میوه‌های خشک را بی‌حساب و کتاب نخورید

میوه‌های خشک تنقلات بسیار خوبی هستند و بسیاری از خواص میوه‌های تازه را دارند ولی برخی ویتامین‌های آنها مانند ویتامین C که به حرارت و شرایط محیطی حساس است پایین‌تر از میوه‌های …

میوه‌های خشک تنقلات بسیار خوبی هستند و بسیاری از خواص میوه‌های تازه را دارند ولی برخی ویتامین‌های آنها مانند ویتامین C که به حرارت و شرایط محیطی حساس است پایین‌تر از میوه‌های تازه بوده بنابراین نمی‌توانند تامین‌کننده این ماده مغذی به حساب آیند.

البته اینکه می‌گوییم میوه‌های خشک خوب هستند باز هم بستگی دارد به اینکه آنها را چگونه تهیه کرده‌ایم. اگر میوه‌ها تقریبا درسته خشک شوند مثل انواع برگه‌ها یا آلوچه یا آلبالو و... میزان افت ویتامین بسیار کم است اما اگر میوه‌ها حلقه شوند مانند میوه‌های خشکی که در حال حاضر در بازار موجودند مثل حلقه کیوی، سیب یا موز این میوه‌های خشک بسیاری از خواصشان را از دست می‌دهند پس نمی‌توان ارزش تغذیه‌ای زیادی را از خوردن آنها انتظار داشت.

اما از نظر کالری‌زایی فرقی بین کالری یک میوه تازه و یک میوه خشک نیست یعنی بین مقدار انرژی یک سیب تازه یا چند حلقه خشک‌شده آن فرقی وجود ندارد زیرا حدود ۱۵ گرم کربوهیدرات داشته و به هر حال ۶۰ کیلوکالری انرژی تولید می‌کند. با وجود تمامی اینها، میوه‌های خشک به مراتب بهتر از تنقلات بی‌ارزش دیگری مانند چیپس، پفک، بیسکویت و شکلات هستند چون هم چربی ندارند و هم مقداری از مواد مفید مانند فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و بخشی از ویتامین‌ها در آنها حفظ شده است و جزو بهترین میان‌وعده‌ها بعد از میوه تازه به حساب می‌آیند. حتی افراد مبتلا به دیابت که می‌توانند در طول روز ۳ تا ۴ سهم میوه مصرف کنند، می‌توانند به همان میزان میوه‌های خشکی مانند انجیر، برگه‌هلو، زردآلو یا توت‌خشک را استفاده کنند.

اما زیاد خوردن میوه‌های خشک با توجه به اینکه خوش‌خوراک هستند می‌تواند کالری زیادی به بدن برساند. یعنی اگر در طول روز به جای ۴ سهم میوه که ۲۴۰ تا ۲۵۰ کیلوکالری انرژی دارد ۸ واحد میوه خشک مصرف کنیم، می‌شود ۵۰۰ کیلوکالری. به مرور زمان این کالری اضافه در بدن می‌تواند سبب اضافه‌وزن و چاقی شود مگر اینکه فردی آن را به جای بخشی از غذاهای روزانه استفاده کند یعنی به‌عنوان نمونه شب شام نخورد و در عوض آن ۳ واحد میوه تازه یا چند تکه میوه‌خشک را مصرف کند که در این صورت ایرادی پیش نمی‌آید. لازم است همینجا یادآور شویم که در بین میوه‌های خشک آلو‌خشک، هلو، زردآلو، برگ‌های مختلف و انجیر که به روش سنتی تهیه شده باشند در مقایسه با سایر میوه‌های خشک بسیار مفیدتر بوده و ارزش غذایی کمتری طی این فرآیند از آنها کاسته می‌شود. اما باید مقدار انرژی شان محاسبه شده و در میزان کالری دریافتی روزانه در نظر گرفته شود.

دکتر مسعود کیمیاگر

متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی