انتخابات با طعم کوکائین

در رقابت های انتخاباتی منتهی به انتخابات ریاست جمهوری ۹ سپتامبر دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی این کشور از وقوع ۶۱ مورد حمله به نامزدها و فعالان سیاسی خبر می دهند در این حملات تاکنون ۲۶ تن که در بین آنها اعضای کنگره ملی و تعداد قابل توجهی از نامزدهای راه یافته به پارلمان به چشم می خورد, جان خود را از دست داده اند

در گواتمالا فصل انتخابات است و این به معنای برگزاری همایش های انتخاباتی ، نصب پرچمهای رنگ و وارنگ در حمایت از نامزدها و توزیع جزوات تبلیغاتی است اما برای مردم گواتمالا انتخابات معنای دیگری هم دارد: کشف کیسه های حامل بدن مثله شده سیاستمداران و فعالان سیاسی.

در رقابت های انتخاباتی منتهی به انتخابات ریاست جمهوری ۹ سپتامبر دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی این کشور از وقوع ۶۱ مورد حمله به نامزدها و فعالان سیاسی خبر می دهند. در این حملات تاکنون ۲۶ تن که در بین آنها اعضای کنگره ملی و تعداد قابل توجهی از نامزدهای راه یافته به پارلمان به چشم می خورد، جان خود را از دست داده اند.

شلیکهای مرگبار و حملات پیاپی با سلاح سرد انتخابات جاری را به خونبارترین انتخابات در تاریخ گواتمالا، تبدیل کرده ؛ گواتمالایی که پیشینه طولانی در زمینه خشونت از جمله ۳۶ سال جنگ داخلی دارد که عاقبت در سال ۱۹۹۶ پایان یافت. آنچه این انتخابات را با موارد مشابه گذشته متفاوت کرده نقش گروههای قاچاق مواد مخدر و همپیمانان آنها در خشونت ها و تلاش آنان برای نفوذ به سیستم سیاسی کشور است.

شرایط آنچنان خطرناک است که آلوارو کولوم ، نامزد پیشرو انتخابات ریاست جمهوری با هلیکوپتر به سفر می رود تا از کمین مهاجمان بالقوه درامان باشد، همیشه جراحی متخصص ، که تجربه ای فراوان در درمان زخمهای عمیق ناشی از اصابت گلوله دارد او را همراهی می کند و همیشه مواظب غذایی است که استفاده می کند چون احتمال مسموم شدن تعمدی وجود دارد. کولوم می گوید: از گفتن این جمله متنفر هستم اما واقعیت این است که سطح خشونت ها حتی از دوران جنگ داخلی فراتر رفته است.

این تنها کشورهای تولیدکننده موادمخدر در امریکای لاتین نیستند که این روزها در معرض تبعات قاچاق موادمخدر قرار گرفته اند و حتی احتمال تبدیل شدن به کشورهای درگیر با پدیده قاچاق موادمخدر در آنها قوت گرفته است. کشورهایی چون مکزیک ، گواتمالا و هائیتی که در مسیر ترانزیت موادمخدر قرار گرفته اند به شکلی روزافزون قربانی رقابتی خونبار بر سر کسب حداکثر سهم برای رساندن موادمخدر به ایالات متحده می شوند و به تبع آن ، این رقابت ها تاثیری مخرب بر وضعیت سیاسی ، اجتماعی و امنیتی این کشورها گذاشته است.

به گفته مقامات امریکایی چیزی بین ۶۰ تا ۹۰ درصد کوکائین تولیدی در امریکای لاتین که به ایالات متحده می رسد از امریکای مرکزی ترانزیت شده و به این کشور می رسد. این مساله موجب شده بی ثباتی سیاسی ، خشونت و فساد در سایه قاچاق موادمخدر در کشورهایی که محموله های موادمخدر از آنها می گذرد و به سمت امریکا می رود رو به افزایش گذارد.

گروههای قاچاق موادمخدر همیشه از تاکتیک هایی بدیع استفاده می کنند تا یک قدم از نهادهای امنیتی جلوتر باشند. کارتل های موادمخدر در کلمبیا، جایی که اکثر کوکائین امریکای لاتین در آن تولید می شود با سیاستمداران ، فرماندهان ارشد نظامی و سایر نیروهای تاثیرگذار در تمامی کشورهای منطقه رابطه برقرار می کنند تا آنها را در رساندن محموله ها به ایالات متحده به طرق مختلف یاری رسانند.

گواتمالا یکی از مهمترین توقفگاه ها در مسیر ترانزیت کوکائین به ایالات متحده است. به گفته مقامات امریکایی کارتل های قاچاق موادمخدر از فقر مفرط و بی قانونی در این کشور سوئاستفاده می کنند. این کارتل ها برای آن که با سهولت بیشتری محموله های خود را از طریق این کشور ترانزیت کنند به مرور زمان توانسته اند به بطن نهاد قانونگذاری گواتمالا نیز رسوخ کنند و با حمایت مالی از نامزدها، سیاستمدارانی همگرا با خود را راهی کنگره کرده اند.

ایووینا هرناندز، از تحلیلگران یکی از گروههای تحقیقاتی در گواتمالا که «امنیت در دموکراسی» نام دارد، می گوید: کنترل سیستم سیاسی هدف اصلی آنهاست.

