فرگوسن, کارگر گلاسکو, لرد جزیره

▪ تولد

الکساندر چاپمن فرگوسن در خانواده‌ای پروتستان متولد شد، آن‌هم درست در شب کریسمس! بله، او به‌طور دقیق ۳۱ دسامبر ۱۹۴۱ متولد شد. منطقه گوون در حومه گلاسکو کارگرنشین بود و فرگی افسانه‌ای نیز خانواده‌ای از این صنف داشت. دوران کودکی فرگی خیلی عادی طی شد تا اینکه مصائب واقعی در سنین نوجوانی بروز یافت.اولین شغل آلکس کارگری یک کارخانه ابزارسازی در کلاید بود. او این‌کار را تا ۲۳ سالگی به‌عهده داشت تا اینکه از آن پس زندگی خود را بر اثر چند اتفاق بزرگ در مسیر دیگری دید. وی به سبب علاقه دیرین به فوتبال تصمیم گرفت در تست چند تیم باشگاهی اسکاتلند شرکت کند. با قبولی در امتحان تیم‌های کوئینز پارک رنجرز و سنت جانسون به‌طور پاره‌وقت برای آنها مشغول به بازی شد. او به مدت ۳ سال، در این ۲ تیم به‌صورت آماتوری و پاره‌وقت باقی ماند تا اینکه در سال ۱۹۶۴ به‌عنوان یک مهاجم مرکزی به تیم حرفه‌ای دانفرملاین پیوست. او آنقدر در این تیم درخشید که محبوب ابدی خود گلاسکو رنجرز را وادار ساخت برای خریدش با مبلغ ۶۵ هزار پوند رکورد بشکند.

این اتفاق در سال ۱۹۶۷ رخ داد با این حال، او دوران خوشی را در پیراهن آبی محبوبش سپری نکرد و پس از ۲ سال ناموفق به فالکرک رفت. آنجا نیز چندان خوش نگذاشت و فرگی مجبور شد به آخرین تیم دوران ناموفق بازیگری خود بپیوندند: تیم ایر.

سرانجام فرگوسن با یک‌سال بازی در این تیم، طی سال ۱۹۷۴ رسماً به‌عنوان بازیکن از میادین حرفه‌ای کناره‌گیری کرد. فرگی در همان سال کناره‌گیری تبدیل به یک مربی شد! اولین باشگاه تحت هدایت او ایست ایستیرلینگ نام داشت که به مدت ۳ سال یعنی تا پایان سال ۱۹۷۸ رهبری‌شان را به‌عهده داشت. او واقعاً در این تیم نتایج خوبی می‌گرفت و با اینکه محدودیت‌هایش، ایست ایسترلینگ را به سمت موفقیت می‌برد، با تصمیم رئیس باشگاه از کار برکنار شد.

آبردین تیم بعدی بود. جائی که فرگی مجالی برای موفقیت به‌دست آورده و افسانه خود را آغاز کرد. باز هم همان محدودیت‌های خاص فرگی در این تیم اعمال شد؛ اما این‌بار ثمربخش بود. آبردین دهه ۸۰ برای اولین‌بار در طول تاریخ اسکاتلند تابوی رنجرز و سلتیک، قهرمانان سنتی کشور را شکست و کسی که در این میان نقش پررنگی داشت، آلکس فرگوسن بود. فرگی در سال ۱۹۸۳ آبردین را پس از قهرمانی‌های متعدد در لیگ و جام حذفی به مقام قهرمانی جام برندگان جام اروپا رساند، آن‌هم با غلبه بر تیمی چون رئال‌مادرید. آن جام آخرین فتح اروپائی یک تیم اسکاتلندی تا هم‌اکنون محسوب می‌شود. سیل پیشنهادات باشگاه‌های بزرگ به‌سوی او روانه شد. تاتنهام، رنجرز، آرسنال، بارسلونا و حتی لیورپول؛ اما ظاهراً تقدیر، منچستریونایتد را برایش برگزیده بود.

▪ ورود به منچستریونایتد

وی هنگامی پای به منچستریونایتد گذاشت که به گواه خودش، تنها یک تلفن با پیوستن به لیورپول دشمن دیرینه باشگاه فاصله داشت. قرمزهای آنفیلد و شخص داگلیش به‌دنبال خود بزرگی بودند؛ اما فرگی بنا به‌دلایلی نامشخص، دعوت آنها را نپذیرفت.

در زمان حضور وی در یونایتد، این باشگاه دور از موفقیت و با ساختاری کاملاً نامنظم بود. آلکس جایگزین آتکینسون شد که نتوانسته بود یاد و خاطره مت بازبی را برای هواداران پرشور منچستریونایتد زنده کند.فرگی اعلام کرد از آکادمی باشگاه منچستریونایتد را تبدیل به غول خواهد نمود. کاری که در آن زمان صددرصد اشتباه قلمداد می‌شد.

