مصاحبه گناهکارانه با «فرامرز قریبیان»

فرامرز قریبیان تاکنون بیش از ۷۰ فیلم سینمایی بازی کرده و در طول بازیگری کار با کارگردانان زیادی را تجربه کرده است, بیشترین بازی را در فیلم های مسعود کیمیایی داشتهاما این بار خود علاوه بر بازی در یک فیلم جنایی, کارگردانی آن را هم انجام داده است

تهیه‌کنندگی فیلم را خودم بر عهده گرفتم به‌این دلیل که می‌خواستم مستقل عمل کنم. در مدت ساخت فیلم بسیاری از همکاران برای تهیه‌کنندگی ابراز تمایل کردند اما به هرحال هر کسی این کار را عهده‌دار می‌شد، باید نظرش در ساخت فیلم اعمال می‌شد.

تاکنون بیش از ۷۰ فیلم سینمایی بازی کرده و در طول بازیگری کار با کارگردانان زیادی را تجربه کرده است، بیشترین بازی را در فیلم‌های مسعود کیمیایی داشته و با کارگردانانی چون اصغر فرهادی، احمدرضا معتمدی،سیف‌الله صمدیان، سیروس الوند، پوران درخشنده و... همکاری داشته، اما این بار خود علاوه بر بازی در یک فیلم جنایی، کارگردانی آن را هم انجام داده است.

وی در طول فعالیت هنری دو، سه فیلم را کارگردانی کرده و «فرامرز قریبیان» بازیگری است که تاکنون سه بار در سال‌های ۱۳۶۶، ۱۳۷۱ و ۱۳۷۸ موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر شده‌است. خاک،گوزن‌ها،غزل،گمشده،ردپای گرگ، آخرین خون،می‌خواهم‌زنده‌بمانم،منطقه ممنوعه،تجارت، ارابه مرگ،یاغی، مرد بارانی و چشم‌هایش از جمله فیلم‌هایی هستند که تاریخ مصرف ندارند و می‌توان در هر زمان این فیلم‌ها را تماشا کرد.

قریبیان در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر امسال علاوه بر بازیگری در مقام کارگردانی نیز حضور داشت و فیلم «گناهکاران» او توانست نظر برخی از اهالی سینما و منتقدان را به خود جلب کند. در این فیلم سینمایی رامبد جوان، نسرین مقانلو، امید روحانی، کورش تهامی، شقایق فراهانی، قطب‌الدین صادقی، بهاره کیان‌افشار، محسن افشانی‌و... بازی کرده‌‌اند.این فیلم در جشنواره فجر نامزد دریافت سیمرغ در هفت بخش جلوه‌های ویژه میدانی،صداگذاری، صدابرداری، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین فیلم‌نامه و بهترین فیلم شد.

شما همیشه در مقام بازیگر بودید، چطور شد که بعد از وقفه‌ای طولانی این فیلم را ساختید؟ ایده فیلم را از داستان واقعی گرفتید؟

خیر. داستان فیلم واقعی نیست. بعد از فیلم سینمایی«چشم‌هایش» با توجه به فیلم‌نامه‌ای که داشت، طبیعی بود تا فیلم‌نامه قوی به دستم نرسد کاری را شروع نکنم زیرا معتقدم اگر قرار است فیلمی را بسازم باید بهتراز فیلم قبلی‌ام باشد، ضمن اینکه پسرم «سام» سالهاست که در آمریکا در رشته سینما تحصیل‌کرده و در آن دوران سه فیلم‌نامه نوشته بود، بر اساس همان فیلم‌نامه، پروانه ساخت آن را گرفتیم و اسم آن‌را «گناهکاران» گذاشتیم و از آن به بعد به‌دنبال ساخت آن رفتیم. با خواندن فیلم‌نامه فکر کردم که فیلم‌نامه قوی‌ای دارد ضمن اینکه یک فیلم پلیسی با موضوع جدیدی بود.

چرا دوازده سال از کارگردانی فاصله داشتید؟

به این دلیل که در این مدت فیلم‌نامه خوبی به دستم نرسیده بود. فیلم‌نامه‌های زیادی پیشنهاد شد اما وقتی آنها را می‌خواندم خوشم نمی‌آمد و به دلیل اینکه حرفه اصلی‌ام بازیگری است صبر کردم. بعد از «گناهکاران» هم اگر فیلم‌نامه خوبی به دستم برسد حتما فیلم دیگری را شروع می‌کنم.

