سینمای عامه پسند راهی جز طنز ندارد

برخورد دو ماشین مدل بالا به همراه ظاهر شدن دو چهره محبوب جوانان محمد رضــــــا گلــــزار و النـــاز شاکر دوست بر روی پرده نقره ای, سکانس ابتدایی فـیلـم دوخـواهـر مـی بـاشـد کــــه از عیـد فـطـــــر در سینماهای تهــــران در حال اکــــران است

برخورد دو ماشین مدل بالا به همراه ظاهر شدن دو چهره محبوب جوانان ( محمد رضــــــا گلــــزار و النـــاز شاکر دوست ) بر روی پرده نقره‌ای، سکانس ‌ابتدایی فـیلـم <دوخـواهـر> مـی‌بـاشـد کــــه از عیـد فـطـــــر در سینماهای تهــــران در حال ‌اکــــران است. فیلمی که حاشیه های فراوانی در خصوص اکران آن به جهت ‌حضور بازیگر نقش اول مردش مطرح بود و تا به حال نیــــز به همین دلیل توانسته است از فروش نسبتــــا خوبی برخوردار گردد.

این بار نیز ‌موضوع درام ایرانی بـا طنـز آمیختـه شـده و القصه پســـری کلاهبـــردار ( محمد ‌رضا گلزار ) برای تامین قصدش ‌،عاشق مینا می شود ( الناز شاکر دوست) که احساساتش بر منطقش استـوار اسـت و سـابقــــه ازدواج نـامـوفـق بــــا ‌جـــلال ( حامـــد کمیــلی ) دارد. در این میان با حضور خواهر مینا ( نیکی ‌کریمی)، امیر به یکباره دل از کف داده و این بار واقعا عاشق ‌مهتاب می‌گردد.تمام لوکیشن های فیلــم در شهــر اصفهـان فیلمبـــرداری شده و این امر باعث چشم نوازی و لطافت فضا و رنگ‌ا‌~میزی سکانس های ‌فیلم شـــده است و کارگــــردان به حق توانسته زیبایی‌ها، هنر و فرهنگ ‌این شهــــر را به رخ تماشاگر بکشد .

‌ژانر فیلم به دنبال عامه پسندی بوده و سینمای عامه پسند چنان که از ‌نامش برمی‌ آید نمی توانــــد به خواست مخاطبــش (توده‌ ‌تماشاگر) بی اعتنا ‌باشد. این خواست، توقع و تصور تماشاگر است که به این سینما سمت و سو ‌‌ ‌می دهد؛ تماشاگری که برای سرگرم شدن، به سینما می رود و این لذت از ‌تماشای فیلمی که‌ ‌قرار است دو ساعت او را از دنیای بیرون فارغ کند، یک ‌اصل است. سینمای عامه پسند‌‌ ‌بـرای جــذب مخاطب راهی جز پیروی از این ‌اصـــل ندارد‌‌.‌ اما در مورد فیلم دوخواهر؛‌تکیه بیش از حد فیلم برای خنداندن تماشاگر در برخی سکـــانس ها باعث ‌دلزدگی او از این اصرار می گردد.

مخفی شدن امیــــر در داخـــل ماشین ‌روباز مینا و ندیده شدن او از سـوی جلال، اصـرار بیـش از حد بر تکرار ‌برخی جملات و جیغ زدن های مینا از این قبیل سکانس ها می باشد .گویا ‌در سال های اخیر سبک خنداندن به زور تماشاگر در بخش نمایش های طنز و کمدی ‌نفوذ کرده است.رونق بازار سینمای کمدی و پررنگ شدن طـنـز در فیلـم در ایـران و ‌فـروش‌هـای میلیـاردی برخی از آنها باعث شده که ‌سینماگران سعی نمایند حتی کارهای جدی خود را نیز در قالب این سبک ارائه دهند و به قولی ‌باعث ایجاد ژانر شبه کمدی در سینمای ایران گردند. بسیاری از‌ ‌سینما ‌گران‌ ‌با وجود علاقه شخصی به فیلم‌های درام، به تولید فیلم‌های‌ ‌کمدی و ‌شبه کمدی می‌پردازند زیرا می خواهند ادامـه کـار خـود را تـضـمـیـن نـمایند و بتوانند‌‌ ‌به آسانی برای فیلم‌های آینده خود تهیـــه کننده و یــــا سرمایه ‌گـذار پـیـدا کـنـنـد.

ایـن تـمـایـل‌ ‌حـتـی در بعضی کارگردان‌ها که پیش از این به ‌تولید فیلم‌های جنایی و پلیسی می پرداختند‌ ‌به چشم می خورد.‌ ‌اعتراضی به ‌این سبک نبوده و باعث خشنودی است که با این سبک بتوان تماشاگران را ‌برای گذراندن ساعاتی مفرح و فارغ از دغدغه های روزمره به‌ ‌سالن‌های ‌سینما کشـــاند و از حمایت آنها برخوردار گردید و بدون نگرانی از عدم ‌اکــران، چرخ سینمـــا داران و سینما گران نیز بچرخد اما مسئله زمانی ‌بغرنج می‌شود که هدف و رسالـــت اصلی این نوع فیلم ها تبدیل به سادگی ‌و پیش پا افتادگی بیش از حــــد داستان، اصرار بر حتما خنداندن، تصاویر و نماهای غلط و دم دستــی، سـاختار نا منسجم و مضمـــون سطحی شود ‌و به نام سبک به خورد تماشاگر داده شود . ارائه پیام های اخلاقی در قالب حضور در مطب روانپزشک، تداعی گر ‌فیلم های داخلی و خارجی موفق چند سال اخیر با چنین مضمونی می باشد. ‌شاید دوباره نویسی آنها در فیلمنامه های دیگر نتواند باعث موفقیت ‌فیلم شود .

