‌ امریکا کرد. بازیگر شدن‌ او کاملا اتفاقی‌ بود. او که‌ در کافه‌ تریای‌ «سی‌.بی‌.اس‌» کار می‌کرد، توجه‌ مدیرتولید سریال‌ «روهاید»را جلب‌ کرد و سپس‌ در این‌ سریال‌ که‌ از سال‌ ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۴ بطور مرتب‌ پخش‌ می‌شد، نقش‌ یک‌ کابوی‌ کم‌حرف‌ را برعهده‌ گرفت‌. اگر چه‌ این‌ سریال‌ چندان‌ مورد توجه‌ قرار نگرفت‌، اما شخصیت‌ کم‌حرف‌ ایستوود در این‌ فیلم‌ توجه‌ بسیاری‌ را جلب‌ کرد و باعث‌ بازی‌ او در چند فیلم‌ در نقش‌های‌ فرعی‌ شد که‌ البته‌ نقش‌های‌ مهمی‌ نبودند اما برای‌ گذران‌ زندگی‌، بهتر از کارگری‌ رستوران‌ها به‌ شمار می‌رفتند.

نقطه‌ عطف‌ زندگی‌ سینمایی‌ کلینت‌ ایستوود بازی‌ در فیلم‌ بخاطر یک‌ مشت‌ دلار، ساخته‌ سرجیو لئونه‌ بود. این‌ وسترن‌ اسپاگتی‌، فیلمی‌ سرشار از خشونت‌ بود که‌ کلینت‌ را بدل‌ به‌ یک‌ قهرمان‌ وسترن‌ متفاوت‌ کرد. فروش‌ فوق‌العاده‌ این‌ فیلم‌، باعث‌ حضور مداوم‌ کلینت‌ ایستوود در فیلم‌های‌ خشن‌ شد. دو فیلم‌ بعدی‌ لئونه‌ به‌ نام‌های‌ «بخاطر چند دلار بیشتر» و «خوب‌، بد، زشت‌» در ادامه‌ این‌ همکاری‌، موفقیت‌ بیشتری‌ را برای‌ این‌ هنرپیشه‌ به‌ ارمغان‌ آوردند. او متعاقب‌ این‌ موفقیت‌ها در چند فیلم‌ دیگر چون‌ «بلوف‌گوگان‌»و «فریب‌خورده‌»را بازی‌ کرد و سرانجام‌ در سال‌ ۱۹۷۱، اولین‌ فیلم‌ خودش‌ را به‌ نام‌ «میستی‌ را برایم‌ بنواز» کارگردانی‌ کرد که‌ در مورد رابطه‌ یک‌ مرد با یک‌ زن‌ روان‌پریش‌ خطرناک‌ است؛ فیلم‌ البته‌ اعتباری‌ برای‌ ایستوود به‌ همراه‌ نیاورد....

دوره‌ جدید بازیگری‌ کلینت‌ ایستوود با بازی‌ در فیلم‌ «هری‌ کثیف‌» آغاز شد. او با خلق‌ شخصیت‌ هری‌ کالاهان‌، یک‌ پلیس‌ بی‌رحم‌ و بی‌قانون‌ را که‌ برای‌ اعمال‌ خود از هیچ‌ قانونی‌ جز خشونت‌ پیروی‌ نمی‌کند، به‌ تماشاگران‌ سینما شناساند.

این‌ فیلم‌ تاثیر فراوانی‌ در زندگی‌ سینمایی‌ و حرفه‌یی‌ این‌ هنرپیشه‌ و کارگردان‌ داشت‌. خودش‌ در این‌ مورد می‌گوید: «هری‌ کثیف‌ موفقیت‌ بزرگی‌ برای‌ من‌ بود و با این‌ فیلم‌، من‌ حس‌ کردم‌ می‌توانم‌ در سینما به‌ جایی‌ برسم‌. در واقع‌، هری‌ کثیف‌ اعتماد به‌ نفس‌ لازم‌ برای‌ کار کردن‌ را به‌ من‌ داد. با اینکه‌ نمی‌دانستم‌ قرار است‌ چه‌ کاری‌ انجام‌ دهم‌، اما این‌ را می‌دانستم‌ که‌ قرار است‌ کاری‌ بکنم‌ که‌ کار باشد.»در سال‌ ۱۹۷۳، ایستوود فیلم‌ کم‌مایه‌ وسترن‌ «آواره‌ علفزارهای‌ بلند» را کارگردانی‌ کرد.

این‌ فیلم‌، سرشار از خشونت‌، خشم‌ و بیزاری‌ بود، چنان‌ که‌ «پائولین‌ کیل‌» منتقد نامدار آن‌ دوران‌ در موردش‌ نوشت‌: «این‌ آدم‌ فقط‌ به‌ درد نشان‌ دادن‌ خشونت‌ می‌خورد.او ابزار خشونت‌ است‌، نه‌ یک‌ هنرپیشه‌؛ و البته‌ بعدها خلاف‌ این‌ گفته‌ ثابت‌ شد.

