خود آمریكا را چه كسی خلع سلاح می كند

در روزگاری كه تروریسم و جنگ های پارتیزانی غوغا می كند, آیا «سلاح هسته ای» گزینه ای مبتنی بر واقعیات به شمار می آید آیا برخورداری از این قبیل سلاح ها ما را بیشتر از هر زمان دیگری ایمن خواهد ساخت

واقعیت آن است كه سلاح هسته ای هیچگاه قادر نبوده است تا بمب گذاران انتحاری یا خرابكارهای مسلح را از انجام برنامه های مورد نظر خویش باز دارد.این قبیل سلاح ها در جنگ ها نیز قابل استفاده نیستند، زیرا كاربرد آنها معادل تولید مقادیر فراوانی ذرات رادیواكتیو در جهان و در نتیجه به خطر افتادن سلامتی میلیون ها انسان بی گناه است.شاید سلاح های هسته ای برای بازداشتن برخی حكومت های متخاصم از اندیشیدن به شیوه های تهاجم به ایالات متحده مفید باشند، اما نباید فراموش كرد كه این هدف (تضمین امنیت آمریكا) با توسل به روش های كمتر ویرانگر نیز تحقق پذیر است.دو ابر قدرت جنگ سرد هنوز صاحب زرادخانه های عظیم هسته ای هستند كه افزون بر ۹۰ درصد سلاح های هسته ای جهان را در خود جای داده اند. ایالات متحده آمریكا به تنهایی ۱۰ هزار بمب و كلاهك هسته ای در اختیار دارد كه نیمی از آنها با نصب روی زیردریایی ها، موشك های قاره پیما، بمب افكن ها و موشك های كروز آماده شلیك هستند و نیم دیگر برای كاربرد احتمالی در آینده در انبارها ذخیره شده اند. روسیه نیز به عنوان اصلی ترین وارث اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۲۰۰۴ تعداد ۷۸۰۰ جنگ افزار هسته ای آماده شلیك و ۹۲۰۰ جنگ افزار از رده خارج یا ذخیره شده در انبار را در اختیار داشت (كه البته امنیت آنها به هیچ وجه تضمین شده نیست). هر یك از این جنگ افزارها در صورت شلیك می تواند شهری را به نابودی بكشاند.

• شهر فرنگ از همه رنگ

«باشگاه دارندگان فناوری هسته ای» امروزه هشت عضو (شامل آمریكا، روسیه، فرانسه، چین، انگلیس، پاكستان، هند و اسرائیل) دارد كه با اضافه كردن نام كره شمالی و ایران می توان از آن به عنوان یك باشگاه كامل ده عضوی یاد كرد. این در شرایطی است كه دولت «جورج دبلیو بوش» رئیس جمهور آمریكا رسماً از نمایندگان كنگره (مجلس نمایندگان آمریكا) خواسته است تا بودجه لازم برای تولید «مواد هسته ای منهدم كننده سنگرهای زیر زمینی» را در اختیار مقامات مسئول قرار دهند. این نوع بمب ها در صورت تولید قادر خواهند بود تا بیش از یك میلیون ساكن شهر مورد تهاجم را بسته به نوع محصول مورد استفاده به هلاكت رسانند. البته كار به همین جا ختم نمی شود، زیرا «بوش» درخواست تولید كلاهك های جدید هسته ای را نیز ارائه كرده است و این در شرایطی است كه مقامات دولت آمریكا طی سالیان اخیر همواره از لزوم پرهیز كشورهای دیگر از وارد شدن به قلمرو تولید جنگ افزارهای هسته ای سخن به میان آورده اند.برای بیشتر اعضای كنگره، زرادخانه سلاح های هسته ای آمریكا یك زرادخانه نامرئی به شمار می رود كه گویا نیاز نیست ابعاد آن مورد موشكافی دقیق قرار داده شود. در این بین، اما «دیو هابسون» نماینده جمهوریخواه و محافظه كار كنگره از ایالت اوهایو یك استثنا به شمار می آید. او به عنوان رئیس كمیته فرعی تخصیص بودجه انرژی و آب در كنگره آمریكا تلاش های دولت «بوش» را برای طراحی یك جنگ افزار هسته ای كه قادر به نفوذ به سنگرهای عمیق زیر زمینی و تخریب آنها باشد ناكام گذاشته است. بنابر اصرار مقامات وزارت دفاع، آقای «هابسون» یك روز از وقت خود را در پایگاه نیروی هوایی Offutt در نبراسكا گذراند تا بدین وسیله اطلاعات لازم از سوی «فرماندهی استراتژیك هوایی» در اختیار وی قرار داده شود.در نهایت تعجب، اما «هابسون» طی یك سخنرانی در ماه فوریه خطاب به اعضای «انجمن كنترل تسلیحات» اعلام كرد: «به من هرگز چیزی پیرامون ماموریت ویژه پنتاگون برای تولید سلاح های هسته ای تخریب كننده تاسیسات زیرزمینی گفته نشد.»

