کارم از بدنسازی به پیوند قلب کشید

فقط ۲۹ سال دارد اما می گوید یکی دو سالی می شود که نامش در لیست پیوند قلب قرار دارد فکر می کردم که به دلیل مشکلی مادرزادی در این سن و سال کم دچار این مشکل شده اما این طور نبود خودش می گوید اشتباه کردم و به توصیه یکی از دوستانی که از دشمن برایم بدتر بود

فقط ۲۹ سال دارد اما می‌گوید یکی‌دو سالی می‌شود که نامش در لیست پیوند قلب قرار دارد. فکر می‌کردم که به دلیل مشکلی مادرزادی در این سن ‌و سال کم دچار این مشکل شده اما این‌طور نبود. خودش می‌گوید اشتباه کردم و به توصیه یکی از دوستانی که از دشمن برایم بدتر بود...

داروهای بدنسازی برای بزرگ کردن عضلات و پیدا کردن اسم و رسم در میان دوستان و اقوام مصرف کردم و به این حال و روز افتادم. همین چند جمله باعث شد از آقای آرش بخواهم تا در «میزگرد تناسب‌اندام» این هفته‌ شرکت کنند و اطلاعات بیشتری در مورد مشکلاتی که در اثر مصرف داروهای بدنسازی برایشان ایجاد شده‌ است، به ما بدهند. ایشان هم با روی باز پذیرفت و گفت که این کار را فقط برای جوانان هم‌سن و سال خود و حتی کوچک‌تر از خودش انجام می‌دهد تا با چشم باز و تکیه بر تجربه دیگرانی مثل او، پا به راه نافرجامی مانند مصرف داروهای بدنسازی نگذارند و تجربه‌ای تلخ را تکرار نکنند. علاوه بر آقای آرش، با متخصصان «سلامت» نیز در مورد مشکلاتی که برای این مرد جوان پیش آمده، گفت‌وگو کرده‌ایم.

آرش ۲۹ ساله که حالا از مصرف داروهای بدنسازی پشیمان شده، می‌گوید:

هنوز قلب پیوندی برایم پیدا نشده

▪ شما هم مانند خیلی از افراد، ورزش بدنسازی را از نوجوانی شروع کرده‌اید؟

نه، بعد از تمام شدن دوران سربازی و قبول نشدن در کنکور، ‌تصمیم گرفتم سر کار بروم. تقریبا ۲۳ ساله بودم که در مغازه یکی از دوستانم مشغول به کار شدم و بعد از ۲-۱ سال،‌ به اصرار و تشویق همان دوستم که حالا همکارم هم شده بود، عصرها برای ورزش به یک باشگاه بدنسازی که نزدیک محل کارمان بود، می‌رفتیم. سال اول خوب بود و فقط ورزش می‌کردم. خودم هم از اینکه فعالیت منظمی داشتم، راضی بودم تا همان دوستم مصرف داروهای بدنسازی را پیشنهاد کرد.

▪ چرا؟ مگر می‌خواستید در مسابقه‌های حرفه‌ای شرکت کنید؟

نه، اصلا. من به هیچ وجه علاقه‌ای به مسابقه و کسب مدال نداشتم.

▪ پس چرا دارو مصرف ‌کردید؟

راستش چند بار به دوستم گفته بودم همیشه دلم می‌خواسته خودی در میان اقوام و دوستان نشان بدهم اما از آنجا که درسخوان نبودم و کار درست و حسابی هم گیرم نیامده بود، هیچ‌وقت نتوانسته‌ام به این خواسته برسم. او هم پیشنهاد کرد با اندامی ورزشکاری و عضلانی، از نظر ظاهری تمام پسرهای فامیل را پشت‌سر بگذارم و بیشتر جلب توجه کنم. او تنها راه داشتن اندام ورزشکاری و قابل‌توجه را مصرف داروهای بدنسازی می‌دانست. متاسفانه بعدها متوجه شدم خود او به‌صورت غیرقانونی در کار فروش داروهای بدنسازی هم است و از این راه سود خوبی به دست می‌آورد، به همین دلیل، همه را به بهانه‌ای به مصرف مکمل‌ها تشویق می‌کرد و خودش هم قول می‌داد که روی حساب رفاقت، دارو را هر جور که شده، تهیه کند.

