هورمون زنانه برای مغز مردانه

پژوهشگران بلژیکی ثابت کرده‌اند، دست‌کم در موش‌ها، هورمون‌های زنانه‌ای که در مغز گردش می‌کنند، رفتار مردانه را تعیین می‌کنند. اگر طی روند رشد و نمو مغز، استروژن، هورمون …

پژوهشگران بلژیکی ثابت کرده‌اند، دست‌کم در موش‌ها، هورمون‌های زنانه‌ای که در مغز گردش می‌کنند، رفتار مردانه را تعیین می‌کنند. اگر طی روند رشد و نمو مغز، استروژن، هورمون زنانه‌ی که در تنظیم چرخه‌ی تولید مثل زنان نقش اساسی دارد، به مغز موش‌های ماده راه‌یابد، آن‌ها را به موش‌ها‌ی نر تبدیل می‌کند.

جولی بیکر، عصب‌شناس دانشگاه لیج در بلژیک و هم‌کارانش این یافته را در روند حل کردن یکی از معماهای دیرین مغر به دست آوردند. اگر چه از مدت‌ها پیش می‌دانستیم که پروتئین ویژه‌ای به نام آلفا فتوپروتئین( AFP ) با پیوند شدن به استروژن، نقش کلیدی در رشد و نمو مغز موش بازی می‌کند، مشخص نبود که رشد و نمو مغز ماده را با جابه‌جا کردن این هورمون یا با جلوگیری از ورود آن به مغز، تسهیل می‌کند.

دانشمندان از موش‌های ماده‌ای استفاده کردند که نمی‌توانست AFP تولید کند و آن‌ها راهمراه نرهایی، که از لحاظ جنسی فعال بودند، در آکواریم شیشیه‌ای قرار دادند. همچنین، برای آن‌که آن‌ها را به جفت‌گیری ترغیب کنند، هورمون‌های زنانه نیز به آن‌ها تزریق کردند. اما بر خلاف موش‌های ماده‌ای که AFP تولید می‌کردند،گرایش اندکی به نرها نشان دادند.

بررسی مغز آن‌ها نیز نشان داد، سلول‌های که مواد شیمیایی لازم را برای تولید مثل تولید می‌کنند، درست مانند نرها، در این ماده‌ها اندک است. به علاوه، وقتی آن‌ها را در قفس ماده‌های فعال از نظر جنسی قرار دادند، این موش‌های ماده تلاش کردند رفتار موش‌ها‌ی نر را تقلید کنند.

برای اثبات هر چه بیش‌تر این واقعیت که AFP با جلوگیری از ورود استروژن به مغز باعث بروز رفتار زنانه می‌شود باید پژوهش‌های تکمیلی انجام می شد. از این رو، پژوهشگران از این که موش‌های بدون AFP حتی درون رحم در معرض استروژن قرار گیرند، جلوگیری کردند. بدون AFP و بدون استروژن طی روند رشد و نمو مغز، این موش‌ها مانند ماده‌هایی که AFP تولید می‌کردند، رفتار زنانه از خود نشان دادند.

یافته‌های این پژوهشگران علاوه بر این که ثابت کرد نبود استروژن، مغز موش‌های ماده را زنانه می‌سازد، مشخص کرد که حضور این هورمون باعث بروز رفتار مردانه در موش‌ها می‌شود.

در نخستی‌ها، از جمله انسان‌ها، آندروژن‌ها- نه استروژن- نقش کلیدی در مردانه ساختن مغز مردان بازی می‌کنند و AFP به استروژن‌ها متصل نمی شود. اما پروتئینی، که به درستی گلوبولین متصل شونده به هومون‌ جنسی( SHBG ) نام گرفته است، ممکن است نقشی مشابه AFP بازی می‌کند و زنان را زنانه نگه می‌دارد و به پسرها اجازه دهد که مرد شوند.

منبع :

مجله‌ی Nature Neuroscience