راه های رفع فساد

انتصاب بر اساس لیاقت و صداقت و پرهیز از انتخابات فامیلی و خویشاوندی و دوستی و هوشیاری و اعتراض عامه در رابطه با فساد از ابزار محکم مبارزه با فساد است

انتصاب بر اساس لیاقت و صداقت و پرهیز از انتخابات فامیلی و خویشاوندی و دوستی و هوشیاری و اعتراض عامه در رابطه با فساد از ابزار محکم مبارزه با فساد است.

● شاخص های فساد

مردم دنیا به طور متوسط از ۳۶ تا ۲۰۵ دلار رشوه برای دستیابی به خدمت مورد نظر پرداخته اند.

بدون در نظر گرفتن شرایط خاص کشورها مقایسه بر اساس شاخص واحد گمراه کننده است.

بسیاری از امور در ایران فساد تلقی می شود اما در تعاریف جهانی جزو مباحات است.

مثلا اعتیاد، فحشاء و قمار در ایران فساد است در حالی که در برخی کشورهای بزرگ و کوچک فساد منشاء درآمد برای دولت است.

فساد هزینه زیادی برای توسعه ورود منصفانه به بازار است.

فساد بر سه نوع است:

۱) فساد شخصی،

۲) فساد نهادی (مثل گروه های مافیا که به تعداد قابل توجهی قدرت در اروپا و آمریکا وجود دارد.) دانشمندی گفته است افراد وقتی از احقاق حق توسط دستگاه قضایی مایوس می شوند به مافیا و گروه های سازمان یافته مراجعه می کند. در روسیه و اکراین تبهکاران و مافیا به منظور کسب مصونیت پارلمانی و رهایی از مجازات به دنبال راهیابی به مجالس قانونگذاری بوده اند.

۳) هنجار شدن و عمومی شدن فساد، عامل فساد مالیات نمی دهد و معمولا برای تحکیم و توسعه فساد بیشتر خرج می شود. برخی سرمایه گذاری های خارجی با این دلیل به ایران نمی آیند که نمی توانند به ایرانیان رشوه بدهند.

▪ عوامل اداری و سازمانی:

چیزی که در نظام اداری کنونی واقعیت دارد این است که واحدهای اداری معمولا با تعداد زیادی از قوانین و مقررات غیر واقعی و یا غیر ضروری مواجه هستند و ابهامات موجود در رویه های اداری و استانداردهای جاری کار، امکان هر گونه تصمیم و اقدامات خودسرانه را به کارگزاران آن ها می دهند. به علاوه اینکه، فرآیندهای پیچیده و چند لایه امور اداری نیز عامل تشویق مراجعان به پیشنهاد رشوه برای تسریع کار هستند، از طرفی پایین بودن حقوق کارکنان هم دلیل کاهش تدریجی قدرت مقاومت و هم عادت بعدی آنان به قبول این پیشنهادات است.

-همان طور که عوامل به وجود آورنده فساد در جامعه از گسترده بالایی برخوردار است، آثار و نتایج ناشی از فساد در جامعه نیز بسیار گسترده است. فساد همچون غده ای سرطانی است که آسیب های بسیاری را بر جامعه و کشور وارد می آورد. صدمه زدن بر اعتماد مردم نسبت به حکومت، ممانعت از ثبات سیاسی و اقتصادی و پیوستگی اجتماعی و ممانعت از توسعه اقتصادی کشور از طریق تخریب رقابت سالم در بازار از جمله این موارد هستند. علاوه بر آنچه اشاره شده می توان موارد زیر را به عنوان آثار ناشی از وجود فساد اداری در جامعه نام برد:

تضعیف ساختار اداری، تخریب مشروعیت حکومت و حاکمیت قانون، کاهش احترام به قانون، از بین رفتن شفافیت و حساب دهی، کاهش فرصت های سالم پیشرفت برای افراد، موسسات و سازمان ها، افزایش هزینه زندگی سالم و کاهش بهره وری