▪ چه نوع مکمل‌ها یا داروهایی مصرف کردید؟

داروهای مختلفی مانند استروییدهای آنابولیک و آندروژن تا قدرت عضله‌هایم را افزایش دهند. از آنجا که می‌خواستم هرچه سریع‌تر بدنی عضلانی داشته باشم و به هدفم برسم، بدون نظر پزشک و با توصیه دوستم، این داروها را با دوزهای زیاد مصرف می‌کردم. مدتی هم داروی افدرین و گاماهیدروکسی بوتیرات که نوعی داروی رشد است، مصرف می‌کردم.

▪ چقدر طول کشید که با عوارض مصرف این داروها مواجه شوید؟

درست یادم نیست ولی فکر کنم کمتر از ۳-۲ ماه بعد از شروع مصرف دچار عارضه شدم زیرا من که ۱۰ قرص مسکن هم تا آن سن نخورده بودم، این داروها را با دوز بالا استفاده می‌کردم. احساس می‌کنم شوک شدیدی به بدنم وارد کردم و خدا خیلی مرا دوست داشت و به مادر تنهایم رحم کرد که دچار سکته یا مرگ ناگهانی نشدم.

▪ مهم‌ترین عوارض مصرف این داروها چه بود؟

به شدت دچار تپش قلب شده بودم. حس می‌کردم قلبم نامنظم می‌زند و هر لحظه ممکن است از داخل سینه‌ام بیرون بزند. بعد از کمی ورزش کردن، به شدت خسته می‌شدم و به نفس‌نفس می‌افتادم و این تنگی‌نفس با دردهای قلبی همراه بود. پسرعمویم پزشک است و بعد از اینکه در مورد این علایم با او صحبت کردم و گفتم که چه داروهایی می‌خورم، تاکید کرد باید حتما مصرف داروها را قطع و بلافاصله به متخصص قلب مراجعه کنم.

▪ این کار را انجام دادید؟

بله، به ۳ متخصص قلب مراجعه کردم و هر ۳ تشخیص دادند دچار نارسایی قلب (کاردیومیوپاتی) شده‌ام و باتوجه به پیشرفت بیماری، دیگر درمان خاصی برای بهبود وضعیتم نمی‌توانند انجام دهند. آنها گفتند تا زمان پیدا شدن قلبی مناسب برای پیوند باید استراحت کافی داشته باشم و دارو مصرف کنم.

▪ حرف آخر؟

هنوز قلب پیوندی برایم پیدا نشده و فقط ناراحتم که چرا به خاطر یک هوس پوچ و بیهوده، خودم و خانواده‌ام را اینطور به دردسر انداختم.

● نگاه فوق‌تخصص بیماری‌های غدد

عوارض هورمون رشد

در بدنسازان

دکتر سیدمحسن خوش‌نیت

عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

استفاده از هورمون‌های رشد در دوز بالا و خودسرانه که معمولا میان ورزشکاران رشته بدنسازی هم شایع است، عوارض مختلفی از جمله بزرگ شدن قلب، آریتمی قلبی، ضخیم شدن عضلات دیواره قلب و حتی در مواردی هم مرگ ناگهانی را به دنبال خواهدداشت. متاسفانه ورزشکاران از هورمون‌های رشد با دوز سوپرا فیزیولوژیک استفاده می‌کنند و به همین دلیل دچار عوارض فراوان ناشی از مصرف آنها می‌شوند. منظور از دوز سوپرافیزیولوژیک، دوزی بالاتر از حد معمول و تجویزشده به وسیله پزشکان برای افرادی است که دچار کمبود هورمون رشد هستند و به مصرف چنین داروهایی نیاز دارند. علاوه بر اینها، استفاده خودسرانه و بی‌رویه از هورمون رشد می‌تواند باعث افزایش میزان فشارخون و فشار داخل مغزی مصرف‌کننده و ابتلا به سردرد هم بشود. عوارض مصرف خودسرانه استروییدهای آنابولیک که ترکیب‌هایی مشتق از آندروژن‌ها محسوب می‌شوند هم مانند عوارض ناشی از مصرف هورمون‌های رشد هستند. البته استروییدهای آنابولیک انواع مختلف و هر کدام عوارض مخصوص به خود را دارند. مثلا شکل‌های خوراکی این داروها، فرد را دچار عوارض کبدی، انسداد در مسیر جریان صفرا در کبد و خونریزی‌های داخل کبد می‌کند. مصرف این داروها می‌تواند در کنار افزایش فشار خون و بالا بردن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی، باعث بزرگ شدن سینه‌ها، تحلیل رفتن بیضه‌ها و کاهش تولید اسپرم هم بشود.