وی به‌کار خود علاقه‌مند بود و لحظه به لحظه زمان را برای موفقیت غنیمت می‌شمرد. مارک هیوز از بارسلونا بازگشته بود و تیم ستارگانی چون استیو بروس، برایان مک‌کلر، گری پالیستر و پل اینس را در اختیار داشت با این‌حال در سال‌های ابتدائی حکومت فرگوسن پشت سر لیورپول قهرمان دهه‌های ۷۰ و ۸۰ انگلستان قرار داشت. امری که باعث خشم هواداران می‌شد. در فصول ۱۹۸۸ و ۱۹۸۹ یونایتد به مقام نایب قهرمانی لیگ رسید. در اینکه فرگی می‌توانست باشگاه را به دوران خوش گذشته بازگرداند، تردید وجود نداشت؛اما عده‌ای با بدبینی فرجام کار را خوش نمی‌دانستند. پیش‌بینی آنها وقتی منچستریونایتد در رتبه یازدهم جای گرفت به واقعیت نزدیک می‌شد. علیرغم این واقعیت، فرگی از اصول خود عدول نمی‌کرد. نورمن وایت ساید و پل مک گراث ۲ چهره درخشان ایرلندشمالی به‌دلیل مصرف مشروبات الکلی از سوی فرگی اخراج شدند. در آن تیم منچستریونایتد، هیچ‌کس نمی‌توانست تحت رژیم جدید فرگوسن کوچکترین اشتباهی را مرتکب شود. استراتژی فرگی، عدم وابستگی به ستاره‌ها و ساختن بازیکنان بزرگ بود.حتی اگر این کارها به قیمت شکست سنگین ۵ بر یک مقابل منچسترسیتی و هو شدن هواداران تمام می‌شد. مارتین ادواردز مالک وقت باشگاه از فرگی حمایت می‌کرد؛ اما نتایج می‌گفت او نیز باید مثل مربیان پس از بازبی راهی منزلش شود.

▪ بازی مرگ و زندگی

به فرگی مهلت داده شد. بازی دور سوم جام حذفی مقابل ناتینگهام فارست آن‌هم در خانه حریف، دیداری بود که اگر با برتری و صعود یونایتد تمام نمی‌شد، امضاءکننده سند اخراج مرد اسکاتلندی بود.پس عجیب نیست که فرگی چگونه در سال‌های اخیر این‌همه فشار را به آسانی تحمل می‌کند. او در آن سال‌ها این تجربیات را اندوخته بود! به هر حال تیم او به اندازه کافی خوش‌شانس هم بوده؛ چرا که در بازی مقابل ناتینگهام فارست، داور یک گل حریف را قبول نکرد تا یونایتد با تک گل مارک رابینز دیدار را به سود خود خاتمه دهد.

تیم، تا فینال بالا آمد و آنجا مقابل پالاس، ۳ بر ۳ متوقف شد.در بازی تکراری این‌بار گل لی‌مارتین شیاطین سرخ را پس از سال‌های قحطی به جامی که در فتح آن تخصص داشتند، رساند یعنی جام‌حذفی انگلستان. دوران موفقیت او آغاز شده بود. فرگوسن اعلام کرد هدفش رساندن یونایتد به جام لیگ است.در سال ۱۹۹۱ تیم رشد یافته او با غلبه ۲ بر یک بر بارسا فاتح جام برندگان جام اروپا نام گرفت.تیم او فصل بعد نیز با غلبه ۲ بر صفر بر ناتینگهام فارست برای اولین و تاکنون آخرین‌بار جام اتحادیه را فتح کرد.جملات فرگی پس از فتح این جام نشان از جاه‌طلبی یک روستائی موفق داشت: این جام را بردیم. جامی که من به آن میکی‌ماوس می‌گویم؛ چرا که فاقد هرگونه ارزش است.و فرگوسن دیگر میکی‌ماوس را فتح کرد!سال بعد مصادف با ورود چهره‌های درخشان آکادمی؛ چون گیگز و خریدهای موفق مثل اشمایکل بود.فرگی هنوز به هدف اصلی خود یعنی فتح لیگ نرسیده بود. در سال ۱۹۹۲ تیم تا آستانه قهرمانی در لیگ پیش رفت؛ اما شکست ۲ بر صفر در واپسین روزهای لیگ در آنفلید مقابل لیورپول، باعث شد لیدزیونایتد رقیب همیشگی آنها قهرمان شود. فرگی مورد انتقاد هواداران قرار گرفت؛ اما ماجرای اصلی در نوامبر سال بعد رقم خورد. جائی‌که اریک کاستونا یاغی لیدزیونایتد راهی منچستریونایتد شد.