فعالیت در عرصه کارگردانی را با چه رویکردی آغاز کردید؟

در عرصه کارگردانی مشکلات بیشتری وجود دارد بخصوص برای افرادی با روحیه من که اصلا روحیه اداری نیست و سازگاری با کار اداری ندارد زیرا ما فیلم‌سازان باید دائما با وزارت ارشاد در تماس و ارتباط باشیم و برویم و بیاییم تا بتوانیم پروانه ساخت یک فیلم را دریافت کنیم. اولین فیلم «جدال در تاسوکی» را به این دلیل ساختم که به نوعی وارد حیطه کارگردانی بشوم و با همه مشکلات آن زمان این فیلم ساخته شد.مسئولان ارشاد آن زمان مخالفت کردند با اینکه من خودم در فیلم بازی کنم. در صورتی که نقش اصلی فیلم برای خود من نوشته شده بود و آنها معتقد بودند که بنده نباید همزمان چند کار را انجام بدهم.

گفتم همیشه در فیلم‌های دیگران بازی کرده‌ام و همه آن آثار سینمایی سودآور هم بوده است.به هر حال عدم حضور من در فیلم خودم باعث شد که این فیلم زیاد سودآور نباشد. فیلم دوم «قانون» را هم با این امید که بتوانم کارگردانی و بازی را همزمان انجام دهم، با ژانری پلیسی ساختم. در واقع دو فیلم اولی که ساختم، مورد علاقه‌ام نبودند. در فیلم سوم «چشم‌هایش» خوشبختانه حق انتخاب داشتم. فیلم‌نامه این فیلم را آقای مسعود جعفری جوزانی نوشته بودند و با توجه به فیلم‌نامه خوبی که در اختیار داشتم، سعی کردم در حد توان خودم فیلم خوبی ساخته شود و اولین جایزه بین‌المللی خودم را برای فیلم «چشم‌هایش» نیز از فستیوال فیلم زیمبابوه دریافت کردم و البته این فیلم در زمان اکران به خاطر کم لطفی مسئولان خوب نفروخت.

موضوع داستان فیلم «گناهکاران» خیلی خارجی بود؟

(می‌خندد) بله، داستان در مورد دختری است که به همراه مادرش به آمریکا می‌رود و در آنجا درس می‌خواند و بعد از چند سال به ایران برمی گردد اما مانند سال‌های قبل آن دختر محبوب نیست، با آدم‌های بد و ناجور می‌گردد و معاشرت می‌کند که در غرب با آنها آشنا شده بود. سرانجام این دختر به قتل می‌رسد و دو پلیس پیر و جوان پیگیر قضیه می‌شوند که در نهایت ماجرا شکل دیگری رقم می‌خورد.

در زمان خواندن فیلم‌نامه بازیگران را انتخاب کردید یا از همان ابتدا همین بازیگران مد‌نظر شما بودند؟

خیر. تغییرات کوچکی داشتیم. البته این موضوعی طبیعی است و در همه فیلم‌ها این اتفاق می‌افتد. بعضی بازیگرها شاید گرفتار باشند یا از نقش خوششان نیاید و ما هم همین مشکل را داشتیم اما در نهایت بازیگرانی انتخاب شدند که به نظرم بهترین انتخاب‌ها بودند. در زمان اکران عمومی نیز متوجه انتخاب درست بازیگران می‌شوید، خودم هم در اکران جشنواره‌ای گفتم ‌ای کاش از ابتدا همین بازیگران را انتخاب کرده بودیم. در این فیلم حدود پانزده بازیگر مهم و مطرح داریم و چیزی که بیشتر اهمیت دارد این است که نقش‌ها به درستی انتخاب شدند چیزی که در بیشتر فیلم‌ها اتفاق نمی‌افتد.در این فیلم طیف‌های مختلف بازیگران دیده می‌شود.

آیا در اکران جشنواره‌ای، فیلم اصلاحیه‌هایی داشت؟

زیاد نبود. تنها یک اشکال کوچک بود که آن را برطرف کردیم.

مشکل کجا بود؟

در مورد اسم فیلم بود که ابتدا «قصاص» و بعد آن را به «گناهکاران» تغییر دادیم.

