بزرگان در راهند

ظرف یكی ، دو هفته آینده خبرهای داغ و بحث هایی شنیدنی درباره جایزه «بازیكن سال دنیا» خواهید شنید. شاید از خود بپرسید كه چرا در این اتفاق كه ۳ سال یك بار رخ می دهد، تنها ۳ بازیكن به مرحله نهایی می رسند و تنها همین ۳ بازیكن، مدعی اصلی كسب این جایزه جهانی هستند.در واقع این رقابت اندكی شبیه بازی بوكس است كه انرژی فراوان و چالش های دشواری را می طلبد. ۳ جایزه بزرگ دیگر برای رسیدن به بازیكنان بزرگ دنیا وجود دارد: توپ طلا (بازیكن سال اروپا)، بازیكن سال فیفا و بازیكن برگزیده اتحادیه بازیكنان حرفه ای.

احتمالاً امسال برخلاف سال های قبل این جوایز هركدام به افراد متفاوتی تعلق خواهد گرفت.جایزه توپ طلا قدیمی ترین جایزه است كه مجله «فرانس فوتبال» از سال ۱۹۵۶ هرساله به بازیكنانی كه خود معرفی می كند، ارایه می دهد. فرانس فوتبال، ابتدا فهرستی از نامزدهای مورد نظر خود را اعلام می كند و سپس ۵۴ روزنامه نگار برای برگزیدن برترین فوتبالیست سال رأی می دهند. این یك جایزه اروپایی است و به همین دلیل سال گذشته بازیكنی مثل كارلوس ته وز در این فهرست قرار نگرفت. اما یك راه مناسب برای گرفتن این جایزه وجود دارد و آن اینكه بازیكن در لیگ های اروپایی توپ بزند، بنابراین ملیت بازیكن اهمیت خود را از دست می دهد.

جایزه فیفا نیز توسط آرای مجموعه ای از مربیان و كاپیتان های تیم های ملی ارایه می شود. بدین ترتیب این مربیان و كاپیتان ها كه تعدادشان به ۴۰۰ نفر می رسد، بازیكن سال فیفا را انتخاب می كنند. گفتنی است از سال ۱۹۹۱ تا به حال این جایزه اعطا می شود و سومین و جدیدترین جایزه بازیكنان حرفه ای است.

این سازمان از اتحادیه بازیكنان سراسر دنیا تشكیل شده است. این دومین سالی است كه این سازمان بازیكن بزرگی را طی یك مراسم مجلل معرفی می كند. این جایزه امسال در ششم نوامبر در آتن اعطا می شود. درباره این سازمان ارقام جالبی وجود دارد بدین گونه كه ۴۳ عضو این سازمان قادرند رأی بدهند.

برای اینكه از سردرگمی و دستپاچگی جلوگیری شود، هر یك از این سازمان ها فهرستی كوتاه از بازیكنان مورد نظر خود را ارایه می دهند تا رأی دهندگان به راحتی قادر باشند بازیكن برتر را برگزینند. اتحادیه بازیكنان حرفه ای ابتدا ماكت یك تیم برگزیده را ارایه می دهد و ۵۵ نفر برای قرار گرفتن روی این ماكت معرفی می شوند. توپ طلا هم ۵۰ نامزد دارد و فیفا هم ۳۰ نامزد. شاید فكر كنید اگر بازیكنی در یكی از این فهرست ها قرار گیرد، در فهرست بعدی هم حضور خواهد داشت. خیر اینگونه نیست. در واقع تنها ۲۳ بازیكن در هر ۳ فهرست قرار می گیرند. از میان این ۳ جایزه، جایزه فیفا از محبوبیت بیشتری برخوردار بوده و رقابت در آن فشرده است. راستش را بخواهید علت آن است كه بسیاری از رأی دهندگان به این فهرست، زیاد فوتبال تماشا نمی كنند. در این رأی گیری دیدگاه گمنام ترین مربی و كاپیتان تیم با دیدگاه فردی مثل مارچلو لیپی كه قهرمان جام جهانی شده است، تفاوت چندانی ندارد. بنابراین مطرح بودن بازیكن یا موفقیت در جام جهانی و مسایل دیگری از این دست تأثیر زیادی در این رأی گیری دارد.