● نگاه فوق‌تخصص گوارش و کبد

عوارض استروییدهای آنابولیک

در بدنسازان

دکتر شهرام آگاه

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

داروهای مختلفی که اغلب بی‌رویه و بدون تجویز پزشک و حتی گاهی بدون داشتن اطلاعات علمی برای افزایش غیرطبیعی حجم عضلات یا افزایش انرژی بدن مصرف می‌شوند، عوارض متعددی برای تمام ارگان‌های بدن مانند دستگاه گوارش و کبد دارند. از مهم‌ترین آثار منفی داروهای آنابولیزان (که جزو مواد نیروزا هستند ) در دستگاه گوارش، می‌توان به عوارض حاد و مزمن کبدی ناشی از مصرف آنها اشاره کرد. آثار مزمن این داروها می‌توانند خود را به‌صورت ابتلا به کبد چرب، تومورهای عروقی در کبد و تغییر در رشد سلولی مانند ایجاد اختلال در عروق کبد نشان دهند و در مواردی هم باعث ابتلا به کیست‌های خونریزی‌دهنده کبد ‌شوند. این داروها می‌توانند افزایش آنزیم‌های کبدی را به دنبال داشته باشند و علاوه بر آن باعث ابتلا به انواع سرطان‌های کبدی بشوند و به همین دلیل مصرف آنها ممنوع و بسیار خطرناک است. گاهی استروییدهای آنابولیک می‌توانند با اثر موضعی حاد درون دستگاه گوارش، باعث بروز بیماری‌هایی مانند سوءهاضمه یا مشکلات معده‌ هم بشوند. عوارض کبدی و سرطان?کبد، از شایع‌ترین مشکلات گوارشی این داروهاست و نمی‌توان از سایر عوارض منفی آنها بر دستگاه گوارش هم غافل ماند.

آرش ۲۹ ساله که حالا از مصرف داروهای بدنسازی پشیمان شده، می‌گوید:

هنوز قلب پیوندی برایم پیدا نشده

▪ شما هم مانند خیلی از افراد، ورزش بدنسازی را از نوجوانی شروع کرده‌اید؟

نه، بعد از تمام شدن دوران سربازی و قبول نشدن در کنکور، ‌تصمیم گرفتم سر کار بروم. تقریبا ۲۳ ساله بودم که در مغازه یکی از دوستانم مشغول به کار شدم و بعد از ۲-۱ سال،‌ به اصرار و تشویق همان دوستم که حالا همکارم هم شده بود، عصرها برای ورزش به یک باشگاه بدنسازی که نزدیک محل کارمان بود، می‌رفتیم. سال اول خوب بود و فقط ورزش می‌کردم. خودم هم از اینکه فعالیت منظمی داشتم، راضی بودم تا همان دوستم مصرف داروهای بدنسازی را پیشنهاد کرد.

▪ چرا؟ مگر می‌خواستید در مسابقه‌های حرفه‌ای شرکت کنید؟

نه، اصلا. من به هیچ وجه علاقه‌ای به مسابقه و کسب مدال نداشتم.

