درس های هفته اول جام جهانی

دور اول مرحله گروهی جام جهانی به پایان رسید و نکاتی جالب از این مسابقات به جا مانده که در نوع خود بی نظیر است از آن جهت که می تواند الگوی مناسب برای فوتبال بعد از ۲۰۱۴ باشد

دور اول مرحله گروهی جام جهانی به پایان رسید و نکاتی جالب از این مسابقات به جا مانده که در نوع خود بی‌نظیر است. از آن جهت که می‌تواند الگوی مناسب برای فوتبال بعد از ۲۰۱۴ باشد.

نخستین نکته اینکه در این جام از بازی‌های خشن و درگیرانه خبری نیست. تکل‌های وحشتناک دیده نمی‌شود و کارت‌های رنگی از جیب داوران به معنای جلوگیری از خشونت بازیکنان، مدام برابر چشمان بازیکنان قرار نمی‌گیرد.

حتی کشور‌های آفریقایی که به بازی فیزیکی شهرت دارند و دراین سال‌ها با استفاده از قابلیت‌های بدنی خود در فوتبال جهان شهره شدند، کمتر به بازی خشونت‌آمیز روی می‌آورند. تیم‌ها به جای بازی فیزیکی و استفاده از قدرت بدنی در تخریب بازی حریف، سعی در تخریب فنی تیم حریف دارند و در این زمینه، کار داوران را ساده‌تر کرده‌اند. داور‌ها چندان درگیر خشونت بازیکنان نمی‌شوند و اگر خطا یا کارتی هست، بیشتر در جهت رعایت عدالت است. از آن سو بازیکنان کمتر به نظر داوران اعتراض دارند و همین مساله موجب شده داروان با دغدغه کمتری قضاوت کنند. اگر از پنالتی مشکوک برزیل در بازی افتتاحیه و دو گل صحیح مکزیک که بگذریم، داوران کمتر مورد اعتراض تیم‌ها قرار گرفتند و جالب اینکه در همان بازی‌ها هم داوران مورد هجوم تیم‌ها قرار نگرفتند.

مورد دیگری که در بازی‌های انجام شده مورد توجه است، علاقه‌مندی تیم‌ها به بازی هجومی است. تا بازی ۱۳ جام و رویارویی ایران و نیجریه، هیچ دیداری بدون گل نبود و به تساوی نکشید که همین نشان از علاقه‌مندی تیم‌ها به تهاجم و نمایش بازی هجومی دارد. بازی‌هایی که مورد علاقه تماشاگران است و می‌تواند در ادامه، بازی‌ها را جذاب‌تر کند. در این بازی‌ها، تیم‌هایی هم که به گل رسیدند، دست به کار تدافعی نزدند. حتی این کار باعث شکست آنها شد. در ۵ دیدار، تیم‌هایی که گل اول را زدند در ادامه گل خوردند و باختند. در این بازی‌ها، تیم که به گل اول رسید، به دفاع صرف دست نزد و همین تاکتیک به زیبایی بازی‌ها انجامید.

جام جهانی همایش ملت‌هاست. اگر در المپیک تقابل و دیدار فرهنگ‌ها مهم‌تر از قهرمانی است – اگر چه این فرهنگ سال‌هاست از بین رفته – اما در جام جهانی پیروزی است که هویت تیم‌ها و موفقیت‌ها را ثبت می‌کند. اما این تفکر منجر به بی‌احترامی به حریف نشد. فیفا اصل را بر احترام گذاشته و این فرهنگ در بین تیم‌ها مشهود است. همراهی تیم بازنده در پایان بازی، نمادی از این نگاه است که در این مرحله به وضوح دیده شده است.

در این بازی‌ها نشان کم شده فاصله تیم‌ها معلوم شد. در همین دور اول هیچ تیمی از ابتدا بازنده نبود. شگفتی کاستاریکا و باخت عجیب پرتغال نشان داد هر اتفاقی را می‌توان در این جام دید. در همین جام استفاده از کارهای ترکیبی افزون شده و از آن طرف مرگ تیکی?تاکا را می‌توان دید. آمار نشان داده که تصاحب توپ، برنده را مشخص نمی‌کند. استفاده از ضربات ایستگاهی که می‌تواند تیم مدافع را در برابر یک حرکت غیرقابل پیش‌بینی قرار دهد، افزایش یافته و تیم‌ها که می‌دانند آنالیز شده‌اند، ضربات ایستگاهی را جدی‌تر در دستور کار خود قرار داده‌اند.

در همین بازی‌ها نشان از کارهای انفرادی و ستاره‌محور کم و کمتر شده. تیم‌ها با تکیه بر ستاره‌ها نمی‌توانند برنده باشند. تیم ورک، برنده را مشخص می‌کند و اگر ستاره‌یی هم در کار است، در کار تیمی معنا پیدا می‌کند. جایی که رونالدو به تنهایی نمی‌تواند ازشکست تلخ جلوگیری کند و از آن طرف مسی ونیمار باید در کار تیمی حضور پیدا کنند.

این جام، جامی است که پل میکر‌ها نقش تعیین‌کننده‌یی دارند و اگر پلی میکر‌ها توسط حریف خنثی شوند، تیم رهبر خود را از دست می‌دهد و به صورت خودکار از بازی خارج می‌شود. این پلی‌میکر‌ها، گاهی ستاره تیم خود نیستند و حتی دیده هم نمی‌شوند. اما می‌توانند تیم را هدایت کنند و پیش برند. نقشی که این پلی‌میکر‌ها بازی می‌کنند مانند آتش است که می‌تواند غذا را مهیا کند. خود به تنهایی نقشی ندارد اما در ترکیب نهایی مهم‌ترین مرحله است.

ورود تکنولوژی که تا به امروز با مخالفت بزرگان فیفا روبه‌رو بود، عاقبت نشان داد که می‌تواند به عدالت در فوتبال که منجر به جذابیت می‌شود، کمک کند. داور‌ها دیگر به تنهایی و در کمتر از لحظه تصمیم نمی‌گیرند و می‌توانند کمی تامل کنند. خط دروازه کابوس گل‌زن‌ها نیست و دغدغه چندین ساله تیم‌ها در این زمینه کمتر شده. مخالفان ورود تکنولوژی به فوتبال عاقبت تسلیم زمانه شدند.

جام‌های جهانی پیش از این، در هر دوره توانسته‌اند رویکرد چهار ساله پس از خود را نمایان کنند. این جام می‌تواند عرصه فوتبال زیبا و عاری از خشونت باشد. جایی که می‌توان از فوتبال، لذت برد و پس از باخت هم دریافت که جهان به پایان نرسیده و زندگی ادامه دارد.

رضا سالار