نام «گناهکاران» بر چه اساسی انتخاب شد؟

به نظر من اسم دیگری نمی‌شد برای آن در نظر بگیریم زیرا آدم‌هایی که در این فیلم مظنون بودند مرتکب خلاف‌هایی شده بودند و به این دلیل ترجیح دادیم اسم آن را گناهکاران بگذاریم.

علاوه بر کارگردانی فیلم در این فیلم نیز بازی کردید؟

بله. من نقش پلیسی را بازی کردم که به همراه رامبد جوان به‌دنبال قاتل می‌گشت.

از ابتدا همین پایان برای فیلم در نظر گرفته شده بود؟

خیر در پایان فیلم، قاتل به سزای عملش می‌رسد که متاسفانه وزارت ارشاد اجازه نداد و اعلام کردند انتقام شخصی است.

فیلم‌برداری «گناهکاران» چه مدتی طول کشید و در چه مکان‌هایی فیلم‌برداری صورت گرفت؟

فیلم‌برداری این‌کار توسط آقای هومن بهمنش صورت گرفت و دقیقا در ۹ ماه انجام شد. ۵۸‌جلسه فیلم‌برداری داشتیم ضمن اینکه دوازده روز گروه را به استانبول بردیم. به‌طور کلی پروسه تولید، سال گذشته از اول آذرماه شروع شد و تا پایان دی‌ماه امسال طول کشید.

همیشه رامبد جوان را در فیلم‌های طنز دیده‌ایم، انتخاب وی در نقش جدی نوعی ریسک نبود، چنانچه وی توانسته از عهده نقش بربیاید؟

دقیقا به همین دلیل رامبد جوان را برای این نقش انتخاب کردم زیرا بیشتر برای نقش‌های طنز شناخته شده بود. من معتقد بودم چون مخاطب در مورد رامبد جوان پیش زمینه فکری دارد زمانی که فیلم را می‌بیند بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد و به جرات می‌گویم رامبد جوان برای این نقش بهترین انتخاب بود.

در تولید فیلم از همان ابتدا قصد داشتید «گناهکاران» را در جشنواره فیلم فجر شرکت دهید؟

معتقدم، جشنواره محلی است که فیلم‌ها به خوبی دیده می‌شود و در فروش فیلم بسیار تاثیرگذار است. جشنواره در همه جای دنیا برگزار می‌شود و من فکر می‌کنم برگزاری آن برای هر کشوری ضروری است.

چرا تهیه‌کنندگی فیلم را خودتان برعهده گرفتید. فکر می‌کردید موفقیت فیلم بالاتر می‌رود یا تهیه‌کننده خوبی برای آن پیدا نکردید؟

تهیه‌کنندگی فیلم را خودم بر عهده گرفتم به این دلیل که می‌خواستم مستقل عمل کنم. در مدت ساخت فیلم نیز بسیاری از همکاران ابراز تمایل کردند که تهیه‌کنندگی فیلم را بر عهده بگیرند اما به هرحال هر کسی این کار را عهده‌دار می‌شد تا حدودی باید نظرش در ساخت فیلم اعمال می‌شد به همین دلیل خودم تهیه‌کنندگی فیلم را بر عهده گرفتم ضمن اینکه این فیلم با سرمایه شخصی خودم ساخته شده و از هیچ نهادی کمک نگرفتم. فیلم کاملا شخصی است.

آیا میان «گناهکاران» با فیلم‌های قبلی‌تان نقطه مشترکی وجود دارد؟

خیر، هیچ نقطه مشترکی وجود ندارد. من در کارگردانی خودم را اول راه می‌بینم و این فیلم چهارمین فیلم من است و هنوز راه و خط ثابتی را برای خودم مشخص نکرده‌ام اما فیلم آخرم را دوست دارم و فکر می‌کنم در این راه فیلم‌سازی‌ام را ادامه دهم.

آقای قریبیان آیا قرار است بازیگری را هم در کنار کارگردانی ادامه دهید؟

بله من بازیگر هستم و بازیگر خواهم ماند اما در بازیگری هم وسواسم بیشتر شده تا آنجا که هر نقشی را بازی نمی‌کنم و برای خودم روال کاری دارم که مطابق آن پیش می‌روم.