سرزمین ستاره های زرد

با صعود اوكراین یك تازه وارد به عنوان اولین سرگروه اروپایی پا به جام جهانی گذاشت و این ازنظر آمار اولین تورنمنت بزرگ بین المللی است كه از سال ۱۹۹۲ اوكراین وارد آن شده است. اما درحقیقت این آمار خیلی هم درست نیست چراكه بازیكنان اوكراین در سال ۱۹۵۸ همواره در مراحل پایانی جام جهانی بازی كرده اند، آنهم در تیمی كه مدتی طولانی است كه دیگر وجود ندارد، تیم شوروی.اوكراین همیشه در تیم ملی شوروی حضوری نسبتا قوی داشته است. برای نمونه در جام جهانی ۱۹۸۶ در مكزیكو ۱۴ نفر از كادر ۲۲ نفره تیم ملی شوروی را بازیكنان اوكراینی تشكیل می دادند كه از این تعداد ۱۲ نفرشان بازیكن باشگاه دیناموكیف بودند. سال ۱۹۹۰ در ایتالیا ده بازیكنان اوكراین در تیم حضور داشتند و در جام جهانی ۱۹۹۴ در آمریكا هم شش اوكراینی در تیم بودند. اوكراین از سال ۱۹۹۲ به عضویت فیفا درآمد اما نتوانست در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴ شركت كند، زیرا زمانی آنها عضو فیفا شدند كه این مسابقات از مدتی قبل شروع و بازی های اول انجام شده بود. حالا تمام بازیكنان شوروی تقسیم شده باید تا ۳۱ دسامبر سال ۱۹۹۲ تصمیم می گرفتند كه در آینده برای كدامیك از ۹ كشور استقلال یافته به میدان بروند. اكثر این بازیكنان و حتی اوكراینی ها تصمیم گرفتند برای تیم روسیه بازی كنند.به دلایل كاملا غیرسیاسی هیچیك از كشورهای استقلال یافته نمی توانستند در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴ شركت كنند، به استثنای سه كشور حوزه بالتیك، استونی، لتونی و لیتوانی كه عضویت آنها در فیفا پس از اشغال توسط شوروی به سال ۱۹۴۰ از بین نرفته بود. این حق و امكان را تیم ملی روسیه نصیب خود كرد، چون فدراسیون فوتبال روسیه همه حقوق و امتیازات فدراسیون شوروی سابق از جمله عضویت فیفا را به دست آورده بود. فدراسیون های تازه تاسیس برای اولین بار توانستند در مسابقات مقدماتی سال ۱۹۹۶ اروپا و آسیا شركت كنند.ایجاد یك تیم ملی فوتبال برای اوكراین بی اندازه سخت بود. در جمهوری جدید اول باید ساختارهای ضروری به وجود می آمد، همینطور در فدراسیون عملا پولی در كار نبود، هیچ اسپانسری هم از تیم ها حمایت مالی نمی كرد. اقتصاد لنگ می زد. هركدام از بازیكنان كه برایش مقدور بود راه غرب را درپیش گرفت.

مربی بزرگ و بانفوذ آنها، والری لوبانوفسكی هم در امارات و سپس در كویت كار می كرد. در دیدارهای مقدماتی برای راهیابی به جام ملت های ۹۶ اروپا در مقابل كرواسی، ایتالیا و لیتوانی با شكست مواجه شدند.پس از بازگشت لوبانوفسكی در سال ۱۹۹۶ (ابتدا فقط در كسوت مشاور)، اولین پیشرفت ها حاصل شد. قبل از جام جهانی ۹۸ اوكراین مكان دوم گروه را پس از آلمان به دست آورد، اما در مسابقه بین تیم های دوم گروه ها مغلوب كرواسی شد، قبل از جام ملت های ۲۰۰۰ اروپا با وجود دو تساوی صفر بر صفر در مقابل فرانسه، قهرمان جهان بازهم فقط جایگاه دوم گروه را كسب كرد و در پلی آف به مصاف اسلوونی رفت.برای سومین مرتبه پی درپی در مسابقات مقدماتی و این بار برای راهیابی به جام جهانی ،۲۰۰۲ و حالا تحت رهبری لوبانوفسكی، دوباره اوكراین تیم دوم گروه خود شد و این مرتبه هم در مرحله پلی آف در مقابل آلمان كه بعدا نایب قهرمان جهان شد حذف شد (۱-۱ و ۱-۴). در مقدماتی جام ملت های ۲۰۰۴ اروپا تنها توانست مكان سوم گروه را از آن خود كرده و پشت سر تیم های یونان و اسپانیا بایستد.

اوكراین، تازه وارد دیرآشنا

در پاییز سال ۲۰۰۳ با روی كار آمدن گریگوری سوركیس به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال اوكراین، این تیم دوباره برای پیشرفت دورخیز كرد. او در اولین گام اولگ بلوخین، موفق ترین و محبوب ترین فوتبالیست اوكراین از سال های درخشان دیناموكیف را به عنوان سرمربی تیم ملی معرفی كرد. آن زمان هیچ كس روی او حساب نمی كرد، كسی كه به عنوان جانشین لئونید بورژاك انتخاب شده بود، چراكه او در این حین نماینده مجلس اوكراین هم بود. در زمان اشتغال به فوتبال سال ها قبل به یونان رفته، در آنجا به عنوان مربی و مشاور در تیم های تراز اول مشغول به كار شده بود. اما با هدایت تیم ملی اوكراین به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان بدبینی ها گسترش یافت، به خصوص پس از این كه او اعلام كرد كه تیمش به عنوان تیم اول گروه به جام جهانی راه خواهد یافت. اما بلوخین همه بدبینان را با این واقعیت روبه رو كرده و كاملا آنها را قانع كرد.