روانکاو چاره معضلات و نابهنجاری‌های شکل گرفته را ترک ‌بعضی عــــادات سنتی و دادن آزادی بیشتر به زن تجویز می نماید که ‌منظور او در قالب شخصیت مینا باید بیشتر مورد بحث قرار می گرفت تا ‌تماشا گر را از این برزخ راه درست و نادرست رها سازد.این نوع لوکیشن در چند سکانس فیلم ظاهر شده و شخصیت های فیلم فقط ‌با یک بار مشاوره و ارائه پیام از سوی مشاور به طور ناگهانی متحول ‌شده و مسیر زنــدگی خود را بـــدون هیچ گونه مقاومتی تغییر می دهند، ‌موضوعی که شاید در عالم واقعیت با صرف زمان و تجویز دارو برطرف ‌مـی گـردد .ساختن فیلـــم بر اســاس جوان پسنـــدی موجب ‌انتخاب بازیگران خاص سینمای کشور شده است که با تجربه اندک به خوبی ‌توانسته اند از عهده ژانرها و نقش های مختص خود برآیند .

اما این ‌نکته را نباید فراموش کنیم که هر بازیگری در نوع و سبک بازی‌اش ‌شناخته می شود، برخی کمدی کار، برخی صرفا گیشه‌ای و ‌عده‌ای هم بـازیگر تلویزیونی هستند. قطعا ترکیب این نوع بازیگرها در‌کنار هم باید با دقت و ظرافت خاصی صـورت گیـرد. بـه طـوری کـه تمـاشاگر را دچار سردرگمی نکند و ارتباط فیلم‌ نیز با او قطع نگردد. ایـن مسئله در ‌فیلم <دوخواهر> با پراکندگی نوع بازیگران، موجب شده که ارتباط ‌فیلم با مخاطب کمی دچار مشکل شود و زمان تطابق ذهنی و حالت فعلی ‌بازی بازیگر گاه موجب خستگی او گردد به عنوان مثال نقد به حضور ‌نیکـی کریمی بازیگر، مترجم و کارگردان سینمای ایران در نقش ‌خواهر مینا نه به جهت حضور وی در این نقش و ناکامی ارائه نقش از ‌سوی او می بـاشـد بلکـه بـه جهـت سـابقـه ذهنـی تماشاگر از شخصیت های ارائه ‌شده از سـوی اوسـت و بـار دیگـر ستاره سال‌های اخیر ‌‌ ‌سینمای ایران ‌در قالبی نه مخاطب پسند بلکــه کـاملاً گیشـه‌پسنـد بـه تصویـــر می آید‌.‌ البتــــه کریمی انـتـقاد منتقدان به خود را "سلیقه شخصی" آنها ‌مـی‌خـوانـد و بـه گـفته خودش می خـواهد بیـــن کارهایش بالانس ایجاد کند اما ‌این بالانس نباید موجب عادت تماشاگر به حضور او در این نوع فیلم ها ‌گردد .

او بازیگر موفق و ستاره فیلم <عروس> است و توانایی او و ‌تصمیمش بر ستاره ماندن و نپذیرفتن کار تا ۲ سال بعد از فیلم عــــروس ‌از یـاد نخـــواهد رفــت. ‌از نکات موفق فیلم <دوخواهر> می تــــوان به مــوسیقی روان و تاثیــــر گذار فیلم و ‌همراهی آن بـا تماشاگر در سکــانس های کمـدی و عـاشقـــــانـه اشـاره نمـود. حفظ ‌ریتـم و هماهنگی با سکانس ها از نقاط قوت موسیقی فیلـم مـی بـاشـد، ‌البتــه آمیختگی فیلـــم با حضـــور نوازندگان و گـــروه موسیقی و ارائه ویدئو ‌کلیپ های عاشقانه را به پای جوان پسندی آن می گذاریم‌.‌

مـحـمـد بـانکی کـــــه در کارنامــه هنـری خـود سـوابق درخشانی از بازیگری، ‌تهیه کنندگی، مـدیریت تولید، عکاسی و برنامه ریزی تولید دارد ایـن ‌بـار در کـارنـامـه خـود، کـارگـردانی فیلم سینمایی را ثـبـت نـمــــود . او در ۲۱ ‌فیلــــم سینمایی در قبــــل و بعد از انقلاب به ایفای نقش پرداخته است که ‌۶‌ فیلم از ۸ فیلم او در بعد از انقلاب دارای سبک حادثه ای مـی باشد. ‌شاید سابقــــه وی و موفقیتــش در این سـبـک، انـتـظـار فیلمی موفـــق با سبک و ‌سیاق دیگری به غیــــر از کمدی – درام از محمد بانکی را یاد آور می شود.

‌نویسنده: حمید علوی ‌‌