• بازدارندگی كافی نیست؟!

با تمام این اوصاف، هنوز افراد بسیاری در ایالات متحده به این قضیه می اندیشند كه چطور می توان از سلاح های مخرب هسته ای برای تحصیل موفقیت در جنگ ها استفاده كرد، نه فقط برای بازداشتن مهاجمان احتمالی از حمله به آمریكا. برای كسب اطمینان لازم از اینكه همه شرایط به دقت مورد بررسی قرار داده شده اند، پنتاگون (وزارت دفاع آمریكا) علاوه بر موارد فوق سرگرم فعالیت بر روی طرح یك بمب متعارف ۳۰ هزار پاوندی (حدوداً ۱۴ تنی) است كه هدف از ساخت آن تخریب «ساختمان های چندطبقه با سنگرها و تاسیسات زیرزمینی مستحكم» خواهد بود.«هابسون» همچنین در لابه لای سخنان خویش خاطرنشان ساخت كه «دستیابی به جنگ افزارهای جدید برای برآوردن نیازهای غیر ضروری در آینده چیزی نیست كه آمریكا در برهه فعلی به آن نیاز داشته باشد. چیزی كه امروز نیاز است و وجود آن ضروری به نظر می رسد رهبری مقتدر و تواتر اندیشه های نوین برای تضمین امنیت هسته ای و آینده زرادخانه ایالات متحده در قرن حاضر است.»

• نقض غرض در رفتار آمریكا مشهود است

رهبری مقتدر و تواتر اندیشه های راهگشا، آنگونه كه «هابسون» از لزوم وجود آنها سخن می گوید، هیچگاه برای طولانی مدت نزد زمامداران كاخ سفید مشاهده نشده است. تلاش پیگیر مقامات دولت «بوش» برای تولید جنگ افزارهای هسته ای جدید عملاً روح پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) را به سخره گرفته است. این در حالی است كه امضا كنندگان این پیمان بین المللی متعهد شده اند تا خلع سلاح هسته ای را به عنوان یك هدف همگانی تعقیب كنند. از سوی دیگر تلاش مشهود مقامات آمریكایی برای تحقق دستیابی به جدیدترین فناوری های نظامی هسته ای باعث شده است تا تاكیدات دائمی پرزیدنت «بوش» مبنی بر لزوم چشم پوشی جهانیان از این قبیل جنگ افزارها عملاً با استقبال چندانی در سراسر جهان مواجه نشود. «بوش» ادعا می كند كه «تهدید اصلی» آنگاه صورت واقعی به خود خواهد گرفت كه تروریست ها به سلاح های هسته ای دسترسی پیدا كنند. بنابراین لازم است كه همگان در تلاش گسترده آمریكا برای جلوگیری از قاچاق فناوری هسته ای سهیم شوند.اما طبق اظهارات «هابسون»، ایالات متحده بیشتر از آن كه به فكر تضمین امنیت جنگ افزارهای هسته ای رها شده در قلمرو اتحاد جماهیر شوروی سابق باشد تلاش خود را در زمینه ساخت جدیدترین سوپركامپیوتر برای هدایت این قبیل سلاح ها صرف می كند.