▪ پس چرا دارو مصرف ‌کردید؟

راستش چند بار به دوستم گفته بودم همیشه دلم می‌خواسته خودی در میان اقوام و دوستان نشان بدهم اما از آنجا که درسخوان نبودم و کار درست و حسابی هم گیرم نیامده بود، هیچ‌وقت نتوانسته‌ام به این خواسته برسم. او هم پیشنهاد کرد با اندامی ورزشکاری و عضلانی، از نظر ظاهری تمام پسرهای فامیل را پشت‌سر بگذارم و بیشتر جلب توجه کنم. او تنها راه داشتن اندام ورزشکاری و قابل‌توجه را مصرف داروهای بدنسازی می‌دانست. متاسفانه بعدها متوجه شدم خود او به‌صورت غیرقانونی در کار فروش داروهای بدنسازی هم است و از این راه سود خوبی به دست می‌آورد، به همین دلیل، همه را به بهانه‌ای به مصرف مکمل‌ها تشویق می‌کرد و خودش هم قول می‌داد که روی حساب رفاقت، دارو را هر جور که شده، تهیه کند.

▪ چه نوع مکمل‌ها یا داروهایی مصرف کردید؟

داروهای مختلفی مانند استروییدهای آنابولیک و آندروژن تا قدرت عضله‌هایم را افزایش دهند. از آنجا که می‌خواستم هرچه سریع‌تر بدنی عضلانی داشته باشم و به هدفم برسم، بدون نظر پزشک و با توصیه دوستم، این داروها را با دوزهای زیاد مصرف می‌کردم. مدتی هم داروی افدرین و گاماهیدروکسی بوتیرات که نوعی داروی رشد است، مصرف می‌کردم.

▪ چقدر طول کشید که با عوارض مصرف این داروها مواجه شوید؟

درست یادم نیست ولی فکر کنم کمتر از ۳-۲ ماه بعد از شروع مصرف دچار عارضه شدم زیرا من که ۱۰ قرص مسکن هم تا آن سن نخورده بودم، این داروها را با دوز بالا استفاده می‌کردم. احساس می‌کنم شوک شدیدی به بدنم وارد کردم و خدا خیلی مرا دوست داشت و به مادر تنهایم رحم کرد که دچار سکته یا مرگ ناگهانی نشدم.

▪ مهم‌ترین عوارض مصرف این داروها چه بود؟

به شدت دچار تپش قلب شده بودم. حس می‌کردم قلبم نامنظم می‌زند و هر لحظه ممکن است از داخل سینه‌ام بیرون بزند. بعد از کمی ورزش کردن، به شدت خسته می‌شدم و به نفس‌نفس می‌افتادم و این تنگی‌نفس با دردهای قلبی همراه بود. پسرعمویم پزشک است و بعد از اینکه در مورد این علایم با او صحبت کردم و گفتم که چه داروهایی می‌خورم، تاکید کرد باید حتما مصرف داروها را قطع و بلافاصله به متخصص قلب مراجعه کنم.

▪ این کار را انجام دادید؟

بله، به ۳ متخصص قلب مراجعه کردم و هر ۳ تشخیص دادند دچار نارسایی قلب (کاردیومیوپاتی) شده‌ام و باتوجه به پیشرفت بیماری، دیگر درمان خاصی برای بهبود وضعیتم نمی‌توانند انجام دهند. آنها گفتند تا زمان پیدا شدن قلبی مناسب برای پیوند باید استراحت کافی داشته باشم و دارو مصرف کنم.

▪ حرف آخر؟

هنوز قلب پیوندی برایم پیدا نشده و فقط ناراحتم که چرا به خاطر یک هوس پوچ و بیهوده، خودم و خانواده‌ام را اینطور به دردسر انداختم.

ندا احمدلو

بازخوانی پرونده پزشکی جوانی به نام آرش با حضور دکتر محمدرضا رجبی متخصص قلب و عروق

دکتر سیدمحسن خوش‌نیت فوق‌تخصص بیماری‌های غدد ومتابولیسم

شهرام آگاه فوق‌تخصص گوارش و کبد