جایزه فرانس فوتبال، رویكردی فرانسوی دارد و بازیكنان فرانسوی زیادی در آن قرار می گیرند. بله، افرادی مانند كریس، گرگوری كوپه و لودویك ژولی كه قهرمان جام جهانی نشده اند اما برای تیم ملی فرانسه و در كشور فرانسه بازی كرده اند به فهرست این مجله راه می یابند و جزو ۵۰ بازیكن برتر قرار می گیرند و همان طور كه گفته شد، این امر عمدتاً به دلیل رویكرد فرانسوی مجله است اما از آنجا كه رأی گیری در مورد سایر بازیكنان اروپا هم صورت می گیرد، تا حدودی تعادل برقرار می شود و حتی برخی از بازیكنان غیر فرانسوی پست بالاتری پیدا می كنند. برای نمونه، سال گذشته «آندری شوچنكو» بازیكن اوكراینی صاحب توپ طلا شد. به راستی اگر او نبود، این جایزه به طور قطع به رونالدینیو می رسید.

اما جایزه اتحادیه بازیكنان حرفه ای قضیه دیگری دارد كه بسیاری از رأی دهندگان آن حاضرند به بیهوده ترین كارها روی آورند اما به تماشای بازی های فوتبال از تلویزیون ننشینند. رأی گیری درباره این جایزه به ۴۴ اتحادیه عضو این سازمان محدود شده است كه با رویكردی منطقی می توان دریافت كه این امر اندكی غیرمنصفانه است.در میان این ۴۴ اتحادیه، برخی از آنها مانند ایتالیا، انگلستان و اسپانیا بسیار بزرگ هستند و به تبع آن حق رأی بیشتری دارند. علاوه بر این، رأی گیری درباره این جایزه بدان بستگی دارد كه اعضای آن تا چه اندازه به این رأی گیری علاقه دارند و یا آن را جدی می گیرند كه در این زمینه در مورد جدیت یا علاقه بسیاری از آنان، تردید هایی وجود دارد.اما پرسش در اینجا است كه با توجه به رأی گیری در این جایزه ها آیا بازیكنی كه برتر شناخته می شود، شایستگی كسب آن را دارد یا نه؟

در این باره نمی توان با قاطعیت سخن گفت. بسیاری از بازیكنانی كه در ۶ماهه اول سال درخشیده اند مانند رونالدینیو، ساموئل اتوئو، كاكا، فرانك لمپارد و خوان رامون ریكلمه یا به جام جهانی برده نشده اند یا نتوانسته اند در آنجا درخشش داشته باشند. علاوه بر این بازیكنانی كه در جام جهانی درخشیده اند شانس چندانی برای بردن این جوایز ندارند كه مدافعان و دروازه بان ها مانند جی جی بوفون، ینس لمن و فابیو كاناوارو از آن جمله اند و یا بازیكنان بزرگ كشورها و باشگاه های كوچك نادیده گرفته می شوند مانند دیدیه دروگبا، میرو سلاو كلوزه وفرانك ریبری.هر اتفاقی كه بیفتد حقیقت این است كه جار و جنجال و بحث های فراوانی حول این جوایز به وجود می آید. علاوه بر این از این پس هیچ كس درباره انتخاب شدن یا نشدن زین الدین زیدان، جنجالی به پا نخواهد كرد.

زیزو بازنشسته شده است از این پس او در میدان بازی دیده نخواهد شد. وی فقط چند ماه برای رئال مادرید خوب بازی كرد و در جام جهانی هم تنها در ۲ بازی و نیم عملكرد خوبی از خود نشان داده است، بنابراین امید چندانی نیست كه او امسال به عنوان بازیكن سال انتخاب شود. او در یك سال اخیر به دلیل درگیری فیزیكی با بازیكن ایتالیایی در فینال جام جهانی جنجال برانگیز شد، نه به خاطر بازی هایش.