می افزاید: اگر حتی بتوانند یک شهر کوچک را تحت کنترل خود درآورند قادر خواهند بود در آن باند فرود ایجاد کرده و از آن به عنوان پایگاهی برای خود استفاده کنند و اگر در کنگره عواملی داشته باشند راحت تر به این هدف می رسند.

کارتن های مواد مخدر با وجود پولی هنگفت برای خرج کردن به دنبال همراه کردن حداکثر تعداد نامزدها با خود هستند. هر گونه مقاومت از سوی نامزدها بارانی از گلوله را به ارمغان می آورد.

بین ۶۰ تا ۹۰ درصد کوکائین تولیدی در امریکای لاتین که به ایالات متحده می رسد از امریکای مرکزی ترانزیت می شود

خوزه کارلوس مارکین ، از دستیاران ارشد کولوم نزدیک بود به فهرست طولانی قربانیان خشونت های اخیر بپیوندد. مدتی قبل و با آغاز تبلیغات انتخاباتی ، مهاجمان ۳ نارنجک به سمت کاروان انتخاباتی کولوم پرتاب کردند و خودرویی که مارکین در آن بود را به گلوله بستند. مارکین می گوید: عرصه سیاست در گواتمالا پرخطر است. می افزاید: علاوه بر رقابت های انتخاباتی در سطح نامزدهای راهیابی به کنگره باید با وحشت از اقدامات خشونت آمیز هم کنار بیایند.

در کنار قاچاقچیان مواد مخدر باید سایر گروههای مسلح چون سربازان سرخ ، گروههای شبه نظامی ، جنایتکاران خیابانی و خرده قاچاقچی ها را هم در نظر گرفت که به خشونت ها دامن می زنند. خشونت خیابانی در گواتمالا حتی در زمانی که انتخاباتی در پیش نیست بخشی از زندگی است. مردم توسط زورگیرها به قتل می رسند و هنگام تبادل آتش گروههای رقیب جان می بازند. با این حال فرا رسیدن فصل انتخابات موجب شده قتل و کشتار به سطحی بی سابقه برسد در حالی که در گواتمالا پرونده های قتل به ندرت به فرجام می رسند و قتلهای سیاسی هم از این قاعده مستثنی نیستند.

کنگره گواتمالا روز اول آگوست به لایحه ای از دولت اسکار برگر، رئیس جمهور رای داد که به بازرسان سازمان ملل متحد اجازه می دهد در تحقیقات پلیس در زمینه فعالیت گروههای شبه نظامی مشارکت کنند. این قانون در داخل گواتمالا در مشارکت بین المللی علیه مصونیت گروههای مسلح گواتمالایی نام گرفته است.

برای درک این که گروههای شبه نظامی تا چه حد در انجام اقدامات خشونت آمیز احساس امنیت می کنند کافی است به ماجرای قتل ۳ عضو پارلمان این کشور طی چند روز گذشته اشاره شود. مظنونان به قتل این سه نفر که با بستن راه آنها با پوشیدن لباس پلیس اقدام به کشتن آنان کرده بودند جملگی در زندان کشته شدند.

به دستور شخص رئیس جمهور تحقیقات جامعی راجع به چگونگی مرگ متهمان در زندان صورت گرفت. در این راستا یک افسر پلیس و ۵تن دیگر که با کارتل های مواد مخدر در ارتباط هستند، بازداشت شدند اگرچه هنوز دلیل حمله به اعضای پارلمان و قتل آنها مشخص نشده است. تاثیر خشونت های اخیر علیه نامزدهای انتخاباتی عمیق بوده است. آنان به همراه تیمی از محافظان به این سو و آن سو می روند و معمولا با خودروهای ضدگلوله راهی سفر می شوند.

کولوم از آنهایی است که بیش از سایرین احساس ناامنی می کند. او که از فعالان اقتصادی صاحب نام گواتمالا است در صدر همه نامزدها قرار دارد و نظرسنجی ها از پیشرو بودن او حکایت دارد. کسانی که به نوعی با حزب او در ارتباط هستند بیش از سایرین در معرض حملات اخیر بوده اند و از ۶۱ نفری که در حوادث اخیر جان باخته اند ۱۶ تن عضو حزب او بودند.

علاوه بر آنچه طی هفته های اخیر به وقوع پیوسته ، حوادث گذشته همچون سایه ای در تعقیب او هستند. مانوئل کولوم ، از عموهای او در انتخابات سال ۱۹۷۹ میلادی گواتمالا بخت اول راهیابی به کاخ ریاست جمهوری بود اما حمله ای مسلحانه فرصت چشیدن طعم پیروزی را از او گرفت.

کولوم در یکی از همایش های انتخاباتی اخیر به نشانه صلح و آرامشی که او و همه ملت گواتمالا به دنبال آن است کبوتری سفید را در هوا رها کرد. کبوتر با تلاش زیاد سعی کرد پرواز کند. اندکی اوج گرفت و در حالی که بشدت تقلا داشت در آن بالاها بماند، سقوط کرد. فرد ناشناسی تعدادی از پرهای کبوتر را کشیده بود. شاید این اتفاق نمادی از اوضاع گواتمالا باشد.

شیما خیری