با وجود مشكلاتی كه باشگاه های دیناموكیف و قبل از آن شاختاردونتسك همواره با استخدام بازیكنان خارجی ایجاد می كردند، بلوخین با احتیاط تیم را با اتكا به فوق ستاره خود، آندری شوچنكو تقویت كرد، چند بازیكن جوان به تیم اضافه كرد و نهایتا هم سرگئی ربروف، مهاجم مسن و ۳۱ ساله را به تیم ملی بازگرداند و آندری وورونین هم هر روز مسئولیت بیشتری را در تیم عهده دار شد، همزمان به عنوان گلزن و موتور خط میانی.سعی او بر این بود كه حریفان دیگر نتوانند تنها روی شوچنكو تمركز كنند تا این كه بازی هجومی تیم فلج شود. در این میان آندری گازین ۳۲ ساله هم با اثبات لیاقت و كارایی اش توانست اعتماد بلوخین را به خود جلب كند، گرچه دینامو او را از تیم كنار گذاشته بود. وی هم اكنون در تیم سامارا در لیگ دسته اول روسیه بازی می كند.اوكراین درون دروازه از الكساندر شوفكوفسكی ۳۰ساله استفاده می كند. او در بعضی از بازی ها به سختی دروازه اش را حفظ می كرد اما بعدا در بازی هایی شركت كرد كه در آنها نقشی اساسی داشت. او و خط دفاعی اوكراین در یازده بازی مقدماتی جام جهانی تنها پنج گل دریافت كردند. در این بازی ها مثل پیروزی ۳ بر صفر مقابل تركیه و پیروزی ۱ بر صفر مقابل یونان به خصوص بار زیادی بر دوش دروازه بان بود. از این جهت شك و تردیدها و بدبینی ها برعلیه بلوخین و تیمش مدت زیادی است كه تبدیل به شور و اشتیاق شده است. حالا وقتی بلوخین می گوید كه در جام جهانی مدتی زیاد حضور خواهیم داشت. همه هواداران به حرف او ایمان دارند.

می خواهیم باعث آزار تیمهای بزرگ شویم

آندری وورونین ۲۶ ساله مهاجم تیم ملی اوكراین و باشگاه لوركوزن آلمان از تیم ملی اوكراین و هیجانی كه در این كشور از راهیابی آنها به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان به وجود آمده است می گوید:

* آندری، هیجان ناشی از صعود به جام جهانی در كشور شما حد و مرزی نداشت. آیا اكنون این هیجانات فروكش كرده است؟

- به هر حال آرام تر شده است. پس از دیدار آخر مقابل آلبانی جشنهای بزرگی برپا شد كه هزاران هوادار در آن شركت كردند.

* از ابتدا به این دوره از مسابقات مقدماتی خوشبینانه نگاه می شد. چه كسی این اطمینان را ایجاد كرده بود؟

- اولگ بلوخین مربی ما، از همان اول گفت كه ما در این گروه اول می شویم. آن موقع ۹۹ درصد مردم به او می خندیدند چون ما تیمهایی مثل تركیه، یونان و دانمارك را در مقابل داشتیم.

* تیم در مورد پیشگویی بلوخین چگونه فكر می كرد؟

- ما در اولین برخورد و نشست از حرفهای او آگاه شدیم. او این افكار را در مغز ما تزریق كرد. او می خواست این مسیر را برود و ما هم می خواستیم دنبالش برویم.

* این همه اعتماد به نفس تعجب آور است، بخصوص كه فقط شما و آندری شوچنكو در كشورهای عربی بازی می كنید. آیا در اوكراین یك نسل طلایی سربرآورده است؟

- شاید، باید دید. این بار شانس آوردیم كه در گذشته خیلی كمبودها داشتیم، گل در ثانیه های آخر، پیروزی در لحظات درست، اما این دفعه همه چیز مناسب و جور بود. ما یك تیم جوان و گرسنه هستیم كه رویای بزرگ ملت اوكراین را به حقیقت پیوسته است.

* شما از ده سال پیش تاكنون در آلمان زندگی می كنید. آیا انجام بازیهای جام جهانی در این كشور احساس بخصوصی را در شما ایجاد می كند؟

- فرقی نمی كند جام جهانی كجا باشد، مهم این است كه ما در آن حضور داریم. اما به هر حال برای من یك حالت خاص و ویژه است.

* تیم ملی اوكراین اغلب با شوچنكو شناخته می شود. این موضوع دیگران را اذیت نمی كند؟

- طبیعی است كه راجع به او خیلی گفته و نوشته می شود. اما او به تنهایی وارد میدان نمی شود. ما به او كمك می كنیم، او به ما كمك می كند. نقطه قوت ما عملكرد تیم است. ما نه برای پول، بلكه برای كسب افتخار بازی می كنیم.

* سال ۱۹۹۸ كرواسی و سال ۲۰۰۲ تركیه شگفتی ساز جام بودند. آیا در جام جهانی ۲۰۰۶ اوكراین می تواند باعث شگفتی شود.

- نمی خواهم بگویم كه می توانیم قهرمان شویم. این ادعای زیادی است. اما ما توریست هم نخواهیم بود. ما می خواهیم باعث آزار تیمهای بزرگ شویم و به هواداران پیروزی را هدیه كنیم. اگر از گروهمان صعود كنیم همه چیز ممكن می شود.

مریم دری منش