حق با «کاپلو» است اما

فاقد عزم و روحیه ملی

بارها در رابطه با کیفیت لیگ های اروپایی مطلب نوشته ایم. اکثر دوستداران فوتبال در ایران؛ انگلستان، اسپانیا و ایتالیا را به ترتیب دارای بهترین لیگ های فوتبال می دانند که از نظر کیفیت فنی و جذابیت در مرتبه اول تا سوم قرار می گیرند. پس از این ۳ کشور، آلمان را با بوندس لیگای ماشینی و تقریباً یکنواخت در رتبه چهارم قرار می دهند که حکایت از دوری مردم از فوتبال سراسر تاکتیکی و فاقد بازی فانتزی می دانند! با نگاهی به این حالت قصد پرداختن به موضوعی را داریم که همیشه در ارتباط با آن بحث می شود. دلیل برگزاری لیگ های فوتبال چیست؟ این سؤالی است مهم و بزرگ که باید به آن پاسخ داده شود. قطعاً پاسخ فنی در این رابطه می گوید: تربیت استعدادها و پرورش آنها برای درخشش در عرصه ملی و از بعد غیر فنی می توان به جنبه های اقتصادی، تبلیغاتی و حتی سیاسی اشاره کرد که این رشته ورزشی را در صدر رشته های جذاب ورزشی قرار داده است.

انگلستان از لیگ برترش تا چه اندازه در جهت پیروزی های ملی استفاده کرده است؟ اسپانیا با لالیگا چطور؟ در طول ۴ دهه اخیر کدام یک از این ۲ کشور موفق به فتح جام جهانی یا جام ملت های اروپا شده اند؟ قهرمانی پیشکش کدام یک بین رتبه های اول تا سوم این ۲ تورنمنت جا گرفته اند؟ این ۲ کشور حتی نتوانستند از امتیازات میزبانی در بعضی از تورنمنت ها استفاده کنند.

و در این راه از کشوری نظیر پرتغال که مثلاً از میزبانی یورو ۲۰۰۴ یک نایب قهرمانی برای فوتبالش به ارمغان آورد نیز عقب تر هستند. «فابیو کاپلو» سرمربی بزرگ ایتالیایی که اخیراً به سمت سرمربیگری تیم ملی انگلستان منصوب شده و سابقه فعالیت در لالیگا اسپانیا را نیز در کارنامه دارد به نکته ای جالب اشاره کرده که به آن می پردازیم؛ او گفته در لالیگا و کالچو می توان بیش از ۷۰ درصد بازیکنان شاغل را برای دعوت به اردوهای ملی این ۲ کشور زیر نظر گرفت، حال آنکه در لیگ برتر این میزان ۳۸ درصد است! این واقعیتی تلخ و حقیقتی انکارناپذیر است که روند حضور ستاره های غیربومی در لیگ برتر رو به رشد است و جا برای فعالیت جوانان انگلیسی تنگ شده اما آیا این تمام ماجرا است؟ به ۳ تیم حاضر در مرحله نیمه نهایی اروپا و ۴ تیم بالای جدول لیگ برتر نگاه کنید. لیورپول، منچستر، چلسی و آرسنال مجموعاً بیش از ۱۰۰ بازیکن در لیست خود جای داده اند که اگر از تیم «فرگوسن» صرفنظر کنیم، فاجعه ای عمیق را در این تیم ها خواهیم دید. آرسنال با ونگر حتی یک بازیکن انگلیسی در ترکیب ثابت خود نمی بیند! چلسی و لیورپول هم در شرایط عادی بیش از ۳ بازیکن بومی در ترکیب اصلی خود ندارد و این فاجعه ای است که کاپلو به آن اشاره کرده یعنی حدود ۳۸ درصد بازیکن انگلیسی در ترکیب هر تیم! اما در لالیگا اوضاع متفاوت است و ما با وجود حضور ستاره های غیربومی ارزش مردان اسپانیایی را درک کرده و می بینیم در اکثر تیم های مطرح اروپا چنین بازیکنانی مشهود است اما آنها نیز مثل مردان جزیره در بازی های ملی ناکام می مانند. جدای از این واقعیت که حضور بازیکنان خارجی عملکرد و رشد بازیکنان داخلی را تحت الشعاع قرار می دهد باید به روح بازیکنان انگلیسی و اسپانیایی در مقایسه با ایتالیا و آلمان اشاره کنیم که هرگز نتوانستند شخصیت قهرمانی در عرصه بازی های ملی را نزد خود بارور ساخته و پرورش دهند. در حقیقت آنها به مرز خودباوری برای قهرمانی در بازی های ملی نرسیده و جمع گرایی در این مسأله را رعایت نمی کنند. به نظر می رسد حتی بازیکنانی که به اردوی ملی دعوت می شوند، بازیکنان سایر تیم ها را قبول ندارند و به درستی با آنها همکاری نمی کنند در حالی که ایتالیایی های میلان، اینتر، یووه و رم وقتی پیراهن لاجوردی ها را بر تن دارند با یک هدف واحد به دنبال قهرمانی و افتخار آفرینی هستند. در آلمان هم اوضاع این گونه است. بایرن، دورتموند، شالکه، برمن، لورکوزن و سایر تیم های حاضر در بوندس لیگا تلاش می کنند تا تیم ملی این کشور به مقام های معتبر قهرمانی دست یابد و روح واحد در آنها موج می زند و جالب اینکه آمار استفاده از بازیکنان خارجی نیز در ترکیب هر کدام نسبتاً بالاست!

با گفته های «کاپلو» و دیگر کارشناسان موافقیم که سیل بازیکنان خارجی در ترکیب تیم های معتبر انگلیسی، نحوه انتخاب ملی پوشان و رشد و تعالی آنها را تحت الشعاع قرار داده اما بزرگترین مسأله ، روحیه ملی و تقویت این عامل در جهت نتیجه گیری است که انگلیسی ها و اسپانیایی ها از آن بی بهره اند و افتخارات باشگاهی هم که در این ۲ کشور رقم می خورد معمولاً به دست مربیان غیربومی است در حالی که ایتالیایی ها با ساچی، تراپاتونی، کاپلو، لیپی و آنچلوتی چندین مرتبه جام های باشگاهی اروپا را فتح کرده و ژرمن ها نیز با ادولاتک، هاینکس، بکن باوئر و... در سال های گذشته موفقیت هایی را کسب کرده اند و این مقام ها زمانی ارزش بیشتری پیدا می کند که بدانیم معمولاً پیامد آنها یک عنوان با ارزش ملی است، حال آنکه در اسپانیا و انگلستان این مسأله رؤیایی بیش نیست و سال هاست که دوستداران فوتبال ملی این ۲ کشور در حسرت کسب مقام های اول تا سوم یک تورنمنت معتبر بین المللی می سوزند.