● راهکارهای پیشگیری و مقابله با فساد در نظام اداری کشور

گام بعدی پس از شناخت عوامل و گلوگاه های بروز فساد اداری، پیگیری مجدانه راهکارهای پیشگیرانه، بازدارنده و بهبود بخش در چارچوب برنامه های میان مدت و بلند مدت است. در این راستا راهکارهایی در قالب راهکارهای کلان و خرد در ذیل مطرح می شود:

▪ راهکارهای بلند مدت

۱) تقویت اعتقادات مذهبی و دینی و وجدانی

۲) پیشگیری از طریق اصلاح و بهسازی نظام اداری و آموزش

۳) کاهش فاصله طبقاتی و در دسترس قرار دادن امکانات و فرصت های کاری

۴) مقابله و برخورد جدی با مصادیق فساد

۵) تصویب قوانین کارآمد و راهگشا در مقابله با فساد. کاهش بروکراسی، شفافیت قوانین، رفع قوانین مبهم و کاهش تعداد قوانین

۶) تقویت مدیریت کارآمد در کشور

▪ راهکارهای اداری و مدیریتی:

ـ منطقی کردن تصدی های دولتی

ـ ایجاد اصلاحات و بازبینی ساختار نظام ها، روش ها و رویه های انجام کار و ارائه خدمات به مردم

ـ ایجاد اصلاحات در نظام نظارت و بازرسی و حسابرسی و بهینه سازی فرآیند نظارت و کنترل

ـ استقرار نظام احقاق حقوق و تامین خسارت ارباب رجوع

ـ توسعه مدیریت و توسعه کیفی نیروی انسانی.

ـ تقویت فرهنگ مشارکت جویی و مشارکت پذیری مردم در دستگاه های اجرایی.

ـ افزایش پاسخگویی دستگاه ها و پذیرایی در مقابل مردم، نهادهای مدنی و نهادهای نظارتی قانونی.

ـ ایجاد اصلاحات نهادی در مدیریت مقابله با فساد و سالم سازی نظام اداری.

▪ راهکارهای فرهنگی- اجتماعی:

ـ افزایش آگاهی و آموزش مستمر مردم در خصوص برنامه ها و دستاوردهای مقابله با فساد.

ـ احیا و آموزش ارزش های اخلاقی و انضباط اجتماعی.

ـ بهبود نظام تامین اجتماعی.

▪ راهکارهای سیاسی ـ مدنی:

ـ تقویت نهادهای مدنی در نظارت بر نهاد قدرت و دستگاه های اجرایی.

ـ توسعه مشارکت مردمی در مقابله با فساد و نظارت بر دستگاه های اجرایی.

ـ تقویت نقش و جایگاه مطبوعات آزاد و مستقل در مقابله با فساد.

ـ سیاست زدایی از نظام اداری و انتخاب مدیران بر اساس شایستگی.

ـ اصلاح قوانین و مقررات کیفری و جزایی برای برخورد موثر با عوامل فساد.

▪ راهکارهای اقتصادی:

ـ منطقی کردن مداخلات دولت در امور اقتصادی.

ـ رقابتی کردن فعالیت های اقتصادی و معاملاتی دولتی و حذف امتیازات و رانت های مختلف.

ـ بهبود وضعیت معیشتی کارکنان دولت.

ـ شفاف سازی قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت های اقتصادی (بخش دولتی و بخش خصوصی).

ـ تقویت نظارت دولتی بر فعالیت های اقتصادی کشور (افزایش نظارت دولت)

و اما سخن آخر یک پیشنهاد مهم برای حل مشکلات اداری کاهش بوروکراسی و کاغذ بازی و کاهش هزینه های دولت مبارزه با دروغ با کمک رایانه است. ما به مردم اعتماد کنیم اما سخن و قول مردم را در رایانه ها ثبت کنیم و اگر خلاف گفتند از بسیاری از مزایا و امکانات محرومشان کنیم، آن زمان است که بسیاری از کاغذ بازی ها و تضمینات کم می شود. بسیاری از جنایات و فسادها نقصان می یابد. به همین دلیل است که دروغ در اسلام از معاصی بزرگ است. طرح تفضیلی آن می تواند ارایه شود.