«جوزف‌ ولز» یاغی‌ در مورد تنهایی‌ جوزی‌ در دوران‌ جنگ‌ داخلی‌ امریکا، «گانت‌ لی‌» و «برانکو بیلی‌» در مورد یک‌ فروشنده‌ کفش‌ رویایی‌ فیلم‌های‌ بعدی‌ ایستوود در مقام‌ کارگردان‌ هستند و سپس‌ نوبت‌ «مرد کافه‌های‌ ارزان‌قیمت‌» است‌ تا با کارگردانی‌ و بازیگری‌ کلینت‌ جلوی‌ دوربین‌ برود. این‌ فیلم‌ هم‌، به‌ همراه‌ دو فیلم‌ بعدی‌ این‌ کارگردان‌ به‌ نام‌های‌ «فایر فاکس‌» که‌ یک‌ قصه‌ جاسوسی‌ دارد و فیلم‌ خشن‌ «برخورد ناگهانی‌»که‌ چهارمین‌ قسمت‌ از فیلم‌های‌ «هری‌ کثیف‌» است‌، شکست‌ سختی‌ می‌خورند؛ اما کلینت‌ دست‌ بردار نیست‌ و با فیلم‌ وسترن‌ خوش‌ ساخت‌ «سوار سرنوشت‌» با رعایت‌ کردن‌ تمام‌ قواعد ژانر، تماشاگران‌ را به‌ دیدن‌ یک‌ وسترن‌ کلاسیک‌ تر و تازه‌ و تمیز ساخته‌ شده‌ میهمان‌ می‌کند. این‌ اولین‌ فیلم‌ موفق‌ ایستوود در مقام‌ کارگردان‌ است‌ که‌ بعدها به‌ موفقیت‌های‌ بیشتری‌ چون‌ «نابخشوده‌»، «جنایت‌ بی‌نقا»، «دنیای‌ کامل‌»، «رود میستیک‌» و «محبوب‌ میلیون‌ دلاری‌» ختم‌ می‌شود.«ستیغ‌ اندوه‌» فیلم‌ بعدی‌ ایستوود است‌ که‌ در زمینه‌ فیلم‌های‌ جنگی‌ با موضوع‌ حمله‌ امریکا به‌ گرانادا فیلمی‌ خوش‌ساخت‌ محسوب‌ می‌شود. بعد «برد» یک‌ زندگینامه‌ در مورد چارلز پارکر؛ ساکسیفون‌نواز است‌ که‌ به‌ دلیل‌ روایت‌ بدیعش‌ مورد توجه‌ قرار می‌گیرد. با اینکه‌ تا این‌ تاریخ‌، تا ابتدای‌ دهه‌ نود،فیلم‌های‌ خوب‌ کم‌شماری‌ در کارنامه‌ ایستوود کارگردان‌ دیده‌ می‌شود، اما فیلم‌های‌ او اغلب‌ پرفروش‌ هستند که‌ ادامه‌ حیات‌ حرفه‌یی‌ او را ممکن‌ می‌سازند. اما در سال‌ ۱۹۹۲، جهشی‌ آشکار در کارنامه‌ این‌ کارگردان‌ دیده‌ می‌شود. فیلم‌ «نابخشوده‌»بی‌ شک‌ مهم‌ترین‌ نقطه‌ عطف‌ ایستوود کارگردان‌ است‌.

«نابخشوده‌» یک‌ وسترن‌ سیاه‌ و متفاوت‌ است‌ که‌ مهر تاییدی‌ بر توانایی‌های‌ کارگردانی‌ کلینت‌ ایستوود که‌ یک‌ شمایل‌ بازیگری‌ بود،می‌زند. خودش‌ در مورد این‌ فیلم‌ می‌گوید که‌ نابخشوده‌ یک‌ وسترن‌ است‌ که‌ با استفاده‌ از عناصری‌ دیگر و متفاوت‌ از وسترن‌های‌ کلاسیک‌ به‌ نوعی‌ از غرب‌، اسطوره‌زدایی‌ می‌کند و به‌ حقیقت‌ غرب‌ نزدیک‌ می‌شود.

این‌ فیلم‌ هم‌ توانست‌ اسکارهای‌ آن‌ سال‌ را درو کند، هم‌ تحسین‌ منتقدان‌ را به‌ دست‌ آورد و هم‌اینکه‌ با فروش‌ حدود صدمیلیون‌ دلاری‌ یک‌ فیلم‌ پرفروش‌ و سودآور باشد.

پس‌ از آن‌، ایستوود در جایگاه‌ یک‌ سینماگر هوشمند و اندیشمند تثبیت‌ شد. روند رو به‌ رشد او، با فیلم‌هایی‌ چون‌ «دنیای‌ کامل‌»، «پل‌های‌ مدیسون‌ کانتی‌»، «جنایت‌ بی‌نقا»، «رودمیستیک‌» و «محبوب‌ میلیون‌ دلاری‌» به‌ جایی‌ رسید که‌ اکنون‌ با هر معیاری‌، «کلینت‌ ایستوود» یکی‌ از بهترین‌ کارگردانان‌ هالیوود به‌ شمار می‌رود، هر فیلمش‌ حادثه‌یی‌ است‌ و چنان‌ قدرتمند عمل‌ کرده‌ که‌ تماشاگران‌ عاشق‌ سینما منتظر جدیدترین‌ فیلم‌ او هستند که‌ با هوشمندانه‌ترین‌ شکل‌ ممکن‌، سینمای‌ هالیوود را به‌ سینمای‌ شخصی‌ کارگردان‌ پیوند می‌زند و اثری‌ دلنشین‌ می‌آفریند که‌ بهترین‌های‌ سینمای‌ جهان‌ می‌تواند محسوب‌ شود.

حالا، کلینت‌ ایستوود در دهه‌ هشتم‌ زندگی‌اش‌ به‌ جایی‌ رسیده‌ که‌ وجه‌ بازیگری‌ او بر وجه‌ کارگردانی‌اش‌ چیره‌ نیست‌. او که‌ زمانی‌ یکی‌ از شمایل‌های‌ بازیگری‌ بود، اکنون‌ یکی‌ از شمایل‌های‌ کارگردانی‌ عصر هم‌ به‌ شمار می‌آید. این‌ نشانگر جایگاه‌ این‌ بازیگر کارگردان‌ می‌تواند باشد.

کیوان‌ شافعی‌



همچنین مشاهده کنید