خواب را دریابیم

خوب‌خوابیدن یا دست‌کم به اندازه کافی خوابیدن، یک درگیری جانفرسای همیشگی برای دانشجویان پزشکی، رزیدنت‌ها و حتی پزشکان فارغ‌التحصیل شده است. مشکل ساعت‌های کش‌دار کشیک‌ها …

خوب‌خوابیدن یا دست‌کم به اندازه کافی خوابیدن، یک درگیری جانفرسای همیشگی برای دانشجویان پزشکی، رزیدنت‌ها و حتی پزشکان فارغ‌التحصیل شده است. مشکل ساعت‌های کش‌دار کشیک‌ها نیست. مشکل زنگ‌های دیروقت نیمه‌شب و غلت‌زدن‌های فراوان در نگرانی بیماران روزهای قبل است. همزمان با این درگیری‌ها، خوب نخوابیدن، روزی کلافه‌کننده با مغزی بسته و سرشار از چای و قهوه و سطح بالای کافئین برای ما رقم می‌زند.غم‌انگیزترین قسمت داستان این است که می‌دانی به خواب نیاز داری اما نمی‌توانی بخوابی! چه کار می‌شود کرد؟

از هر متخصص خوابی بپرسید پاسخ می‌دهد: «رعایت (بهداشت خواب) درمان شماست.»و حالا چگونه (بهداشت خواب) خود را بهبود بخشیم:

۱) از مصرف مواد محرک (چای و قهوه) یا برعکس آن مواد خواب‌آور (بنزودیازپین‌هاو....) از ۶ ساعت قبل از زمان خواب پرهیز کنید. باید عادت کنید در زمان خاص و معین خود خسته شوید و بخوابید.

۲) چرت زدن ممنوع! چرت‌های طولانی بین روز، سیکل طبیعی خواب شما را مختل می‌کند.

۳) کارهایی مانند مطالعه و درس خواندن را به تختخوابتان نبرید. باید به بدنتان بیاموزید که تختخواب یعنی (زمان خواب فرا رسیده است!)

۴) مکان ساکت، تاریک و آرام بهترین مکان برای خوابیدن و در خواب فرو ماندن است.

و اما بعد از تمام اینها، چگونه می‌توانیم برنامه خواب خود را با سبک زندگی‌مان به عنوان یک پزشک هماهنگ کنیم؟

مثل تمام ابعاد دیگر زندگی، همه چیز به واژه (تعادل) برمی‌گردد. مردم وقتی درباره یک زندگی متعادل صحبت می‌کنند منظورشان زندگی اجتماعی، زندگی تحصیلی، زندگی کاری و خانوادگی است و هرگز در این میان صحبتی از (زندگی خوابی) به میان نمی‌آید.

ما در طول شبانه‌روز ۲۴ ساعت وقت برای انجام آنچه دوست داریم انجام دهیم، داریم اما باید به یاد داشته باشیم خواب قسمتی از روز ماست که روی عملکرد ما در بخش‌های دیگر روز تاثیر مستقیم دارد.

شما با درس خواندن بیشتر می‌توانید پزشک و دانشجوی موفق‌تری در محل کار و تحصیل باشید ولی وقتی در طول شب فقط یک ساعت خوابیده باشید مطمئنا هنگام حضور در کلاس‌ها، کارگاه‌های آموزشی و محل کار، خواب‌آلوده هستید و حتی گاهی خوابتان می‌برد. مجبور به مصرف مقادیر بیشتری کافئین می‌شوید و تمام روز احساس ناخوشایندی دارید و طبعا نخواهید توانست حضور موثری داشته باشید.

خواب حیاتی است و پلی برای رسیدن به زندگی بهتر. بیایید از این دید به قضیه نگاه کنید: اگر شما، شب به خوبی بخوابید روز بعد پرانرژی‌تر از خواب برمی‌خیزید و توانایی و انگیزه بیشتری هم برای انجام کارهایتان دارید و در نتیجه شخص مفیدتری هستید.

زمانی که دیروقت است و در حال مطالعه هستید، سعی کنید مرزهای خود را تشخیص دهید. شما در یک بعدازظهر قادرید اطلاعات زیادی را در ذهنتان ثبت‌کنید اما هر چه به شب نزدیک‌تر می‌شوید تمرکز و قدرت تجزیه و تحلیل شما کمتر و کمتر می‌شود.

حتما با این وضعیت مواجه شده‌اید که مدت زیادی به صفحه باز کتاب مقابلتان خیره مانده‌اید و سعی در خواندن آن عملا راه به جایی نبرده است. مغز شما کشش ندارد و پشت سر هم آلارم می‌دهد که خسته‌ام!

خواب باعث می‌شود مطالبی که در طول روز فرا گرفته‌ایم، به خوبی در ذهنمان جای بگیرند و به خاطر سپرده شوند. پس با این تفاسیر اگر نخوابیم فایده این همه درس خواندن چیست؟ این موضوع تاییدکننده این مطلب است که چرا بعضی از مردم زمان خاصی از طول شبانه‌روز خود را فقط به مطالعه و یادگیری اختصاص می‌دهند. به شما نیز توصیه می‌کنم این روش را امتحان کنید. تا زمانی مطالعه خود را ادامه دهید که مغز شما اخطار می‌دهد. درآن لحظه که اخطار را دریافت کردید نشانه‌ای کنار پاراگرافی که در حال مطالعه‌اش هستید بگذارید و سپس کتاب خود را ببندید و برای خوابیدن آماده شوید. ساعت خود را ۲ ساعت زودتر از آن ساعتی که هر روز به‌طور روتین بیدار می‌شوید کوک کنید.

با کمال تعجب خواهید دید که در ساعت ۴صبح بعد از مقداری خواب چقدر درس خواندن ساده‌تر از ساعات پایانی روز است.

راه درست برای به خواب رفتن را بیابید و به نیازهای بدنتان توجه کنید. این موضوع به ظاهر کوچک نقش بسیار مهمی در موفقیت شما به عنوان یک پزشک دارد. روش‌ها و متد‌های مختلف را امتحان کنید و زمانی که روش مناسب خود را یافتید، خودتان را مجبور به انجام آن کنید. به این ترتیب شما پزشک و دانشجو و رزیدنت سالم‌تر، خوشحال‌تر و مفیدتری خواهید بود زیرا قادر هستید بهتر فراگیرید و بهتر نیز از دانسته‌های خود استفاده کنید. حالا مرا ببخشید زمان خوابم رسیده و باید بروم بخوابم!