«بوش» تاكنون از امضای پیمان منع جامع آزمایش های هسته ای (CTBT) طفره رفته است. براساس مفاد این پیمان، انجام هرگونه آزمایش هسته ای زیرزمینی ممنوع است زیرا توسعه جنگ افزارهای هسته ای به مدد انجام این قبیل آزمایش ها تسهیل خواهد شد.دولت «بوش» كه عملاً بر سر نحوه رفتار با پرونده هسته ای كره شمالی دچار چنددستگی شده بود سرانجام از كشاندن مقامات این كشور به پای میز مذاكرات معنادار غفلت ورزیدند تا اینكه پیونگ یانگ چندی پیش رسماً اعلام كرد كه سلاح هسته ای در اختیار دارد.

• پاك كردن صورت مسئله

دولت «بوش» در برخورد با پرونده فعالیت های هسته ای ایران نیز خود را به كلی كنار كشیده و ماموریت سنگین حل این مناقشه را به متحدان اروپایی خویش واگذار كرده است. صحبت از «تغییر رژیم» نیز تاكنون نه تنها نتیجه ای در پی نداشته است، بلكه اعتماد جهانیان را نسبت به علاقه مندی آمریكایی ها برای دستیابی به راه حل های صلح آمیز در قبال پرونده ایران سلب كرده است.دولت آمریكا امروزه خود را فقط به یك موافقتنامه پایبند می داند: معاهده مسكو. «پوتین» و «بوش» روسای جمهور فعلی روسیه و آمریكا موافقت كرده اند تا به تعهد تاریخی «بیل كلینتون» و «بوریس یلتسین» روسای جمهور پیشین دو كشور مبنی بر لزوم كاهش تعداد جنگ افزارهای هسته ای آماده شلیك هر یك از دو طرف به ۲۲۰۰ فروند تا سال ۲۰۱۲ پایبند باقی بمانند اما در این معاهده هیچ توضیحی پیرامون سلاح های هسته ای ذخیره شده در انبارها ارائه نشده است. بنابراین من فكر می كنم كه معاهده یاد شده در عمل هیچگاه به خلع سلاح هسته ای نخواهد انجامید.

• پرسشی برای ابد

مردم آمریكا دائماً ارزش نگهداری جنگ افزارهای هسته ای را مورد پرسش قرار می دهند. اخیراً یك نظرسنجی انجام شده توسط آسوشیتدپرس - ایپسوس نشان داد كه «دوسوم پرسش شوندگان آمریكایی لازم نمی دانند كه هیچ كشوری در دنیا سلاح هسته ای در اختیار داشته باشد.» اگرچه لغو برنامه های هسته ای اكنون در دستور كار هیچ دولتی نیست، اما گزینه های كاربردی متعددی در دسترس ایالات متحده قرار دارند كه عبارتند از دست رد زدن به سینه جنگ افزارهای هسته ای جدید، برقرار ساختن سیستم هشدار سریع، شتاب بخشیدن به اجرای موافقتنامه های هسته ای دو جانبه با روسیه و محدود ساختن تعداد جنگ افزارهای موجود در انبار، گردن نهادن به معاهده منع جامع آزمایش های هسته ای، مخاطب قرار دادن دغدغه های امنیتی ناشی از فعالیت هسته ای مشكوك برخی كشورها نظیر كره شمالی به موازات تلاش برای وادار ساختن آنها به صرف نظر كردن از سلاح های هسته ای و بالاخره همراه ساختن اعضای باشگاه دارندگان فناوری هسته ای در تصمیم گیری های حساس و سرنوشت ساز بین المللی. تنها در این صورت است كه رویای مردم آمریكا برای زیستن در «جهانی عاری از سلاح های هسته ای» تحقق خواهد یافت.

*«سنفورد گوتلیب» در فاصله سال های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۳ در استخدام سازمان های غیر دولتی فعال در زمینه كنترل تسلیحات بوده است. وی همچنین مدیر اجرایی «كمیته ملی سیاستگزاری معقول هسته ای» بوده و كتابی را نیز تحت عنوان «اعتیاد دفاعی: آیا آمریكا قادر به ترك این عادت خواهد بود؟» به رشته تحریر درآورده است.