استقامت پرودی در برابرحریفان

سرعت دو زیاد نبود اما کند و هروله هم نبود, همراهان دوی آهسته رومانو پرودی عرق بر سر و رویشان برق انداخته بود اما پرودی, نخست وزیر خونسرد و آرام ایتالیا حتی وقتی که سخت به دنبال جواب مسأله ای است به دلشوره نمی افتد

سرعت دو زیاد نبود اما کند و هروله هم نبود، همراهان دوی آهسته رومانو پرودی عرق بر سر و رویشان برق انداخته بود. اما پرودی، نخست وزیر خونسرد و آرام ایتالیا حتی وقتی که سخت به دنبال جواب مسأله ای است به دلشوره نمی افتد. او در آخرین دوی صبحگاهی اش در پارک Villa Borghese باز هم عرق نکرد. این ویژگی را می توان به شیوه های گوناگون تعبیر کرد. او اگرچه ۶۸ سال دارد اما از لحاظ بدنی در فرم خوبی است، از نظر سیاسی به ندرت در فرم مطلوب بوده است. یا شاید بدن او از همان ماده ای ساخته شده که شخصیتش را تشکیل داده است؛ وی آنقدر آرام و خونسرد است که چندی پیش در یک کاریکاتور او را «والیوم» نامیدند. یا شاید همه اینها نشانه تحمل و دوامی است که به او امکان داده است تا با وجود نتایج دلسردکننده نظرسنجی ها، شکنندگی دولت ائتلافی، پیشگویی های روزانه درباره احتمال سقوط دولت چپ میانه اش و بازگشت سلفش سیلویو برلوسکونی به قدرت، به مدت یک سال و نیم به بقایش ادامه دهد.

وی سال گذشته در رقابت های انتخاباتی خودش را «موتور دیزل» نامید. شاید واقعاً اینگونه نباشد اما دوامش مثل دیزل است. پرودی در خلال ۴۰ دقیقه دوی صبحگاهی و گفت وگوی همزمان با صدایی گرفته گفت: «صادقانه بگویم، این استعاره چندان هم بی مسما نبود. چون من به رغم همه مشکلات همه کاری کردم.» از نظر برخی ایتالیایی ها این استعاره چندان هم به این شدت و حدت نیست. به باور آنها، پرودی فردی منضبط و مات و گرفته است؛ بویژه در مقایسه با برلوسکونی ۷۱ ساله، ثروتمندترین مرد ایتالیا که با هلی کوپتر خصوصی اش سبکبال به همه جا می پرد و در خانه اعیانی اش خوش است و در انظار عمومی با همسرش نزاع دارد. جولیانو فرارا سردبیر روزنامه محافظه کار «ال فولیو» و سخنگوی سابق برلوسکونی می گوید: «برلوسکونی یعنی جذابیت ظاهری و پرودی یعنی ورزش و تحرک.»

به نظر می رسد که تحمل و استقامت پرودی نتیجه داده است. با آن که ناآرامی و بی ثباتی سیاسی ایتالیا بسیار فراتر از استانداردهای سیاست در این کشور است اما پرودی جوش و خروشی در اطراف خود حس می کند. در ماه نوامبر، وی از رأی دشوار سنا به بودجه اش جان سالم به در برد و با وجودی که برلوسکونی برای متلاشی کردن دولت او سخت تلاش می کرد، باز هم سر پا ماند. در نتیجه، براساس نظرسنجی ای که رناتو منهایمر استاد دانشگاه میلان انجام داد و در روزنامه کوریره دلاسرا به چاپ رسید، محبوبیت دولت وی در ماه نوامبر ۴ درصد افزایش یافت. این صعود برای پرودی خوب است اما هنوز فقط ۳۵ درصد از ایتالیایی ها احساس می کنند که کار دولت او خوب است. اواخر نوامبر، آدریانو چلنتانو پیر موسیقی پاپ ایتالیا در برنامه تلویزیون سالیانه اش که همواره هواداران پروپاقرص داشته ، به طرز غیرمعمولی به پرودی ادای احترام کرد. او گفت: تردید دلپذیری دارم: «فکر می کنم شاید پرودی راه درستی در پیش گرفته است. او فقط وعده هایی می دهد که قادر به عمل کردن به آنهاست. اما کشور ما آن را نمی ستاید.»

مسیری که پرودی برای ورزش صبحگاهی اش انتخاب کرده یک راه شنی حلقه وار، درواقع یک مسیر کوچک اسبدوانی در villa Borghese یک پارک دوست داشتنی در شمال بخش تاریخی مرکز رم است.

اما او که پس از ۵ سال ریاست کمیسیون اروپا برای دومین بار نخست وزیر ایتالیا شده است ( پرودی بار اول از ۱۹۹۶تا ۱۹۹۸ نخست وزیر بود) مسیر ساده ای پیش رو ندارد. در ورزش صبحگاهی اخیر ملازمان وی عبارت بودند از چندمحافظ که ۲ نفر آنها با وی می دویدند. ۲ نفر از یاران نزدیک پرودی هم با او بودند: دانیله جیووانی اقتصاددانی از سیسیل و سخنگوی بلندقامتش سیلویو سیرکانا که عینکی آفتابی به چشم داشت و معمولاً با خیال راحت کنار زمین متوقف می شد و پشت سر هم سیگار دود می کرد. پرودی برای آن که صحبت ورزش و تمرین را تمام کند گفت: «بگذارید درباره مسائل جدی صحبت کنیم.»

