راک اندرول سیاه

درباره« چاک بری»

در سال های اولیه دهه ۱۹۵۰ در امریکا موسیقی «راک اند رول» شکل گرفت. این موسیقی به روایتی همان بلوز سیاهان بود که سفیدها می نواختند با تفاوت هایی اندک مثلاً ضرباهنگی سریع تر و ملودی هایی ساده تر که مناسب تفریح باشد. ابرستاره این موسیقی الویس پریسلی بود و اسامی دیگری همچون «بادی هالی»، « لیتل ریچارد»، «بیل هیلی» در کنار او جریان اصلی موسیقی راک اند رول را شکل می دادند که همگی سفید بودند. در این میان چند سیاه این تلقی صرفاً سفید از راک اند رول را بر هم زدند. یکی از آنها و در واقع مهمترین شان «چاک بری» بود. چاک بری با آن صورت زشت که هیچ تشابهی به زیبایی الویس نداشت، پا به عرصه گذاشت و قهرمان نسل جوان آن دوره ایالات متحده شد. بری با هم نسل هایش بسیار متفاوت بود. این چاک بری بود که خودش آهنگ می ساخت، خودش ترانه می سرود و خودش اجرا می کرد. بری را به روایتی «پدر شعر راک» ۱ می دانند. او بود که به ترانه در این نوع موسیقی مفاهیمی اجتماعی افزود و در عین حال او اولین کسی بود که جسارت بداهه نوازی های طولانی مدت در یک قطعه راک اند رول را داشت. او هنرمندی نبود که تهیه کنندگانش برای او ملودی و شعر انتخاب کنند. «جان لنون» خواننده و نوازنده معروف گروه بیتلز در مورد او گفته است؛ «اگر سعی می کنید روی راک اند رول اسم دیگری بگذارید می توانید آن را چاک بری بنامید». و کیت ریچار نوازنده بزرگ گیتار که در گروه موسیقی رولینگ استون فعالیت دارد گفته است که من تمام تکنیک های نوازندگی ام را از روی چاک بری برداشته ام.

چاک بری با نام واقعی «چارلز ادوارد اندرسون بری»در ۱۸ اکتبر سال ۱۹۲۶ در میسوری به دنیا آمد. برخلاف اغلب خوانندگان سیاه بلوز که یا خودشان کارگر بودند یا در خانواده یی کارگر و سطح پایین تربیت شده بودند بری در خانواده یی متوسط بزرگ شد. اما در نوجوانی به رفتاری ناهنجار روی آورد. در سال ۱۹۴۴ قبل از اینکه از دبیرستان فارغ التحصیل شود به جرم دزدی دستگیر شد. او به همراه دوستانش می خواستند از میسوری به کانزاس بروند که متوجه می شوند ماشین شان خراب است و به همین خاطر با اسلحه اسباب بازی جلوی ماشین دیگری را می گیرند و آن را می دزدند و به کانزاس می روند و... برای اولین بار چاک اینگونه دستگیر می شود.

پس از رهایی از اردوی کار تربیتی او به طور جدی به سمت گیتار و موسیقی بلوز رفت و پس از چندسال یک نوازنده چیره دست شد. او در سال ۱۹۵۵ به شیکاگو رفت تا «مادی واترز» را ببیند. مادی واترز از بزرگان موسیقی بلوز بود که بر او تاثیر گذاشته بود. بری در همان سال ۱۹۵۵ فرصت این را پیدا کرد که چند قطعه ضبط کند از جمله قطعه معروف میبلین (Maybellene) که به عنوان اولین قطعه از بری ضبط شد. ارائه شدن این اثر و مقبولیت آن در نسل جوان باعث شهرت بری شد. سال بعد آلبوم «راک،راک،راک» را منتشر کرد. او مسیر موفقیت را پیش گرفته بود که در اواخر دهه ۱۹۵۰ بار دیگر به ۵ سال زندان محکوم و این مسیر رشد با تلخی متوقف شد.

پس از زندانی شدن بری و مشکلات دیگری که برای موسیقی راک اند رول پیش آمد مقبولیت او و موسیقی راک اند رول سقوط کرد. پس از اتمام محکومیت او بیتلز و رولینگ استونز (دو گروه بسیار معروف و آغازگر راک دهه ۶۰) با بازخوانی آثاری از چاک بری دوباره او را بر سر زبان ها انداختند. بری در سال ۱۹۷۹ به دلیل امتناع از پرداخت مالیات دوباره محکوم شد و به زندان افتاد اما در همان سال به درخواست «جیمی کارتر» در کاخ سفید کنسرت برگزار کرد. او در دهه ۱۹۷۰ بیشتر درگیر تورهایش بود. هیچ وقت به همراه خودش گروهی نمی برد آنقدر از خودش مطمئن بود که برای تورهایش تنها با یک گیتار سفر می کرد. می دانست که هرجا برود نوازندگانی پیدا می شوند که با او ساز بزنند. «بروس اسپرینگستن» از خوانندگان بسیار معروف موسیقی راک در امریکا، کارش را با نوازندگی برای چاک بری آغاز کرد. اسپرینگستن درباره او می گوید؛ «... حتی لیستی از قطعه هایی که می خواست اجرا کند را به ما نمی داد او توقع داشت نوازندگان بر اساس پرفورمنس های او ساز بزنند و در کنسرت هایش از نوازندگانش تشکر نمی کرد.»

به رغم این حرف ها اسپرینگستن در سال ۱۹۹۵ (یعنی زمانی که خودش در اوج شهرت بود) در کنسرت معروفی که بری در هال اف فایم (Hall of Fame) برگزار کرد شرکت کرد و دوباره برای او نوازندگی کرد.

در سال ۱۹۸۷ «تیلور هکفورد» کارگردان معروف امریکایی که بعدها فیلم مشهور «ری» را با محوریت زندگی «ری چارلز» خواننده بزرگ موسیقی بلوز ساخت، مستندی از کنسرتی که برای گرامیداشت «بری» برگزار شد، تهیه کرد. در این کنسرت کیت ریچاردز سرپرست نوازندگان بود و نوازندگانی همچون اریک کلپتون، رابرت کری و اتا جیمز حضور داشتند.

از اسامی مهمی که بری بر آنها تاثیر گذاشته است می توان به گروه The Who اشاره کرد که لحن موسیقی «بری» بر آنها تاثیر گذاشته و باب دیلن که از نوع ترانه سرایی اجتماعی بری تاثیر گرفته و همین طور می توان از «انگس یانگ» نوازنده گیتار گروه معروف AC/DC نام برد که در شکل نوازندگی مستقیماً تحت تاثیر چاک بری بوده است. چاک بری در حال حاضر ۸۱ ساله است و همچنان مشغول کار. او هرماهه یکی از چهارشنبه ها را در رستوران معروف خود با عنوان «بلوبری هیل» در سنت لوئیز به اجرای موسیقی می پردازد.

پی نوشت:

۱- تاریخچه موسیقی راک، جرمی پاسکال، بابک شهاب، نشر آهنگ دیگر، صفحه۴۳.

امیر بهاری