مذاكره بدون پیش شرط

گوناگونی و تفاوت ها میان انسان ها یك موضوع طبیعی است اما در دوران نوجوانی و بلوغ این مساله, نمود خاصی پیدا می كند

سارا با دل نگرانی‌ خاصی منتظر شنیدن زنگ مدرسه بود كه در اصل نشان می‌داد اولین كلاس درسش در این شهر جدید شروع می‌شود. به اطرافش نگاهی انداخت. حیاط پر بود از چهره‌های گوناگون چهره‌هایی كه مثل خودش كك و مك داشتند، چهره‌هایی كه پوست آنها تیره‌تر بود و یا قیافه‌های مختلفی كه تا به حال ندیده بود.

او در میان این چهره‌ها به دنبال این بود كه دوستانی پیدا كند. حدس می‌زد اگر آدم‌ها را بهتر بشناسد راحت‌تر دوست پیدا می‌كند. او به دستش كه سال‌ها پیش در یك سانحه تصادف دچار آسیب و جراحت شدید شده بود نگاهی انداخت و در دلش گفت: <امیدوارم با وجود اینكه با بقیه تفاوت دارم، باز هم كسی مایل باشد با من دوست شود>!

گوناگونی و تفاوت‌ها میان انسان‌ها یك موضوع طبیعی است اما در دوران نوجوانی و بلوغ این مساله، نمود خاصی پیدا می‌كند و نوجوان‌ها نه تنها خیلی به این مساله اهمیت می‌دهند بلكه در بعضی موارد زندگی آنها فقط روی این مسائل متمركز می‌شود.

مثلا تمایل دارند با كسی دوست شوند كه فلان لهجه را نداشته باشد و یا قد بلند و خوش هیكل باشد! این تفاوت‌ها در دوستی‌ها و روابط آنها آن‌قدر پررنگ می‌شود كه بسیاری از موقعیت‌های مناسب را از دست می‌دهند و یا در بعضی موارد زندگی آنها به خطر می‌افتد. این در حالی است كه باید به نوجوان آموخته شود كه قدرت، خلاقیت و انرژی حیات، از همین تفاوت‌ها منشاء می‌گیرد.

● پیشداوری، سمی كه ذهن نوجوان را آلوده می‌كند

آیا شما نوجوان عزیز تا به حال این تجربه را داشته‌اید كه كسی قبل از آنكه فرصت شناخت شما را به خود بدهد، درباره شما قضاوت كرده باشد؟ در اصل پیشداوری زمانی اتفاق می‌افتد كه قبل از كسب تمام حقایق، درباره كسی به قضاوت نشسته و نظرمان را اعمال كنیم. در مقدمه، سارا از این نگران بود كه به دلیل تفاوت‌هایی كه با دیگران دارد، درباره او پیشداوری شود و سایر نوجوانان افكار منفی در این باره داشته باشند.

نمونه‌های زیادی از پیشداوری در دنیا وجود دارد كه بعضی از آنها را در اخبار، ‌گزارش‌ها،‌ مدرسه، محل كار و حتی در منزل خودمان می‌بینیم! پیشداوری منصفانه نیست و باید از ذهن نوجوانان پاك شود. جملاتی مثل: نظر دخترها كه به حساب نمی‌آید یا پیرزن‌ها فقط بلدند غرغر كنند و مواردی از این قبیل، نشان‌دهنده فكر محدود و قضاوتی بیمارگونه است كه باید تغییر كند.

متاسفانه بیشتر این پیشداوری‌ها و قضاوت‌های اشتباه كه از تعصب و غرض ورزی منشا می‌گیرد، در خانواده شكل گرفته است. وقتی پدر و مادر دائما چنین جملاتی را تكرار می‌كنند، انتظار نداشته باشید نوجوان جور دیگری فكر كند. معمولا آدم‌هایی كه حس می‌كنند مهم نیستند و یا تصور بدی از خود دارند، با تمسخر و یا سوءرفتار با دیگران، فكر می‌كنند حس درونی آنها بهتر می‌شود. متاسفانه گاهی این طرز فكرها، به خصوص در نوجوانان به خشونت و حتی جنایت منجر می‌شود.

● به تفاوت‌ها احترام بگذاریم

هیچ دو نفری در دنیا دقیقا مثل هم نیستند. همه مردم حتی دوقلوهای همسان، نقطه نظرها و تجربیات مخصوص به خودشان را دارند.

احترام گذاشتن به نظر دیگران به این معنا نیست كه حتما با آنها موافق باشید بلكه باید تفاوت‌ها را قبول كنید. قرار نیست شما حتما فلان غذا، ورزش یا موسیقی را كه دوست‌تان به آنها علاقه دارد، دوست داشته باشید بلكه باید با فكر باز تفاوت‌ها را بشناسید.

بخش مهمی از رشد، آموختن نكات تازه است. باید با چشم باز به مسائل تازه نگاه كرد و بدون تعصب و غرض‌ورزی منفی و با تحمل و صبر درباره سایر افراد، شناخت بیشتری پیدا كرد.

البته تحمل به این معنی نیست كه همه رفتارها را باید پذیرفت. رفتارهایی كه با بی‌احترامی همراه است یا به دیگران آسیب می‌رساند مثل زورگویی، نقض قوانین اجتماعی، دروغ‌گویی یا دزدی را نباید تحمل كرد. احترام یعنی مردم را به دلیل آنچه كه هستند و بهترین خصوصیات‌شان بپذیریم. تحمل به این معناست كه با دیگران آن‌طور رفتار كنی كه دوست داری با تو رفتار شود.

همه آدم‌ها ایده‌های جدیدی دارند كه شنیدن آنها دریچه‌ای جدید در ذهن‌تان باز می‌كند. هرچه بیشتر درباره آدم‌ها شناخت پیدا كنید، امكان بروز رفتارهای غلط و نادرست در شما كمتر می‌شود. با آموختن و احترام گذاشتن به تفاوت‌ها، تجربه ما از دنیا بیشتر شده و راه ورود فرصت‌های تازه را بر خودمان هموار می‌كنیم.

افرادی كه به سفرهای جهانی می‌روند، ارتباطات جهانی دارند و یا در تجارت جهانی موفق‌اند، به تفاوت‌ها احترام گذاشته و راه شناخت آدم‌ها را روی خود نبسته‌اند.‌

● راهکارهای تحمل بهتر دیگران

▪ هیچ‌وقت با اولین دیدار و اولین احساس درباره فردی قضاوت نكنید، چون این قضاوت معمولا تنها براساس ظاهر افراد است. به خودتان فرصت بدهید تا درباره او شناخت بیشتری پیدا كرده و نظر سطحی شما عمیق شود.

▪ ذهنتان را باز نگه‌ دارید. مسلما گذراندن وقت با كسانی كه شبیه شما فكر می‌كنند راحت‌تر است اما فرصت كسب تجربیات مختلف را از شما می‌گیرد. شناخت آدم‌های متفاوت در ابتدا مشكل است اما بعدا متوجه می‌شوید حالت مشتركی میان شما و آنها وجود دارد كه قبلا به آن فكر نمی‌كردید.

▪ درباره اتفاقات كشورتان و دنیا اطلاعات كسب كنید. درباره شهرهای كشورتان و فرهنگ‌های مختلف بیشتر بدانید و به این ترتیب دانش خودتان را از انواع آدم‌ها بیشتر كنید تا با شناخت نكات مثبت، احساس بهتری نسبت به آنها پیدا كنید.

فرشته آل‌علی