پرودی با صراحت و صداقت اعتراف می کند که همچنان با همان مشکل اساسی که از ابتدا با آن مواجه بود دست و پنجه نرم می کند. مشکل او فقط برلوسکونی و اپوزیسیون راست میانه نیست بلکه حفظ اتحاد ائتلاف خودش که از ۹ حزب شکل گرفته و در مورد موضوعات بسیار اندکی توافق دارند مشکل دیگر اوست. گاهی اوقات، متحدانش برای اعتراض به دولت وی به خیابان ها هم ریخته اند.

در شرایطی که بیم آن می رود ایتالیا از بقیه اروپا عقب بیفتد، این اعتراض ها و دشواری ها ایجاد تغییرات بنیادی در این کشور را مشکل ساخته است. پرودی کوشیده است دو بسته اصلاحات اقتصادی را در ایتالیا اجرا کند و اقتصاد را از رشد صفر درصد به سوی تحرک و پویایی ببرد. اما او به دلیل ریاست بر دولتی که آشفته و چند دسته است با این انتقاد مواجه بوده که کارهای کمی را از پیش برده است. خود او این انتقادات را رد نمی کند با این همه می گوید تا حد امکان کارهای زیادی انجام داده است. وی ادامه داد: «در یک دموکراسی، مشکل حفظ اکثریت است، ما یک اکثریت تک رأی داریم.»

دلسردی و ناخرسندی های وی را می شد از لابه لای صحبت هایش درباره اتفاقات اخیر و اعتراضات کارگران و غیبت های مکرر آنان از حضور در سر کارشان احساس کرد. پرودی اضافه کرد: «با رؤسای نهادهای مدنی دیداری داشتم. مشارکت و استقبال آنها گرم و پرشور بود. سؤال آخر این بود: حالا باید چه کار کرد. چند تن از مسئولان گفتند بهتر است به کارگردان پول اضافی بدهیم.» پرودی برای تعریف بقیه ماجرا چند ثانیه ایستاد و گفت: «به آنها گفتم دور شوید. من این کار را نمی کنم. مانعی که پیش روی من است یک دیوار پلاستیکی بیش نیست.» دولت پرودی طولانی تر از آنچه که انتظار می رفت عمر کرده و محبوبیتش نیز سیر صعودی یافته است اما بقای او در قدرت با عمیق ترین چالش ها روبه روست. گروه های چپ و راست با اسلوب و شیوه های بی سابقه ای در حال بازسازی مجدد خود هستند که احتمالاً در آنها نقشی طولانی برای پرودی وجود نخواهد داشت. در طیف چپ، اخیراً دو حزب بزرگ برای پشتیبانی از «والتر ولترونی» شهردار محبوب رم که به نوعی نخست وزیر تازه در جناح ها مبدل شده متحد شدند و او را در کانون سیاستگذاری و رهبری چپ ها قرار دادند. در طیف راست نیز برلوسکونی متحدان خود را تشجیع کرده که بار دیگر برای بازگشت به قدرت تلاش کنند.

هر دو طیف گفت وگوهای مقدماتی برای بازنگری در قانون انتخاباتی را آغاز کرده اند. به زعم آنها قانون انتخابات بار دیگر دقیقاً همان اکثریت پارلمانی بی ثباتی را شکل خواهد داد که حیات دولت پرودی را با پاره ای معضلات روبه رو کرده و به همین دلیل این یک قانون ناقص است. بسیاری از این افرادکه برلوسکونی در رأس آنها قرار دارد چنین استدلال می کنند که هرگاه بر سر قانون جدید انتخاباتی توافق حاصل شد باید بلافاصله انتخابات تازه ای برگزار شود. اینک که ولترونی به رهبری ساختار و جمعیت چپ میانه رسیده است شاید پرودی از این چارچوب بیرون افکنده شود. پرودی در برابر این چشم انداز خود را آرام و خونسرد نشان می دهد. او گفت که قبل از هر چیزی، تغییر در قانون انتخاباتی نیاز به زمانی طولانی دارد و علاوه بر این قانون جدید پس از یک دوره انتظار زمانی به اجرا درخواهد آمدکه او یا دوره ۵ ساله اش را تمام کرده یا رو به پایان است و در اندیشه بازگشت به حرفه تدریس دانشگاهی است.

با نزدیک شدن به پایان دوی صبحگاهی پرودی برای مزاح گفت: من می توانم یک ضمانت باشم، ضمانتی برای یک زندگی آسان. همراهانش خواستند که توقف کند اما او خواست که دو دور دیگر هم بدوند، گویی که قادر است بیش از آن بدود. او حتی از من دعوت کرد که در فرصتی دیگر با او ورزش کنم و البته بهتر است وقتی باشد که او هنوز نخست وزیر است.

او گفت: «دفعه بعد ورزش خواهیم کرد با CON FORZA (اندکی تلاش بیشتر) می خواست جای کوچک ترین شبهه ای باقی نگذارد که واقعاً برای این کار ساخته شده است.

ایان فیشر ‎/ ترجمه: هرمز برادران